Journal of Philosophical Investigations

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه فلسفه علم، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد کالج اسلامی، وابسته به دانشگاه میدلسکس، لندن، انگلستان. استاد وابسته مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران.

چکیده

ویتگنشتاین متاخر هر نوع شناختی را در قالب بازی‌های زبانی معرفی می‌کند که بر شکل‌های زندگی مبتنی‌اند. از جمله لوازم دیدگاه او در دوره متاخر تاملات فلسفی‌اش، یکی نیز این است که بازی‌های زبانی خاص به اعتبار ارتباط وثیق با اشکال زندگی خاصی که در درون آن‌ها ظهور یافته‌اند، نوعی رابطه قیاس‌ناپذیری با هم دارند. هر فردی صرفا از طریق اشکال زندگی و بازی‌های زبانی خاص خود می‌تواند نسبت به جهان شناخت پیدا کند و از آن‌جا که اشکال زندگی قیاس‌ناپذیرند درک درستی از شکل زندگی دیگران نخواهد داشت و قادر به نقد و ارزیابی شناخت‌های آنان نخواهد بود؛ مگر آن که شکل زندگی مألوف خود را ترک کند و شکل زندگی دیگری را که خواهان شناخت آن است درونی کند، یعنی به یکی از اعضای جامعه‌ای که بر اساس شکل زندگی مورد نظر پدید آمده است، بدل شود. در مقابل، پوپر با در نظر گرفتن واقعیت بیرونی به عنوان معیار عینیت، بر شناخت عینی تاکید دارد و معتقد است که رشد معرفت انسان از طریق نقد و ارزیابی نقادانه شناخت‌های پیشین و عرضه مستمر گمانه‌های جدید برای فراچنگ آوردن واقعیت و نقد مستمر آن‌ها صورت می‌گیرد. در این مقاله، به دنبال شرح کوتاهی از رویکردهای فلسفی ویتگنشتاین و پوپر (بخش‌های 1 و 2) و توضیح مختصری در خصوص سویه ضد نسبی‌گرایانه عقلانیت نقاد (بخش 3)، رویکرد نسبی‌گرایانه ویتگنشتاین را از منظر عقلانیت نقاد مورد نقد و ارزیابی قرار می‌دهیم (بخش 4). آخرین بخش نوشتار (بخش 5) به نتیجه‌گیری کوتاهی از مباحث ارائه شده اختصاص دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Is the later Wittgenstein Falling into the Abyss of Relativism? an assessment through the lens of critical rationalism

نویسندگان [English]

  • Abdolhamid Mohammadi 1
  • Ali Paya 2

1 PhD Candidate of Philosophy of Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

2 Professor of The Islamic College, affiliated with Middlesex University, UK Adjunct Professor, National Research Institute for Science Policy, Tehran, Iran

چکیده [English]

