Journal of Philosophical Investigations
ترسیم هندسه هستی‌شناسی فضا زمان بر اساس مبانی معرفت‌شناختی ملاصدرا و انیشتین
ترسیم هندسه هستی‌شناسی فضا زمان بر اساس مبانی معرفت‌شناختی ملاصدرا و انیشتین

میثم مزکاء؛ مهدی دهباشی؛ محمدرضا شمشیری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 فروردین 1403

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.59948.3669

چکیده
  هدف: از این نوشتار، تبیین کیفیت ایجاد و بررسی ذاتیات فضازمان بر اساس فلسفه صدرایی و قیاس آن با گزارههای فیزیکال است. روش پژوهش: در این مقاله بنحو توصیفی تحلیلی دو مسئله مورد کنکاش قرار گرفت. یافته‌ها: ...  بیشتر
راه‌های وصول به حق تعالی در اندیشۀ ملاصدرا
راه‌های وصول به حق تعالی در اندیشۀ ملاصدرا

مختار ارحمی؛ سعید گراوند؛ منصور ایمانپور

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، ، صفحه 45-62

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.52506.3288

چکیده
  در اندیشه ملاصدرا راه‌های وصول به حق‌تعالی عبارت‌اند از راه عمل و مجاهده، راه علم و معرفت و راه فیض و موهبت که هر یک از آن‌ها می‌تواند انسان را در سیر استکمالی خویش به سوی حق‌تعالی یاری کند. منظور از ...  بیشتر
تحولات علم بر مبنای سه سیر فلسفی؛ نگاه ماهوی، اصالت وجود وحدت تشکیکی و وحدت شخصی
تحولات علم بر مبنای سه سیر فلسفی؛ نگاه ماهوی، اصالت وجود وحدت تشکیکی و وحدت شخصی

علی بابایی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، ، صفحه 108-129

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.53905.3419

چکیده
  ملاصدرا سه سیر فلسفی اصالت ماهیت (یا مبنای قوم) اصالت وجود وحدت تشکیکی و اصالت وجود وحدت شخصی را تجربه کرده‌است؛ این سه سیر چون حکمِ اصل و محورِ مباحثِ حکمت متعالیه را دارد به تحول در فروع و نتایج می­انجامد؛ ...  بیشتر
ارزیابی تطبیقی هوش حکمی با هوش معنوی و نسبت آن با تعلیم و تربیت
ارزیابی تطبیقی هوش حکمی با هوش معنوی و نسبت آن با تعلیم و تربیت

نفیسه مصطفوی

دوره 16، شماره 40 ، آبان 1401، ، صفحه 111-126

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.51084.3293

چکیده
  ملاصدرا برای اولین بار با به کارگیری واژه «الحکمه الغریزیه» گونه جدیدی از هوش به نام هوش حکمی را ارائه می­دهد. وی در زمینه میزان بهره‌­وری از هوش حکمی و نسبت آن با تعلیم و تربیت سه‌ طیف کلی را ...  بیشتر
بررسی مقایسه ای مفهوم حقیقت محمدیه از منظر ملاصدرا و آدام کدمون از نگاه موسی دلئون
بررسی مقایسه ای مفهوم حقیقت محمدیه از منظر ملاصدرا و آدام کدمون از نگاه موسی دلئون

نسرین توکلی؛ احد گنجعلی خانی؛ ولی اله ساکی

دوره 16، شماره 40 ، آبان 1401، ، صفحه 292-305

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.51442.3199

چکیده
  هدف از این مقاله بررسی همانندی­ها و تفاوت­های حقیقت محمدیه و آدام کادمون، از منظر ملاصدرای مسلمان و دلئون کلیمی است، روش پژوهش مطالعه تطبیقی با رویکردی تحلیلی-توصیفی بر اساس روش مطالعات کتابخانه­ای ...  بیشتر
حقیقت و خطاناپذیری در «منطقِ هویتِ مطلقاً متناقضِ» نیشیدا و «منطقِ صوری - شهودیِ» ملاصدرا
حقیقت و خطاناپذیری در «منطقِ هویتِ مطلقاً متناقضِ» نیشیدا و «منطقِ صوری - شهودیِ» ملاصدرا

حسن رهبر؛ خلیل حکیمی فر؛ حمید اسکندری

دوره 16، شماره 40 ، آبان 1401، ، صفحه 581-596

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.51646.3214

چکیده
  غایت نهایی فلسفه‌ورزی، دست‌کم در فلسفۀ کلاسیک، دریافت حقیقت خطاناپذیر است. فیلسوفان با دیدگاه‌ها و مبانی فکری مختلف می‌کوشند ساختاری برای دریافت حقیقت بنا نهند. نیشیدا فیلسوف ژاپنی مکتب ذن، کسب حقیقت ...  بیشتر
نقش قوه خیال در تبیین وحی از دیدگاه حکیم ابن سینا و ملاصدرا
نقش قوه خیال در تبیین وحی از دیدگاه حکیم ابن سینا و ملاصدرا

