Journal of Philosophical Investigations
مسئله اخلاق در اثبات گرایی حقوقی نرم و سخت
مسئله اخلاق در اثبات گرایی حقوقی نرم و سخت

عطااله صالحی؛ مهدی بالوی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، ، صفحه 488-506

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.59000.3627

چکیده
  قانون دلیل و راهنمای رفتار انسان است، ازاین‌رو یک‌ رویه اجتماعی هنجاری می‌باشد؛ اما یک هنجار بایستی واجد چه شرایطی باشد که به آن بگوییم قانون و نسبت آن با اخلاق چیست؟ آیا معیار قانون بودن، منشأ آن است ...  بیشتر
استقلال معرفت‌شناختی و وابستگی هستی‌شناختی اخلاق نسبت به دین
استقلال معرفت‌شناختی و وابستگی هستی‌شناختی اخلاق نسبت به دین

رمضان مهدوی آزادبنی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، ، صفحه 736-750

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.55053.3461

چکیده
  به طور سنتی اعتقاد بر این بود که اخلاق بر دین مبتنی است و بدون دین، اخلاق وجود ندارد. با گسترش انتقادات بر ضد دین در عصر جدید و ظهور نظریه‌های مختلف پیرامون منشاء دین که به دنبال خاستگاه انسانی برای دین ...  بیشتر
به سوی یک اخلاق اگزیستانسیال؛ واکاوی مواجهه کی‌یرکگور با داستان ابراهیم از منظر فلسفه‌ هایدگر
به سوی یک اخلاق اگزیستانسیال؛ واکاوی مواجهه کی‌یرکگور با داستان ابراهیم از منظر فلسفه‌ هایدگر

حسین قسامی؛ محمد اصغری

دوره 16، شماره 40 ، آبان 1401، ، صفحه 464-475

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.53507.3364

چکیده
  این پژوهش بر آن است تا با کنار هم نهادن آرای کی‌یرکگور در کتاب ترس و لرز و تحلیل‌های هایدگر در کتاب هستی‌ و زمان تعریف تازه‌ای از انسان به دست داده، از این رهگذر امکان تبیین اخلاقی نوین را مطرح سازد. ...  بیشتر
تأملی در باب تفسیر کاهیل از نکته اخلاقی و فرهنگی رساله ویتگنشتاین
تأملی در باب تفسیر کاهیل از نکته اخلاقی و فرهنگی رساله ویتگنشتاین

حسین شقاقی

دوره 16، شماره 38 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 389-419

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.47861.2964

چکیده
  بر اساس رساله منطقی فلسفی ویتگنشتاین، گزاره های علوم طبیعی کل گزاره های معنادار زبان اند، و بنابراین گزاره اخلاقی وجود ندارد، چرا که سخن گفتن از اخلاقیات معیار معناداری گزاره ها -که عبارت است از ...  بیشتر
بررسی و نقد رابطه سیاست و اخلاق در هنر در پراگماتیسم پیامبرانه
بررسی و نقد رابطه سیاست و اخلاق در هنر در پراگماتیسم پیامبرانه

محمدعلی عاشوری کیسمی؛ عبدالله نصری

دوره 16، شماره 38 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 477-504

https://doi.org/10.22034/jpiut.2021.45954.2860

چکیده
  در پراگماتیسم پیامبرانۀ کرنل وست، اخلاق و سیاست در هنر پیوندی عمیق دارند. او فیلسوفی است که بررسی و مبارزه با نژادپرستی در مرکز تفکراتش قرار دارد. در رویکرد وست اخلاق تبدیل پایۀ زیبایی‌شناسی و سیاست ...  بیشتر
جایگاه نظر کانت در میان نظریه‌های ناظر بر روابط دین و اخلاق
جایگاه نظر کانت در میان نظریه‌های ناظر بر روابط دین و اخلاق

حبیب الله کاظم خانی؛ اسماعیل سعادتی خمسه؛ جلال پیکانی

دوره 16، شماره 38 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 562-582

https://doi.org/10.22034/jpiut.2021.47195.2915

چکیده
  چنانکه می‌دانیم، کانت یکی از مهمترین نظریه‌ها را درباره نسبت میان دین و اخلاق ارائه کرده است. توضیح و تحلیل موضع کانت در خصوص نسبت میان اخلاق و دین و تعیین جایگاه آن با معرفی مهمترین آراء مطرح در این ...  بیشتر
روبسپیر- کانت: بررسی نسبت آزادی مطلق و ترور با فلسفه اخلاق کانت بر اساس پدیدارشناسی روح هگل
روبسپیر- کانت: بررسی نسبت آزادی مطلق و ترور با فلسفه اخلاق کانت بر اساس پدیدارشناسی روح هگل

محسن باقرزاده مشکی باف

دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 627-653

https://doi.org/10.22034/jpiut.2020.37889.2497

چکیده
  هگل در کتاب پدیدارشناسی روح ساختار دیالکتیکی تاریخ آگاهی انسان اروپایی را به تصویر کشیده است. او در تمام گذارهای آگاهی به برآیند‌های مختلف، ضرورت و نسبتی دیالکتیکی تشخیص داده است و آن را در تمامی ساحات ...  بیشتر
استعاره مفهومی سلول برای اخلاق
استعاره مفهومی سلول برای اخلاق

عبداله صلواتی

دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 764-787

https://doi.org/10.22034/jpiut.2021.47331.2928

چکیده
  استعاره‌ها در رویکرد جدید به دلیل ظرفیت‌های درونی‌ همانند برجسته‌سازی و تنوع نگاشت‌ها از حوزه‌های منبع، امکان فهم اخلاقی و زیست اخلاقی بهتری را برای ما فراهم می‌کنند. به تعبیر برخی، استعاره‌ها ...  بیشتر
تبیین نظریه امر الهی رابرت آدامز و اشاعره در حوزه اخلاق
تبیین نظریه امر الهی رابرت آدامز و اشاعره در حوزه اخلاق

عبدالله اسدی؛ احمد حسین فلاحی؛ ید اله دادجو؛ محمود شیخ الاسلامی

دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 788-810

https://doi.org/10.22034/jpiut.2021.47863.2958

چکیده
  در این مقاله مبانی نظری و دیدگاه‌های اشاعره و رابرت آدامز در ذیل نظریه امر الهی و در حوزه اخلاق به تفکیک بررسی شده است. از منظر رابرت آدامز موضع‌گیری در رابطه با اخلاق در دو محور «معنای خوبی» و «معنای ...  بیشتر
از انگاره خدا در مابعدالطبیعه کلاسیک تا طرح جایگزین نیچه
از انگاره خدا در مابعدالطبیعه کلاسیک تا طرح جایگزین نیچه

محمود ایزدپناه؛ بیژن عبدالکریمی؛ رضا داوری اردکانی؛ بابک عباسی

دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 1052-1074

https://doi.org/10.22034/jpiut.2021.48413.3012

چکیده
  نیچه معتقد بود اهل مابعدالطبیعه، باورهای خود را راستین پنداشته و برای پندارهای خود حقیقتی عینی قائل‌اند. نیچه مدعی است همة ارزش‌ها و باورهای آدمی از جمله باور به خدا، از چشم‌انداز خواست قدرت و به‌منظور ...  بیشتر
ارزیابی نظریه تدئوس متز درباره معنای زندگی
ارزیابی نظریه تدئوس متز درباره معنای زندگی

محمدرضا بیات؛ طاهره اشراقی

دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، ، صفحه 45-63

https://doi.org/10.22034/jpiut.2020.36371.2644

چکیده
  تدئوس متز از فیلسوفان تحلیلی با ارائه ویژگی‌‌های ‌‌‌یک نظریه معنای زندگی، نظریه خود را با تکیه بر 1) تفکیک ساحات انسان به حیوانی و عقلانی 2) ارائه لذت و معنا به مثابه ملاک‌های ‌‌‌متناسب با دو ساحت ...  بیشتر
اندیشۀ اخلاقی ابن سینا
اندیشۀ اخلاقی ابن سینا