The later Wittgenstein presents all kinds of knowledge in the form of language games based on forms of life. One of the implications of his later views is that certain language games and forms of life are incommensurable. Since each person can know the world only through his/her own form of life and language game, those who subscribe to entirely different language games cannot have a proper understanding of the forms of life of others. They are not able to critique and evaluate their knowledge of reality unless they abandon their own customary forms of life and internalize other forms of life that they want to know about, that is, to become a member of a society based on those different forms of life. In contrast, Popper emphasizes the objective nature of knowledge by considering external reality as a major criterion of objectivity. Popper maintains that the growth of human knowledge takes place through a never-ending process of critical evaluation of previous knowledge claims and a continuous supply of new conjectures for capturing reality and their critical appraisal incessantly. In this article, following a brief description of the philosophical approaches of Wittgenstein and Popper (Sections 1 and 2), and a brief explanation of the anti-relativist attitude of critical rationalism (Section 3), we turn to a critical assessment of Wittgenstein's relativist approach through the prism of Critical Rationalism (Section 4). The last chapter of the article (Section 5) is dedicated to a brief recap of the topics discussed in the earlier sections.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wittgenstein
  • Popper
  • Language Games
  • Incommensurability
  • Relativism
  • Critical Rationalism
پایا، علی. (۱۳۹۵). فلسفه تحلیلی از منظر عقلانیت نقاد-نظریهها و کاربردها. تهران: طرح نقد.
‏‫پایا، علی. (۱۳۸۳). فلسفه تحلیلی: مسائل و چشم‌اندازها. تهران: طرح نو.
‏‫پایا، علی. (۱۳۹۶). یک اتفاق ساده. در راه و رسم منزل‌ها: مقالاتی در باب و از منظر علوم انسانی (ص 619-640). تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
‏‫پوپر، کارل. (۱۳۸۴). اسطوره چارچوب، در دفاع از علم و عقلانیت. ترجمه علی پایا، تهران: طرح نو.
‏‫پوپر، کارل. (۱۳۹۸الف‌). جست وجوی بی پایان. ترجمه رحمت اله جباری، تهران: شرکت سهامی انتشار.
‏‫پوپر، کارل. (۱۳۹۸ب‌). در جست‌وجوی جهانی بهتر. ترجمه حسن تیموری. تهران: شب‌خیز.
‏‫پوپر، کارل. (۱۳۹۹). عطش باقی. ترجمه سیامک عاقلی، تهران: انتشارات دوستان.
‏‫میلر، دیوید. (۱۳۹۸). غلبه بر اعتیاد به موجه‌سازی. ترجمه علی پایا، نامه فرهنگستان، (5)، 145-158.
‏‫هنفلینگ، اوسوالد. (۱۳۹۷). فلسفه پسین ویتگنشتاین. ترجمه مینو حجت، تهران: هرمس.
‏‫ویتگنشتاین، لودویگ. (۱۳۹۹). تحقیقات فلسفی. ترجمه مالک حسینی، تهران: هرمس.
‏‫ویتگنشتاین، لودویگ. (۱۳۸۷). در باب یقین. ترجمه مالک حسینی، (ویرایش دوم). تهران: هرمس.
‏‫ویتگنشتاین، لودویگ. (۱۳۸۵). کتاب آبی. ترجمه مالک حسینی، تهران: هرمس.‏
Baker, Gordon P. (2001). Wittgenstein’s “depth grammar.” Language & Communication, 4 (21), 303-319.
Ben-Menahem, Yemima. (2006). Conventionalism. New York: Cambridge University Press.
Bloor, David. (1991). Knowledge and Social Imagery (Second). USA: The University of Chicago Press.
Fann, K. T. (1971). Wittgenstein’s Conception of Philosophy. USA: Basil Blackwell.
Grayling, A. C. (2001). WITTGENSTEIN (A Very Short Introduction). New York: Oxford University Press.
Grayling, A. C. (n.d.). Wittgenstein on Scepticism and Certainty, www.acgrayling.com.
Haller, Rudolf. (n.d.). Was Wittgenstein a Relativist? هn R. Egidi (ed.), (R. Egidi, ed.), Wittgenstein: Mind and Language: 223-231. Springer, Dordrecht.
Hanfling, Oswald. (2018). Wittgenstein's Later Philosophy. Translated by Minoo Hojjat. Tehran: Hermes. (in Persian)
Heaton, John M. (2014). Wittgenstein and Psychotherapy. New York: Palgrave Macmillan.