محمد درگاه زاده؛ محمد مهدوی

دوره 16، شماره 38 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 214-231

https://doi.org/10.22034/jpiut.2021.46037.2823

چکیده
  این پژوهش به مقایسه و بررسی تبیین وحی در امور جزئی و نقش قوه خیال(متخیله) پیامبر در این فرایند از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا پرداخته است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که منبع معارف وحیانی، عقل فعال(=فرشته ...  بیشتر
بررسی تطبیقی کیفیت علم پیشین الهی و نحوه وقوع تجدّد در آن از دیدگاه ملاصدرا، ابوالحسن شعرانی و سید محمد کاظم عصار
بررسی تطبیقی کیفیت علم پیشین الهی و نحوه وقوع تجدّد در آن از دیدگاه ملاصدرا، ابوالحسن شعرانی و سید محمد کاظم عصار

جلیل جلیلی؛ طاهر کریم زاده

دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 811-833

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.49707.3097

چکیده
  کیفیت علم پیشین خداوند و چگونگی وقوع تغییر و تبدیل در آن از دیدگاه ملاصدرا، شعرانی و عصار موضوع نوشتار حاضر است. در این پژوهش که به روش توصیفی، تحلیلی و تطبیقی نگاشته شده است، ابتدا دیدگاه ملاصدرا درباره ...  بیشتر
هم‌سنجی قاعده بسیط‌الحقیقه و عبارت عرفانی «إن مسمی الله احدی بالذات کلٌ بالأسماء»
هم‌سنجی قاعده بسیط‌الحقیقه و عبارت عرفانی «إن مسمی الله احدی بالذات کلٌ بالأسماء»

مهدی سعادتمند؛ علی بابایی

دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، ، صفحه 115-133

https://doi.org/10.22034/jpiut.2021.44226.2752

چکیده
  قاعده بسیط­الحقیقه، بیان کننده نسبت مصداق حقیقی آن یعنی خدا با عالم است. همسویی این نسبت در حکمت متعالیه و عرفان، همچنین تصریح ملاصدرا به دریافت شهودی عارفان از درون­مایه این قاعده، اندیشه را به جستجوی ...  بیشتر
رابطه لذت و سعادت از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
رابطه لذت و سعادت از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا

زهرا گنجی پور؛ فرج‌الله براتی؛ میثم امانی

دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، ، صفحه 268-292

https://doi.org/10.22034/jpiut.2021.43028.2724

چکیده
  انسان‌ها از زمانی که پا به عرصه حیات می‌گذارند تا ابد با پدیده‌های لذّت و سعادت مواجه هستند. این دو مفهوم بسیار به هم نزدیک‌اند ولی تفاوت عمده باهم دارند و آن این که لذّت در موارد لحظه‌‌ای نیز به کار ...  بیشتر
Mulla Sadra on the Relation of Sharia and Practical Philosophy
Mulla Sadra on the Relation of Sharia and Practical Philosophy

مریم صمدیه؛ محمد مهدوی

دوره 14، شماره 32 ، آذر 1399، ، صفحه 289-302

https://doi.org/10.22034/jpiut.2020.42411.2690

چکیده
  To explain Mulla Sadra’s viewpoint of the relationship of practical wisdom and Sharia, one needs to turn to the explanation of human soul and its perfection (happiness). It should be mentioned that the nature of practical wisdom and its principles are specified based on the definition that is offered of happiness. According to Mulla Sadra, true happiness ...  بیشتر
بررسی تطبیقی رئوس ثمانیه در فلسفه سینوی و حکمت صدرایی
بررسی تطبیقی رئوس ثمانیه در فلسفه سینوی و حکمت صدرایی

عبدالله نصری؛ سیدمختار موسوی

دوره 13، شماره 27 ، شهریور 1398، ، صفحه 353-373

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.25829.1967

چکیده
  بررسی تطبیقی رئوس ثمانیه در فلسفه سینوی و حکمت صدراییچکیده فلسفه ابن‌سینا به اقتفای فلسفه فارابی با تدقیق در آرا، حکمای یونان باستان، شالوده حکمت اسلامی و از پایه های مهم و اساسی حکمت متعالیه به شمار ...  بیشتر
تحلیل فلسفی رابطه قضا و قدر با مسأله استجابت دعا از نظر ملاصدرا
تحلیل فلسفی رابطه قضا و قدر با مسأله استجابت دعا از نظر ملاصدرا

مروه دولت آبادی؛ عین الله خادمی

دوره 12، شماره 25 ، بهمن 1397، ، صفحه 113-135

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.8022

چکیده
  یکی از مفاهیم عمیق در ادیان توحیدی و اسلامی، فرهنگ دعا و نیایش است. اگر حقیقت دعا و استجابت آن به خوبی تبیین نگردد، ابهاماتی با برخی مباحث کلامی همانند پذیرش نظام قضا و قدر الهی به دنبال خواهد داشت. در ...  بیشتر
بررسی و نقد دو مانع دگرگرایی خدا در فلسفة صدرایی
بررسی و نقد دو مانع دگرگرایی خدا در فلسفة صدرایی

