دوره 18 (1403)
شماره 46
مقالات
شماره 46، بهار 1403
دوره 17 (1402)
دوره 16 (1401)
دوره 15 (1400)
دوره 14 (1399)
دوره 13 (1398)
دوره 12 (1397)
دوره 11 (1396)
دوره 10 (1395)
دوره 9 (1394)
دوره 8 (1393)
دوره 7 (1392)
دوره 6 (1391)
دوره 5 (1390)
دوره 4 (1389)
دوره 3 (1388)
دوره 2 (1387)
دوره 1 (1386)
تعداد مقالات: 27
رابطه عشق الهی و عشق به دیگری از دیدگاه سورن کییرکگور
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 1-12
چکیده
این نوشتار از چرایی سخن کییرکگور در باب عشق نشأت می‌گیرد. کییرکگور، آغازگر جریان فلسفی اگزیستانسیالیسم و یکی از الهی‌دانان بزرگ قرن نوزدهم به شمار می‌آید. عشق، یکی از ارکان اساسی تفکر کییرکگور ... بیشتر
«یقین اخلاقی»؛ یک مفهوم، چند دیدگاه (ارزیابی دو رویکرد نسبی و مطلق در باب «یقین اخلاقی» با تکیه بر در باب یقین ویتگنشتاین)
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 13-29
چکیده
یکی از مفاهیم اخلاقیِ مهمی که در سال‌های گذشته ذهن بسیاری از فیلسوفان را به خود مشغول داشته، مفهوم «یقین اخلاقی» است. این معنی که آیا گزاره‌های اخلاقی‌ای وجود دارند که آن چنان یقینی به بار‌آورند ... بیشتر
رویکرد نظریه-برهانی به مفهوم پیامد منطقی، و نقد تارسکی به آن
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 30-49
چکیده
بنابر تعریف نظریه-برهانی از مفهوم پیامد منطقی، جملۀ پیامد منطقی مجموعه مقدّمات محسوب می‌شود اگر از برهانی برای وجود داشته باشد. تارسکی استدلال می‌کند که با افزایش هر تعداد قاعده به نظام‌های ... بیشتر
نظریۀ فرهنگ بلوخ و داوکینز، براساس مؤلفه‌های برسازندۀ «انگارهها» و «مم‌ها»
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 50-73
چکیده
نظریۀ فرهنگ در نظام فکری بلوخ و داوکینز برمبنای دو انگارۀ «ماده‌باوری» و «تکامل‌نگری پویا» و با رویکرد «واگشت‌گرایی» تدوین می‌شود. این تشابه متافیزیکی و رویکردی سبب می‌شود که بررسی ... بیشتر
واکاوی پژوهش‌های کاربرد واقعیت مجازی در آموزش و یادگیری مبتنی بر مفاهیم پساپدیدارشناسی
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 74-99
چکیده
هدف پژوهش حاضر واکاوی پژوهش‌های کاربرد واقعیت مجازی در آموزش و یادگیری مبتنی بر مفاهیم پساپدیدارشناسی میباشد. برای دستیابی به این هدف از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده‌است. با ابتناء بر مهمترین مفاهیم ... بیشتر
ارزیابی جان هیر از خداباوری کانت با توجه به شکاف اخلاقی
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 100-114
چکیده
آنچه جان هیر با توجه به تعالیم کانت از شکاف اخلاقی تعبیر می‌کند، در عقل عملی و تمایز میان اراده اخلاقی و میل انسان به عدم پیروی از آن است. او اولین گام برای پل زدن این شکاف را کمک از دو قاعده امر مطلق ... بیشتر
واکاوی انتقادی وضعیت انسان در رویکرد دوگانه کانت به فرهنگ
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 115-129
چکیده
کانت در آثار خود انسان طبیعی و اخلاقی را از هم متمایز کرده و شکافی عمیق میان انسان طبیعی و انسان اخلاقی ترسیم کرده است. وی برای پر کردن این شکاف به انسان فرهنگی و نحوه رشد و پیشرفت فرهنگ و تمدن در طی تاریخ ... بیشتر
افزوده‌ای بر منطق کوانتومیِ پاتنم
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 130-149
چکیده
هیلاری پاتنم در آثارش از منطق کوانتومی دفاع می‌کند و اعتقاد دارد با توجه به مسائل به‌وجودآمده در مکانیک کوانتوم، منطق کلاسیک توان پاسخگویی به این مسائل را ندارد. از این‌رو، نیازمند یک طرح منطقیِ غیرکلاسیک ... بیشتر