مهدی قوام صفری

دوره 13، شماره 29 ، بهمن 1398، ، صفحه 337-360

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.35573.2389

چکیده
  ابن‌سینا هم به هنگام بحث در باب قوای نفس و هم به هنگام بحث در باب مقدمات قیاس­های مختلف گذرا به حکمت عملی می­پردازد. او در ضمن سخنانش در باب قوای نفس اخلاق را حاصل عقل عملی و در ضمن سخنانش در باب مقدمات ...  بیشتر
نقد دیدگاه معاصرین در حل شبهه تعارض میان «مشهوری» بودن و «عقلی» بودن گزاره‌های اخلاقی در نگاه ابن سینا
نقد دیدگاه معاصرین در حل شبهه تعارض میان «مشهوری» بودن و «عقلی» بودن گزاره‌های اخلاقی در نگاه ابن سینا

سید علی علم الهدا

دوره 13، شماره 27 ، شهریور 1398، ، صفحه 213-230

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.32842.2288

چکیده
  مسئله مشهوری بودن گزاره‌های اخلاقی در نگاه شیخ با عقلی دانستن آنها از سوی وی دارای یک نوع تعارضی می­باشد که به دنبال آن نقدهایی به مبانی اخلاقی ابن­سینا از سوی منتقدان مطرح شده است. نگاه عمده در معاصرین ...  بیشتر
خوبی، خوش‌کامی و پذیرش جهان از دیدگاه ویتگنشتاین متقدم
خوبی، خوش‌کامی و پذیرش جهان از دیدگاه ویتگنشتاین متقدم

رضا مثمر

دوره 13، شماره 27 ، شهریور 1398، ، صفحه 293-314

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.31820.2230

چکیده
  اخلاق به عنوان یکی از موضوع‌های مهم و اساسی در رسالة منطقی- فلسفی دست کم از سال ۱۹۱۶ ویتگنشتاین را به خود مشغول داشته بوده است. وی «خوبی» را به خوش‌کامی و «خوش­کامی» را به پذیرش جهان تعریف ...  بیشتر
نقد و بررسی تفسیر اخلاقی از استنتاج زیباشناختی در اندیشه کانت
نقد و بررسی تفسیر اخلاقی از استنتاج زیباشناختی در اندیشه کانت

علی سلمانی؛ داوود میرزایی

دوره 13، شماره 26 ، خرداد 1398، ، صفحه 213-232

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.8008

چکیده
  نیاز به استنتاج در نقد سوم ناشی از ادعای اعتبار کلی و ضروری حکمی است که ابژکتیو نیست، بلکه سوبژکتیو و شخصی است. کانت در بخش استنتاج نقد قوه حکم در صدد پاسخگویی به این مساله است که چگونه یک حکم شخصی می­تواند ...  بیشتر
ارتباط اخلاق و زیبایی شناسی در فلسفه هیوم
ارتباط اخلاق و زیبایی شناسی در فلسفه هیوم

ذوالفقار همتی؛ جلال پیکانی؛ مصطفی شهرآیینی؛ محمود صوفیانی

دوره 13، شماره 26 ، خرداد 1398، ، صفحه 395-421

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.8465

چکیده
  اخلاق و زیبایی­­شناسی همواره در مباحث فلسفه جایگاهی ویژه داشته­اند؛ معیار تشخیص و ارتباط آنها نیز از دغدغه­های فیلسوفان بوده است. اغلب فیلسوفان معتقدند این معیار، توسط عقل تعیین می­شود، اما ...  بیشتر
مقایسه اعتباریات اخلاقی علامه طباطبایی و احساس گرایی اخلاقی آیر
مقایسه اعتباریات اخلاقی علامه طباطبایی و احساس گرایی اخلاقی آیر

