مجله پژوهش های فلسفی - فهرست مقالات

در این مقاله رویارویی انتقادی دکارت را با اتهام افلاطون‌گرایی در معضل نفس و بدن بررسی می‌کنیم. دکارت همیشه در معرض این اتهام بود که نفس و بدن را چنان از هم جدا می کند که دیگر قابل به‌هم‌پیوستن نیستند ... بیشتر

مشاهده مقاله

تأملی بر مدعای رورتی در خصوص دین: دین به مثابه توقف‌کننده گفتگو

نبی الله سلیمانی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، ، صفحه 330-353

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.53693.3377

چکیده

رورتی مدعی است متافیزیکدانان و عالمان دین با تفکیک حوزه عمومی(سیاست) از حوزه ‌خصوصی(دین) همرأی و متفقالقولاند. درحالیکه متافیزیکدانان درصدند این هدف را با کشف ذات عمومی و خصوصی دریابند، ... بیشتر رورتی مدعی است متافیزیکدانان و عالمان دین با تفکیک حوزه عمومی(سیاست) از حوزه ‌خصوصی(دین) همرأی و متفقالقولاند. درحالیکه متافیزیکدانان درصدند این هدف را با کشف ذات عمومی و خصوصی دریابند، نظریهپردازان تلاش میکنند این کار را با اولویتدهی عمومی به جای خصوصی و یا برعکس انجام دهند؛ اما رورتی با ایجاد خط انشقاقی بین حوزه خصوصی و حوزه عمومی مدعی است حوزه سیاست نیازی ندارد مبانی خود را از معیارهای فردی حوزه خصوصی که دین نیز بدان تعلق دارد کسب نماید. وی محوریت حقیقت با مشی معرفتی و دینی را از صحنه اندیشه برمیدارد و به جای آن گفتگو (همبستگی با«ما»های مختلف) را مینشاند که در آن هیچ عضوی بنیادیتر از دیگری نیست و هیچ عضوی مجاز به قضاوت در خصوص صلاحیت دیگری نیست. به زعم رورتی استدلالهای دینی به مثابه شناختی محدود، نگریسته میشود که غیرقابل مذاکره است و به مثابه یک متوقفکننده گفتگو عمل میکند. اینجاست که دین نه تنها طریقی برای رد مرجعیت بقیه جهان میشود بلکه همچون طریقی جهت انسداد اراده توافق بین انسانها عمل میکند. فرض ما این است دیدگاه رورتی در مورد دین که مبتنی بر نظریه تقدم سیاست بر دین است با ایده‌آلش در باب جامعهای که هم نخبگان کثرتگرایی دینی برایش اهمیت دارد و هم حفظ همبستگی سیاسی، متناقض است.

Overcoming Cartesian Dualism in Light of Mulla Sadra's Philosophy

علی کرباسی زاده اصفهانی؛ محمدرضا بهتاش

دوره 14، شماره 32 ، آذر 1399، ، صفحه 95-108

https://doi.org/10.22034/jpiut.2020.43014.2723

چکیده

This article tries to find a way out of the epistemological problem and the self-body question in Cartesian dualism in light of Mulla Sadra Shirazi's philosophy. There are possibilities in Sadra's thought which make achieving this objective possible. The argument develops in three steps to bring into focus the subject, the object, and knowledge. Concerning the ... بیشتر

