TY - JOUR ID - 12857 TI - تحلیل عینیت علمی در مسأله ارزش‌باری علم JO - مجله پژوهش های فلسفی JA - JPIUT LA - fa SN - 2251-7960 AU - جوادپور, غلامحسین AD - موسسه پیوهشی حکمت و فلسفه Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 15 IS - 35 SP - 42 EP - 64 KW - علم ارزش‌بار KW - عینیت KW - ذهنیت KW - ارزش‌های غیرعلمی KW - واقع‌گرایی DO - 10.22034/jpiut.2021.41631.2664 N2 - تأثیر ارزش‌ها بر علم این واهمه را برای برخی فیلسوفان علم پدید آورده است که رسالت اصلی علم، یعنی عینیت خدشه‌دار شود. تلقی سنتی از عینیت ـ که در گرو عینیت متافیزیکی است ـ معمولاً مطابقت تصویر ذهنی با واقع خارجی و مستقل بوده است؛ اما با دشواری دستیابی به آن و نیز تنوع مبانی معرفتی مدرن، تلقی‌های جدیدتری از آن ارائه شده است که در مسأله ارزش‌باری علم نیز اثرگذارند. پیوند دادن عینیت با عنصر اعتماد یا کمال معرفتی یا خلوص از ارزش‌های غیرعلمی و گرایش‌های شخصی، نمونه‌هایی از این رویکردها هستند. با این همه، در برخی رویکردهای جدید بین مراد از عینیت و روش دستیابی به آن و عوامل مؤثر بر آن خلط شده است. عینیت به‌معنای مطابقت علم با واقع خارجی (متعلق علم) است و پس از روشن شدن مبنا درباب اینکه چنین چیزی ممکن و قابل دسترسی است یا نه، درباره روش رسیدن به این مطلوب و نیز موانع آن بحث می‌شود. این عینیت شامل دو مرحله فرآیندی و برآیندی است و نتایج علمی در صورتی عینی خواهند بود که فرآیند علم، عینی و خالی از عوامل و ابزار غیرعینی باشد. اثرگذاری ارزش‌ها بر علم نیز تا زمانی که این مؤلفه مهم (مطابقت) را خدشه‌دار نکند، چندان چالش مهمی برای علم به شمار نمی‌آید. UR - https://philosophy.tabrizu.ac.ir/article_12857.html L1 - https://philosophy.tabrizu.ac.ir/article_12857_1e54601ac5bf20831fba71225bd7e801.pdf ER -