محمدحسن کریمی؛ خدیجه قربانی سی سخت

دوره 12، شماره 22 ، خرداد 1397، ، صفحه 121-135

چکیده
  بر مبنای برخی از نظریاتی که درباره ماهیت مفاهیم اخلاقی وجود دارد این مفاهیم را می­توان در تقسیم­بندی چهارگانه: عینی (خارجی­)، فلسفی، احساسی (عاطفی) و اعتباری ( قراردادی) گنجاند. محمدحسین طباطبایی ...  بیشتر
سقراط: اصلاح‌گرِ اخلاقی
سقراط: اصلاح‌گرِ اخلاقی

ایمان شفیع بیک

دوره 10، شماره 19 ، آبان 1395، ، صفحه 231-252

چکیده
  سقراط در جست‌وجوی معرفتی است که ما را از فضیلت‌های اخلاقی آگاهی بخشد و در عمل نیز بدان فضیلت‌ها آراسته سازد. او با مبتنی ساختنِ اخلاق بر معرفت، فلسفه و راه زندگیِ خود را یگانه می‌سازد و به سنجه‌ای برای ...  بیشتر
شانس اخلاقی از نظر برنارد ویلیامز
شانس اخلاقی از نظر برنارد ویلیامز

زهرا خزاعی؛ فاطمه تمدن

دوره 10، شماره 18 ، فروردین 1395، ، صفحه 189-218

چکیده
  شانس اخلاقی از جمله بحث‌های مهم در فرااخلاق است که به دلیل تعارض با اصل کنترل، ارزیابی‌، قضاوت و مسئولیت اخلاقی ما را به چالش ‌می‌کشد. برنارد ویلیامز اولین کسی است که واژه شانس اخلاقی را به کار ‌می‌برد ...  بیشتر
صورت‌گرایی در اخلاق کانتی از نگاه شلر
صورت‌گرایی در اخلاق کانتی از نگاه شلر

علیرضا حسن پور

دوره 8، شماره 14 ، خرداد 1393، ، صفحه 149-163

چکیده
  مسئله‌ی مورد بررسی در این مقاله عبارت از این است که آیا اندیشه‌ی اخلاقی کانت، چنان که شلر ادعا کرده است، صورت‌گرایانه است یا خیر. در اینجا پس از توضیح معنای صورت‌گرایی و پیشینه‌ی انتقاداتی که از این ...  بیشتر
اخلاق در پدیده‌شناسی هوسرل
اخلاق در پدیده‌شناسی هوسرل

حسن فتح‌زاده

دوره 7، شماره 13 ، آبان 1392، ، صفحه 147-171

چکیده
  هوسرل با آغاز از جهان آگاهی اگو و تاکید بر باقی ماندن در این قلمرو، متهم به نادیده گرفتن غیریت مطلق «دیگری» و تقلیل آن به حضور آگاهی است. در واقع وی با تقلیل «دیگری» اخلاق را از دست می‌دهد و بنابراین خشونت ...  بیشتر
معنای دروغ مصلحت‌آمیز
معنای دروغ مصلحت‌آمیز

حسین اترک

دوره 7، شماره 12 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 1-25

چکیده
  شکی نیست که دروغگویی یک عمل غیر اخلاقی است. اما هم عقل و هم شرع دروغگویی را در برخی مواقع مانند جائی که موجب نجات جان بی‌گناهی می‌شود، جایز می‌داند. در عرف مردم دروغی که گفتن آن جایز است را «دروغ مصلحت ...  بیشتر
تقـدم اخـلاق بر فلـسفه در اندیشة ایمانوئل لویناس
تقـدم اخـلاق بر فلـسفه در اندیشة ایمانوئل لویناس

محمد اصغری

دوره 6، شماره 10 ، اردیبهشت 1391، ، صفحه 24-41

چکیده
  این مقاله به بررسی تقدم اخلاق بر فلسفه نزد لویناس پرداخته است. لویناس با محور قراردادن «دیگری» در کانون اخلاق خود نگاهی کاملاً متفاوت با نگاه سنتی به اخلاق اتخاذ کرده و مفاهیمی از قبیل دیگری، چهره، ...  بیشتر