عبداله صلواتی

دوره 12، شماره 25 ، بهمن 1397، ، صفحه 137-156

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.8015

چکیده
  خودگرایی اخلاقی غالباً در قلمرو انسانی و ذیل نظریة اخلاقی غایت محور مطرح می­شود. اما پرسش­ها و مؤلفه­های آن در ساحت ربوبی قابل رصد است. به باور نگارنده، در فلسفة ملاصدرا دو شاهد و قرینه بر خودگرایی ...  بیشتر
اصالت وجود، تقدم حکمت بر قدرت
اصالت وجود، تقدم حکمت بر قدرت

اصغر عین اله زاده صمدی

دوره 12، شماره 25 ، بهمن 1397، ، صفحه 157-172

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.8099

چکیده
  امتناع جعل ماهیت موجودات ممکن، از جمله دلایلی است که برای اثبات نظریه«اصالت وجود» اقامه شده است. جعل ماهیت به دلیل عدم امکان جعل احکام ضروری، ممتنع دانسته شده است. امتناع جعل احکام ضروری حکایت از ...  بیشتر
The Paradigmatic Significance of Perception in Mullā Ṣadrā’s Philosophy of Being
The Paradigmatic Significance of Perception in Mullā Ṣadrā’s Philosophy of Being

آنتونی ف. شاکر

دوره 12، شماره 24 ، مهر 1397، ، صفحه 115-143

چکیده
  Ṣadrā presents the usefulness of the faculties of perception governed by the intellect as a fitting paradigm for understanding man’s being in the world in relation to the divine purpose and source of this being. Perception raises challenging questions which, while peripheral to philosophy proper, have contributed to the debate on knowing and being. Dating ...  بیشتر
ذوق تأله یا تعارضی در نظام وجودشناسی دوانی
ذوق تأله یا تعارضی در نظام وجودشناسی دوانی

مرتضی طباطبائیان نیم آورد؛ سید مهدی امامی جمعه؛ نفیسه اهل سرمدی

دوره 12، شماره 23 ، شهریور 1397، ، صفحه 61-76

چکیده
  از آثار دوانی می‌توان دو نظریه در باره وحدت و کثرت استنباط کرد. یکی وحدت وجود و کثرت موجود و دیگری، وحدت وجود و وحدت موجود. این فیلسوف مکتب شیراز، در طرحواره فلسفی- عرفانی خویش، نظریه ذوق‌التاله را تبیین ...  بیشتر
رابطه نفس و قوا از دیدگاه ملاصدرا و مدرس زنوزی
رابطه نفس و قوا از دیدگاه ملاصدرا و مدرس زنوزی

رامین عزیزی؛ حسن ابراهیمی

دوره 12، شماره 23 ، شهریور 1397، ، صفحه 91-109

چکیده
  با توجه به اهمیت مسأله نفس در بین فلاسفه و حکما در طول تاریخ اندیشه بشر، این پژوهش درصدد است نقاط اشتراک و افتراق دیدگاه ملاصدرا و آقا علی زنوزی را در باب نفس و قوا و نسبت بین آن‎ها، مورد بررسی قرار دهد. ...  بیشتر
A comparative Survey on the Stages of Philosophical Training in Plato’s Allegory of Cave, in the Four Mystical Journeys, and in Mulla Sadra’s al-Asfar
A comparative Survey on the Stages of Philosophical Training in Plato’s Allegory of Cave, in the Four Mystical Journeys, and in Mulla Sadra’s al-Asfar

حسن فتحی

دوره 6، شماره 11 ، آبان 1391، ، صفحه 81-94

چکیده
  At the beginning of his magnum opus al-Hekmat al-Muta’aleiat fi al-Asfar al-Aqliiat, Mulla Sadra says that he has nominated and arranged his book according to “the four journeys” of the Mystics. What he and the Mystics say on these journeys reminds those familiar with Greek philosophy of Plato’s Phaedrus and Republic (Journey of souls ...  بیشتر
برهان صدیقین در فلسفة ملاصدرا و مقایسة آن با برهان وجودی  آنسلم و دکارت
برهان صدیقین در فلسفة ملاصدرا و مقایسة آن با برهان وجودی آنسلم و دکارت

رضا اکبریان؛ علی مخبر دزفولی

دوره 1، شماره 202 ، دی 1386، ، صفحه 17-58

چکیده
  در تاریخ فلسفه، برهان صدیقین به عنوان راهی که در آن خدا با خدا شناخته می­شود و عالم و صفات آن در راهیابی به معرفت الهی واسطه قرار نمی­گیرد، موقعیت ممتازی در میان براهین اثبات وجود خدا دارد. ریشة این ...  بیشتر