مجله پژوهش های فلسفی

از لوازم منطقی اقبال به معیارهای عقلانیت گفتگوی سنتهای دینی، حداقل، دوری از نگرش انحصارگرایانه نسبت به سنت دینی خودی در مقام گفتگو است، زیرا لازمه مواجهه منطقی با واقعیات و حقایق ادیان دیگر، تقدسزدایی ... بیشتر از لوازم منطقی اقبال به معیارهای عقلانیت گفتگوی سنتهای دینی، حداقل، دوری از نگرش انحصارگرایانه نسبت به سنت دینی خودی در مقام گفتگو است، زیرا لازمه مواجهه منطقی با واقعیات و حقایق ادیان دیگر، تقدسزدایی از آموزههای سنت خودی، پذیرش امکان وجود برخی حقایق در آن سنتها و آمادگی عقلانی برای پذیرش حقایق محتمل آنها و امکان برخی خطاها یا کاستیهای سنت دینی خودی است. در مقابل انحصارگرایی دینی مهمترین مانع چنین اقدام متهورانه عقلانی است، زیرا پیشفرض مهم انحصارگرایی دینی، باور به انحصارِ حقانیت و نجات در سنت دینی خودی و محرومیت دیگر سنتها از آن است. چنین نگرشی پیروان سنت خودی را بینیاز از شناخت عقلانی و واقع بینانه ادیان دیگر و مستغنی از گوش سپردن به حقایق آنها تربیت کرده و آنها را ترغیب میکند تا با استفاده از روشهای نرم افزاری، مانند: مبلغین مذهبی، سخت افزاری، مانند: جهاد مقدس، پیروان ادیان دیگر را به عنوان کفار به حقیقت سنت دینی خود دعوت نمایند. بنابراین نگرش انحصارگرایی دینی، گوشی برای شنیدن حقایق و چشمی برای دیدن زیباییهای ادیان دیگر ندارد. پس از این منظر گفتگوی عقلانی و منطقی سنتهای دینی بسیار مشکل است. راه برونرفت از این بحران، دست کشیدن از انحصارگرایی و اقدام به تقدسزدایی از آموزههای سنت دینی خودی و استقبال از حقایقی است که ممکن است در دیگر ادیان، هم سو یا درکنار سنت دینی خودی ما وجود داشته باشد.

مجله پژوهش های فلسفی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 17 (1402)

دوره 16 (1401)

دوره 15 (1400)

دوره 14 (1399)

دوره 13 (1398)

دوره 12 (1397)

دوره 11 (1396)

دوره 10 (1395)

دوره 9 (1394)

دوره 8 (1393)

دوره 7 (1392)

دوره 6 (1391)

دوره 5 (1390)

دوره 4 (1389)

دوره 3 (1388)

دوره 2 (1387)

دوره 1 (1386)

کلیدواژه‌ها = تقدس‌زدایی

نسبت انحصارگرایی و معیارهای عقلانیت گفتگوی سنت‌های دینی

چکیده