نقد و بررسی جاودانگی در الهیات فیزیکالیستیِ مسیحی

حسن احمدی زاده؛ طیبه غلامی

دوره 11، شماره 20 ، شهریور 1396، ، صفحه 1-22

چکیده

الهیات فیزیکالیستی اصطلاحی است که تا کنون در مورد آن تعریف دقیق و روشنی ارائه نشده است. در قرن بیستم، برخی از اندیشمندانِ الهیات مسیحی نظیر ننسی مورفی و پیتر وناینواگن با پذیرش رویکرد فیزیکالیستی ... بیشتر الهیات فیزیکالیستی اصطلاحی است که تا کنون در مورد آن تعریف دقیق و روشنی ارائه نشده است. در قرن بیستم، برخی از اندیشمندانِ الهیات مسیحی نظیر ننسی مورفی و پیتر وناینواگن با پذیرش رویکرد فیزیکالیستی نسبت به انسان سعی کردند که به تحلیل و توجیه باورهای مسیحیان در باب هویت انسان و جاودانگی او بپردازند. این رویکرد امروزه الهیات فیزیکالیستی نامیده می‌شود. بر اساس این رویکرد انسان در همین بدن مادیاش خلاصه میشود و با پذیرش این اصل، تفسیر از مرگ و جاودانگی به راحتی صورت میگیرد در جستار پیشرو نگارنده بر آن است تا با شیوۀ‌‌‌‌‌‌ تحلیلی- توصیفی به نقد و بررسی جاودانگی در الهیات فیزیکالیستی مسیحی بپردازد و مهمترین استدلالهای طرفداران الهیات فیزیکالیستی‌‌‌‌‌‌ که عبارتند از: امتناع تعامل امر مادی و امر مجرد، ارتباط و تعامل میان شخص و بدن و فیزیکالیسم و آموزههای مسیحی را به رشته تحریر در آورد. از مهمترین دستاوردهای این پژوهش میتوان به این مطلب اشاره کرد که‌‌‌‌‌‌ فیزیکالیستها معتقدند شخصی که زمانی وجود داشته است، برای همیشه باید وجود داشته باشد تا اینکه برای همیشه نابود شود، چرا که مسیحیان نوعأ به اموری اعتقاد دارند که نمیتوانند آنها را به نحو عقلانی توجیه کنند، واقعیت رستاخیز مثالی از این دست است. بنابراین الهیات فیزیکالیستی با تاکید بر قدرت لایزال الهی و معجزه میتواند جاودانگی را اثبات کند.

قصدیت و بازنمود در گفتگوی دریفوس و سرل

محمدحسین محمدعلی خلج؛ عطا حشمتی

دوره 11، شماره 20 ، شهریور 1396، ، صفحه 91-115

چکیده

گفتگوی دریفوس، به عنوان یکی از بزرگترین پدیدارشناسان آمریکایی و سرل، به عنوان یکی از بزرگترین فیلسوفان تحلیلی، تاریخی چهل ساله دارد. از نظر سرل پدیدارشناسی نابینا، سطحی و دچار خطاهای سیستماتیک است. ... بیشتر

مشاهده مقاله

The Need for the Dualist View to Combat Extremism: How the Dualist View Can Combat Extremis?

الیستایر جی. سینکلر

دوره 9، شماره 17 ، اسفند 1394، ، صفحه 23-52

چکیده

این مقاله میگوید که ما هرگز از شر ذهنیت افراطگرایی رها نخواهیم شد؛ مگر اینکه دیدگاه دوگانه انگارانه غالب و به عنوان بخشی از نظام آموزشی تعلیم داده شود. دیدگاه دوگانه انگارانه دو طرف یک استدلال را ... بیشتر این مقاله میگوید که ما هرگز از شر ذهنیت افراطگرایی رها نخواهیم شد؛ مگر اینکه دیدگاه دوگانه انگارانه غالب و به عنوان بخشی از نظام آموزشی تعلیم داده شود. دیدگاه دوگانه انگارانه دو طرف یک استدلال را در نظر میگیرد؛ در حالیکه دیدگاه افراطگرایانه صراحتاً یک طرف قضیه را در نظر میگیرد؛ بیآنکه شایستگیهای دیدگاه مقابل را لحاظ کند. شایستگیهای دیدگاه دوگانه انگارانه را میتوان در مدارس تعلیم داد به طوری که هرکس یاد میگیرد که نه تنها ذهنیت رفتار افراد دیگر، بلکه تفکر آنها راجع به امور را نیز بشناسد. دیدگاه دوگانه انگارانه دیدگاهی انعطافپذیر است که فرایندهای آزمون و خطای ما در زندگی را نیز در بر میگیرد. این دیدگاه نقطه مقابل دیدگاه یگانه انگاری است که با تمرکز بر یک دیدگاه، سایر دیدگاهها را حذف میکند. دیدگاه افراطگرایی معمولاً یگانه انگارانه بوده و نسبت به سایر دیدگاههای مختلف و متعارضِ دیگر تساهل روا نمیدارد. مقالۀ حاضر خطوط کلی دامنه دو شیوه تفکر یگانه انگاری و دوگانه انکاری را ترسیم میکند و چنین نتیجه میگیرد که شکل نظاممند دوگانه انگاری میتواند راه میانهای بین افراطگریهای تفکر جزمی و شکاکانه باشد. تنها از طریق مطالعات دوگانه انگارانه است که میتوان دیدگاه دوگانه انگارانه را آنگونه که در اینجا مطرح کردهام بسط داد.

دوره 17 (1402)

دوره 16 (1401)

دوره 15 (1400)

دوره 14 (1399)

دوره 13 (1398)

دوره 12 (1397)

دوره 11 (1396)

دوره 10 (1395)

دوره 9 (1394)

دوره 8 (1393)

دوره 7 (1392)

دوره 6 (1391)

دوره 5 (1390)

دوره 4 (1389)

دوره 3 (1388)

دوره 2 (1387)

دوره 1 (1386)

کلیدواژه‌ها = dualism

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده