Journal of Philosophical Investigations
تحلیل و بررسی خلاقیت به مثابه اصل غایی در فلسفۀ وایتهد
تحلیل و بررسی خلاقیت به مثابه اصل غایی در فلسفۀ وایتهد

رستم شامحمدی

دوره 17، شماره 43 ، مرداد 1402، ، صفحه 532-552

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.48527.3020

چکیده
  آلفرد نورث وایتهد (1861-1947) بر این باور است که در هر نظام فلسفی یک امر غایی وجود دارد که اساس آن به شمار می­آید. در فلسفۀ ارگانیسم او، که اصالت را به صیرورت و پویش می­دهد، این امر غایی عبارت است از خلاقیت. ...  بیشتر
Merleau-Ponty, Theology and GOD
Merleau-Ponty, Theology and GOD

Douglas Low

دوره 16، شماره 41 ، دی 1401، ، صفحه 348-372

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.52913.3338

چکیده
  Somewhat surprisingly, a number of scholars have recently claimed to find an implied theology in Merleau-Ponty’s philosophy. This surprising because the author does not state anywhere in the body of his work that he seeks to align his philosophy with a theology, in fact he states just the opposite, as we shall see. While it is true that Merleau-Ponty does ...  بیشتر
گسست از بیان امر الهیِ هگلی در پیکرسازی مدرن
گسست از بیان امر الهیِ هگلی در پیکرسازی مدرن

محبوبه اکبری ناصری

دوره 16، شماره 40 ، آبان 1401، ، صفحه 506-520

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.52063.3266

چکیده
  هگل از معدود متفکرانی است که به هنر پیکرسازی اندیشیده است. وی در کتاب پدیدارشناسیِ روح در ذیل مبحث دین به طور موجز و در درس‌گفتارهای زیباشناسی به تفصیل دربارۀ پیکرسازی سخن گفته است. ویژگی مشترک این دو ...  بیشتر
بررسی تطبیقی مفهوم خدا در کتاب اثولوجیا و رسائل فلسفی کندی
بررسی تطبیقی مفهوم خدا در کتاب اثولوجیا و رسائل فلسفی کندی

حسن عباسی حسین آبادی

دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 903-926

https://doi.org/10.22034/jpiut.2021.45405.2788

چکیده
  خدای فلسفی با مفاهیم و اصطلاحات فلسفی مانند «وجود»، «علت»، «فعل محض» تبیین می‌شود که در اثولوجیا علاوه ‌بر آنها از «واحد محض»، و «نور» و «نااندیشیده بودن» نیز سخن گفته ...  بیشتر
از انگاره خدا در مابعدالطبیعه کلاسیک تا طرح جایگزین نیچه
از انگاره خدا در مابعدالطبیعه کلاسیک تا طرح جایگزین نیچه

محمود ایزدپناه؛ بیژن عبدالکریمی؛ رضا داوری اردکانی؛ بابک عباسی

دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 1052-1074

https://doi.org/10.22034/jpiut.2021.48413.3012

چکیده
  نیچه معتقد بود اهل مابعدالطبیعه، باورهای خود را راستین پنداشته و برای پندارهای خود حقیقتی عینی قائل‌اند. نیچه مدعی است همة ارزش‌ها و باورهای آدمی از جمله باور به خدا، از چشم‌انداز خواست قدرت و به‌منظور ...  بیشتر
بررسی دیدگاه امام محمد غزالی در باب نسبت اختیار و ضرورت علّی
بررسی دیدگاه امام محمد غزالی در باب نسبت اختیار و ضرورت علّی

کیقباد دانشیان کنانلو؛ سیدابراهیم آقازاده؛ توکل کوهی گیگلو

دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، ، صفحه 65-80

https://doi.org/10.22034/jpiut.2021.46862.2892

چکیده
  رابطه اختیار با قاعده فلسفی «جبر علّی و معلولی» از مسائلی است که محل نزاع میان اندیشمندان اسلامی، از حکما و متکلمان و اصولیان بوده است. مشهور حکمای اسلامی اختیار را در تعارض با این قانون عقلی و ضروری ...  بیشتر
خدا در فلسفه افلاطون
خدا در فلسفه افلاطون

طیبه شاددل؛ منصور ایمانپور؛ حسین اترک

دوره 15، شماره 34 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 178-197

https://doi.org/10.22034/jpiut.2020.34911.2368

چکیده
  معانی مختلفی از واژۀ خدا در طول تاریخ فلسفه اراده شده است که بنا به تقسیم استقرائی می‌توان تصوراتی همچون تئیسم، پانتئیسم، پاننتئیسم و دئیسم و... ذکر نمود. پرسش این پژوهش این است که افلاطون چه تصویری از ...  بیشتر
برهان اخلاقی به روایت استفن لیمن
برهان اخلاقی به روایت استفن لیمن

بهرام علیزاده

دوره 15، شماره 34 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 248-266

https://doi.org/10.22034/jpiut.2020.42353.2688

چکیده
  استفن لیمن مدعی است؛ 1- در موقعیت­های واقعی شخص از قوی­ترین دلایل برای انجام وظیفه اخلاقی برخوردار است. 2- اگر خدا و زندگی پس از مرگ نباشد، موقعیت­هایی وجود خواهد داشت که اخلاقی بودن در آنها مستلزم ...  بیشتر
A Comparative Study between the Attributes of Jesus in Christian Theology and Muhammadan Reality in Islamic Theosophy
A Comparative Study between the Attributes of Jesus in Christian Theology and Muhammadan Reality in Islamic Theosophy