آگامبن و تحلیل ساختار قدرت
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 150-170
چکیده
در سنت فلسفه سیاسی غرب، دو دیدگاه عام درباره ماهیت قدرت وجود دارد، که میتوان آنها را رویکردهای استعلایی و درون‌ماندگار نامید. حاکمیت یا قدرت استعلایی، از بالا اعمال می‌شود و نوعی هستی و واقعیت ... بیشتر
مرزهای مبهم مفهوم ’بازی‘؛ پاسخ به مناقشات مک‌گین در باب شباهت خانوادگی
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 171-189
چکیده
کالین مک‌گین در کتاب خود، حقیقت از طریق تحلیل: بازی، نام، و فلسفه، سعی می‌کند به برداشت سنتی از تحلیل مفهومی جان تازه‌ای ببخشد. در نظر او، تعریف یک مفهوم عبارت است از بیان شروط لازم و کافی آن، و تعریف ... بیشتر
نسبت خیال و والا در زیباشناسی کانت
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 190-209
چکیده
مفهوم والا دارای سابقه طولانی است که معمولا به یونان باز می‌گردد؛ اما برخی اندیشمندان و فیلسوفان دوران جدید چالشی به وجود آوردند که والا را ذیل مباحث زیباشناسی قرار دهند. کانت نیز ناظر به فلسفه ... بیشتر
سه مرتبه اضافه در علم بر مبنای سه سیر فلسفی؛ نگاه ماهوی، اصالت وجود وحدت تشکیکی و وحدت شخصی
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 210-226
چکیده
اهمیت شناخت نوع اضافه بین عالم و معلوم، تعیین جایگاه علم در رویکرد جهان شناختی و کارکرد معرفت‌شناسانه آن است. پرسش اینکه: با تغییر در مبانی فلسفی، نوع اضافه بین عالم و معلوم چه معنا و کارکردی می‌یابد؟ ... بیشتر
بررسی دیدگاه هایدگر درباره نیهیلیسم
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 227-245
چکیده
با گفتار نیچه «نیهیلیسم» به مسئله‌ای برای اندیشه‌ورزی‌های فلسفی بدل گردید. او که «نیهیلیسم» را «بی‌معنایی همه‌چیز» می‌خواند، با نقد تاریخ متافیزیک غرب، افلاطون‌گرایی و اخلاق مسیحی ... بیشتر
تبیین دلیل شوربختی در «بنشی‌های اینیشیرین» مک‌دونا بر مبنای «وضع بشر» آرنت
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 246-258
چکیده
بنشی‌های اینیشیرین اثر مارتین مک‌دونا (1970- ) است که در قالب یک فیلم تراژدی-کمدی سیاه به ما رخ می‌نماید. در این فیلم علیرغم نمایش صحنه‌های خیال‌انگیز اولیه به ناگاه آن تصاویر زیبای جزیره به سیاهی ... بیشتر
جایگاه انسان در قوس نزول و صعود در «اثولوجیا»
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 259-276
چکیده
پرسش از حقیقت انسان چیست؟ و چه مؤلفه‌هایی دارد؟ در اثولوجیا مطرح شده است و به آن پاسخ داده است. براین اساس در این پژوهش به دنبال آنیم جایگاه انسان در قوس نزول و قوس صعود را بررسی کنیم و به این پرسش‌ها پاسخ ... بیشتر
بررسی و تبیین «نیچۀ هایدگر» از دیدگاه جیانی واتیمو
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 277-296
چکیده
از آنجا که تفسیر واتیمو از نیچه مستلزم بررسی دیدگاه هایدگر و دیلتای، به عنوان نقاط اصلی مورد نظر وی است، از این‌رو، در این مقاله در نظر داریم نخست، اشاره‌ای به تفسیر هایدگر از نیچه، به‌عنوان آخرین ... بیشتر
موضع مکتب رواقی در خصوص «مرگ»
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 297-312
چکیده
مکتب رواقی در میان مکاتب دورۀ یونانی‌مآبی از جایگاه برجسته‌ای برخوردار بوده و به مدتِ بیش از پانصد سال ذیل همین عنوان در حیات یونانی و رومی تأثیرگذار بوده است. در میان آموزه‌های این مکتب آموزۀ موسوم ... بیشتر
نسبت تجربۀ دینی با ابعاد دین
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 313-327
