ثریا سلیمانی؛ عباسعلی منصوری
چکیده
< p dir="RTL">محمد بن زکریای رازی یک از چالش برانگیزترین شخصیتها در تاریخ علم در جهان اسلام است. صرف نظر از چالش در مورد آراء فلسفی، طبی یا دینی او، یکی از چالشهای دامنهدار نسبت زکریا با ...
بیشتر
< p dir="RTL">محمد بن زکریای رازی یک از چالش برانگیزترین شخصیتها در تاریخ علم در جهان اسلام است. صرف نظر از چالش در مورد آراء فلسفی، طبی یا دینی او، یکی از چالشهای دامنهدار نسبت زکریا با اندیشه فلسفی و جایگاه و مقام او در فلسفه است. از یک سو برخی مهمترین بعد شخصیت علمی رازی را بعد طبی او میدانند و تاملات رازی در فلسفه و الهیات را نوعی فضولی و خروج از حد شخصیت علمیاش قلمداد میکنند و از سویی دیگر برخی ضمن اذعان به مقام بزرگ رازی در طب، مهمترین وجه شخصیت علمی رازی را دیدگاههای فلسفی- الهیاتی او میدانند؛ به گونهای که او را در آزاداندیشی و عقلگرایی با دانشمندان عصر روشنگری مقایسه میکنند و حتی او را یگانه فیلسوف در جهان اسلام میدانند. مطالعه آثار به جای مانده از رازی نشان میدهد که تفاوت رازی با سایر فلاسفه نه در فاصله داشتن او از اندیشه فلسفی بلکه در روش و آراء خلاف مشهور وی در مباحث فلسفی و الهیاتی است. شواهد و ادله کافی برای فیلسوف نامیدن محمد بن زکریای رازی وجود دارد که در متن مقاله سعی شده است این شواهد با تفصیل بررسی شوند. از جمله:کثرت و تنوع تالیفات رازی در فلسفه و الهیات، نگاه انتقادی رازی به فلاسفه پیش از خود، گذر از مرحله شرح آراء دیگران و رسیدن به مقام نظریهپردازی، تصریح و تاکید مکرر رازی بر اهمیت و ضرورت فلسفه، پیگیری صادقانه و مجدانه پرسشهای بنیادی، آزاداندیشی و خروج از سیطره مشهورات و.....