حسین اترک

دوره 14، شماره 32 ، آذر 1399، ، صفحه 29-47

https://doi.org/10.22034/jpiut.2020.41038.2634

چکیده
  In this paper, the attributes of Jesus as the second person of Trinity in Christianity and Muhammadan Reality in Islamic Theosophy were compared. The term ''Muhammadan Reality'' in Islamic Theosophy refers to transcendental and divine being of Muhammad rather than his human and historic existence. According to this research, both Jesus and Muhammadan Realities ...  بیشتر
افول سوبژکتیویسم و ظهور پرسپکتیویسم در اندیشه نیچه
افول سوبژکتیویسم و ظهور پرسپکتیویسم در اندیشه نیچه

امین الله ارژنگ

دوره 13، شماره 27 ، شهریور 1398، ، صفحه 23-49

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.33954.2341

چکیده
  در این مقاله کوشیده­ایم تا نشان دهیم سوبژکتویسم، از درون اخلاق سر برآورده؛ غایتش نجات آدمی از تقدیر خدایان و رساندنش به خودبنیادی است. سوبژکتویسم به مثابه جنگ علیه خدایان، توسط سقراط از طریق بیرون ...  بیشتر
کانت و وجوه دوگانه‌ خیر اعلا در گستره‌ تاریخ
کانت و وجوه دوگانه‌ خیر اعلا در گستره‌ تاریخ

رضا ماحوزی؛ زهره سعیدی

دوره 13، شماره 26 ، خرداد 1398، ، صفحه 361-380

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.8032

چکیده
  در نظریه اخلاق کانت با دو سطح فوق محسوس (معقول) و محسوس (قابل تحقق) از خیر اعلا روبرو هستیم. کانت در تمام آثار خود به این دو سطح اشاره کرده است، بی‌آنکه به تعارض و نزاع بنیادی موجود در هم ‌زمانی آن دو پرداخته ...  بیشتر
بررسی و نقد دو مانع دگرگرایی خدا در فلسفة صدرایی
بررسی و نقد دو مانع دگرگرایی خدا در فلسفة صدرایی

عبداله صلواتی

دوره 12، شماره 25 ، بهمن 1397، ، صفحه 137-156

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.8015

چکیده
  خودگرایی اخلاقی غالباً در قلمرو انسانی و ذیل نظریة اخلاقی غایت محور مطرح می­شود. اما پرسش­ها و مؤلفه­های آن در ساحت ربوبی قابل رصد است. به باور نگارنده، در فلسفة ملاصدرا دو شاهد و قرینه بر خودگرایی ...  بیشتر
قرائتی نو (غیرارسطویی) از انسان، خدا و جهان در نظام فکری دکارت
قرائتی نو (غیرارسطویی) از انسان، خدا و جهان در نظام فکری دکارت

مصطفی شهرآیینی

دوره 11، شماره 20 ، شهریور 1396، ، صفحه 141-156

چکیده
  دکارت را پدر فلسفة‌ جدید می‌نامند اما باید دید چرا فلسفه‌ای که دکارت طرح آن را درمی‌اندازد، با وصف «جدید» همراه است. تازگی نظام فلسفی دکارت به این است که می‌کوشد تصویر تازه‌ای از انسان، خدا و ...  بیشتر
بررسی و مقایسه «شر» از دیدگاه آگوستین و ابن‌سینا
بررسی و مقایسه «شر» از دیدگاه آگوستین و ابن‌سینا

خلیل سلطان‌القرایی؛ حسین آتشی؛ زهرا علمی

دوره 5، شماره 9 ، آذر 1390، ، صفحه 89-106

چکیده
  ابن‌سینا و آگوستین هر دو فیلسوف الهی بودند و از سر ارادت و محبت به خداوند، مسألة شر را مورد تبیین قرار داده‌اند. آگوستین در ابتدا نگاهی مادی به الوهیت داشته و پرسش‌های بسیاری که در باب خداوند، خلقت و ...  بیشتر
وجودِ برای دیگری از دیدگاه سارتر
وجودِ برای دیگری از دیدگاه سارتر

مصطفی شهرآیینی؛ راضیه زینلی

دوره 5، شماره 9 ، آذر 1390، ، صفحه 107-128

چکیده
  دغدغة اصلی سارتر به‌خصوص در کتاب هستی و نیستی رابطة میان فاعل شناسا و متعلق شناساست. ازاین‌رو در ابتدا وجود را به دو دسته تقسیم می‌کند: وجودِ در خود (Being in itself) و وجودِ برای خود (Being for itself). در وجودِ برای ...  بیشتر
توجیه نظریة پیدایی عالم در ترازوی نقد:
 (مدل سینایی، مدل اشراقی)
توجیه نظریة پیدایی عالم در ترازوی نقد: (مدل سینایی، مدل اشراقی)

زهره توازیانی؛ سحر کاوندی

دوره 2، شماره 203 ، شهریور 1387، ، صفحه 1-29

چکیده
  مقاله‌ای که در پیش روی دارید در پی تبیین دو مدل از مدلهایی است که نظام پیدایی عالم را به تصویر می‌کشند. در حوزة تفکر اسلامی، الگوهای سینایی و اشراقی، نسبت به دیگر الگوهای شده، معروف­تر و درخور توجه ...  بیشتر
عقل در نگاه ابن عربی
عقل در نگاه ابن عربی

مجید صادقی حسن آبادی

دوره 1، شماره 199 ، شهریور 1385، ، صفحه 73-98

چکیده
  عقل خصیصه مهم آدمی و ابزار ارزشمند او، در شناخت حقایق است. تکیه و تاکید زیاد فلاسفه به آن،‌ خصوصا در درک مسایل ماوراالطبیعی، انگیزه ای برای مخالفت عارفان با آنان شده است. ابن عربی در آثار خود عقل را عاقلانه ...  بیشتر