چکیده
دین دارای ابعاد مختلفی از جمله ابعاد اعتقادی، اخلاقی، تجربی، مناسکی- عبادی، اسطورهای-روایی، اجتماعی و مادی است. تجربة دینی یکی از ابعاد دین است و هم بعنوان یک واقعیت مهم دینی دارای مناسبات مختلفی با ... بیشتر
خودینه بودن به مثابۀ ائودایمونیا: بررسی نسبتِ خود-تعینی، خود-دگرگونی و اضطراب در هستی و زمان هیدگر
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 328-344
چکیده
هیدگر با فهم وجود انسان به مثابۀ دازاین، یعنی موجودی که طرح وجود خود را افکنده و خود را زمانمندانه بار می‌آورد، موفق می‌شود تا ازخود- تعینیِ نابازنمودی سخن بگوید. منظور از خود-تعینیِ بازنمودی ... بیشتر
فلسفه وجودی عنصر خنده در تئاتر مولیر (مورد مطالعه، نمایش‌نامۀ خسیس)
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 345-362
چکیده
مضمون فلسفی خنده در هنر‌های نمایشی، بخصوص در تئاتر کلاسیک فرانسوی زبان سده هفده میلادی، بیش از پیش به ژانر کُمیک گره خورده است. در این نوع ادبی ملایم، ولی طنزآمیز، که با انتقاد به قصد اصلاح عیوب رفتاری ... بیشتر
ژیل دلوز و روایت رهایی سوژه بر اساسِ کتاب «منطق احساس»
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 623-638
چکیده
ژیل دلوز در کتاب «منطق احساس» که شرحی بر نقاشی‌های فرانسیس بیکن است به صراحت و مکرر از نقد روایت می‌گوید؛ اما حقیقت این است که او نه روایت به طور کلی که روایت فیگوراتیو و بازنمایانه را رد می‌کند ... بیشتر
پیوند میل و آپاراتوس و درک نوینی از مفهوم رخداد در فلسفه دلوز و گاتاری
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 379-398
چکیده
در این مقاله می‌خواهیم به مفهوم میل در فلسفة دلوز و گاتاری پرداخته و از رهگذر آن به درک هستی‌شناسی دلوز نائل شویم. آنها در صورت‌بندی مفهوم «میل» در پی پاسخ به مسئلة جهان آشوب‌ناک انسان معاصر ... بیشتر
نسبت میان نظر و عمل در فلسفۀ افلاطون از منظر هیدگر و گادامر
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 399-417
چکیده
هرچند ارسطو نخستین فیلسوفی است که حکمت نظری و حکمت عملی را از یکدیگر تفکیک می‌کند، اما قبل از او افلاطون نیز به جدایی یا عدم جدایی نظر و عمل توجه کرده است. در نظر افلاطون «فضیلت معرفت است»؛ یعنی خودشناسی ... بیشتر
معیار سنجش فیلم بر مبنای نظر مارتین هایدگر در رسالۀ سرچشمۀ اثر هنری
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 418-438
چکیده
مطابق نظر هایدگر، اثر هنری، آشکارکنندۀ حقیقت است. اما این آشکارگی نه در هر اثر هنری، بل در اثر هنری بزرگ! امکان‌پذیر است. اما کدام اثر است که امکانِ پذیرفتن عنوان اثر هنری بزرگ را دارد؟ هایدگر خود در ... بیشتر
تحقیقی پیرامون نگارش متون فلسفی به زبان فارسی در خطّه آذربایجان با تأکید بر قرن ششم تا هشتم قمری
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 439-460
چکیده
فلسفه اسلامی از زمان تأسیس و شکل‌گیریِ خود به‌وسیله فلاسفۀ متقدم به‌ویژه حکیم ابونصر فارابی، تحولات مختلف را تجربه کرده است که یکی از آنها «تغییر مکان» است که معمولاً این تغییر جغرافیایی همراه ... بیشتر
بررسی نقاط ضعف آموزش فلسفه اسلامی در حیطه آموزش آکادمیک
دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 461-482
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی نقاط ضعف آموزش فلسفه اسلامی در مقطع کارشناسی دانشگاه‌ها می‌پردازد. در این نوشتار با محوریت کتاب نهایه‌الحکمه، مباحثی از هستی‌شناسی، انسان‌شناسی، معرفت‌شناسی و خداشناسی بیان‌شده ... بیشتر