Kuusela, Oskari; Ometiț a˘, Mihai and Timur Uçan (eds.) (2018) Wittgenstein and Phenomenology, London: Rotledge.
McGinn, Marie. (1997). Wittgenstein and the Philosophical Investigations. London: Routledge.
Miller, David. (2019). Overcoming the Justificationist Addiction. Translated by Ali Paya. Letter of Academy, (5), 145-158. (in Persian)
Musgrave, Alan. (2016). Metaphysics and Realism. in J. Shearmur & G. Stokes (eds.), (J. Shearmur; G. Stokes, eds.), The Cambridge Companion to Popper: 208-229. 1st edition, New York: Cambridge University Press.
Pais, Abraham. (2008). Subtle Is the Lord: the science and the life of Albert Einstein. Oxford: Oxford University Press.
Paya, Ali. (2003). Analytic Philosophy (Problems and Prospects). Tehran: Tarh-e No. (In Persian)
Paya, Ali. (2016). Analytic Philosophy through the Prism of Critical Rationalism. Tehran: Tarh-e Naghd. (In Persian)
Paya, Ali. (2018). A Simple Incident in Rah va Rasm-e Manzel-ha (Tools of the Trade: Essays on, and from the viewpoint of Human Sciences), Tehran: Institute for Cultural and Social Research. (in persian)
Phillips, Derek L. (1977). Wittgenstein and Scientific Knowledge. New York: The Macmillan Press LTD.
‏‫Phillips, Patrick J. J. (2007). The Challenge of Relativism, Its Nature and Limits. New York: Continuum International Publishing Group.
Popper, Karl. (1962). Conjecture and Refutations (The Growth of Scientific Knowledge). London and New York: Routledge.
Popper, Karl. (1972). Objective Knowledge, an Evolutionary Approach. New York: Oxford University Press.
Popper, Karl. (1978). Three Worlds. Presented at the Tanner Lecture on Human Values. Delivered at The University of Michigan.
Popper, Karl. (2005). The Myth of the Framework: in Defence of Science and Rationality. Translated by Ali Paya. 2nd edition, Tehran: Tarh-e No. (in Persian)
Popper, Karl. (2007). All Life Is Problem Solving. Translated by P. Camiller, London and New York: Routledge.
Popper, Karl. (2013). The Open Society and Its Enemies. The United States and Canada: Princeton University Press.
Popper, Karl. (2019). In Search of A Better World. Translated by Hassan Teymoori. Tehran: Shabkhiz. (in Persian)
Popper, Karl. (2019a). Unended Quest, an Intellectual Autobiography. Translated by Rahmatollah Jabbari. Tehran: Sherkat-e Sahami-e Enteshar. (in Persian)
Popper, Karl. (2020). Unended Quest, an Intellectual Autobiography. Translated by Siamak Agheli. Tehran: Doostan. (in Persian)
Shiner, Roger A. (1974). Wittgenstein and Heraclitus: Two River-Images. Philosophy, 4(49), 191-197.
Trigg, Roger. (1973). Reason and Commitment. New York: Cambridge University Press.
Vision, Gerald. (1988). Modern Anti-Realism and Manufactured Truth. London: Routledge.
Wittgenstein, Ludwig. (1966). Lectures & Conversations on Aesthetics, Psychology, and Religious Belief (Compiled from notes taken by Yorick Smythies, Rush Rhees, and James Taylor, Berkeley). Edited by C. Barret, Berkeley and Los Angeles, California: University of California Press.
Wittgenstein, Ludwig. (1969). On Certainty. Edited by G. E. M. Anscombe & G. H. von Wright, translated by D. Paul; G. E. M. Anscombe, Britain: Basil Blackwell.
Wittgenstein, Ludwig. (1976). Wittgenstein’s Lectures on the Foundations of Mathematics. Edited by C. Diamond, Ithaca, New York: Cornell University Press.
Wittgenstein, Ludwig. (1986). Philosophical Investigations. Translated by G. E. M. Anscombe, Great Britain: Basil Blackwell Ltd.
Wittgenstein, Ludwig. (2006) Blue Book. Translated by Malek Hosseini. Tehran: Hermes. (in Persian)
Wittgenstein, Ludwig. (2008). On Certainty. Translated by Malek Hosseini. Tehran: Hermes. (in Persian)
Wittgenstein, Ludwig. (2020). Philosophical Investigations. Translated by Malek Hosseini. Tehran: Hermes. (in Persian)
CAPTCHA Image