میر جلیل اکرمی؛ پریسا کریمپور
چکیده
چکیده :
بحث در مورد اندیشه و دیدگاههای عینالقضات همدانی، عارف نامدار قرن ششم، به سبب منظومه فکری خاص عرفانی-فلسفی و نیز صراحت لهجه و بیپروایی مثال زدنی دربیان منویات درونیاش همواره جذاب و پرکشش ...
بیشتر
چکیده :
بحث در مورد اندیشه و دیدگاههای عینالقضات همدانی، عارف نامدار قرن ششم، به سبب منظومه فکری خاص عرفانی-فلسفی و نیز صراحت لهجه و بیپروایی مثال زدنی دربیان منویات درونیاش همواره جذاب و پرکشش بوده است. او درکنار دیدگاه عقلانی یک فیلسوف متشرّع، نگاه متفاوتی را از نظرگاه یک عارف ارائه داده است. یکی از موارد مهم در دستگاه فکری عینالقضات همدانی، تعریف و تحلیل او از مقوله"عقل"است. عارف جوان، برخلاف بسیاری ازعرفا و متصوفه، عقل را مطرود و دشمن سالک نمیپندارد بلکه باتوجه به دیدگاه فلسفی و باریکبینی عارفانه خود نگاه ویژهای به عقل و نیز"بصیرت"دارد. لذا برای عقل، طوری مشخص کرده و آنجاکه پای عقل بدان نخواهد رسید را طور ورای عقل مینامد که برای دستیابی به این طور، باید چشم بصیرت انسان گشوده شود. قاضی همچنین عقل را"میزان خاص"معرفی میکند و درعین حال معتقد است عقل را یارای دست یابی به عالم ملکوت نیست. آنجاکه عقل توان رسیدن ندارد همان جایگاه نبوت است و عقل را بدان راهی نیست. لذا در طور ورای عقل، معرفت و بصیرت ناب و خالص است که میتواند سالک را به حقایق هستی رهنمون شود. این مقاله با تحقیق و تعمق در آثار عین القضات، آرای فلسفی-عرفانی او را در مورد مقام و منزلت عقل تحلیل نموده و نیز تعریف و ویژگیهای عقل را ازمنظر دید عارفانه او معرفی میکند.
