نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

• کاظم هانی

دکترای فلسفه غرب دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

روش سقراطی که به روش ابطالی معروف است روشی است که در محاورات اولیه افلاطون؛ یعنی محاورات سقراطی به کار برده می‌شود. این روش پاسخی به ادعای سوفسطائیان راجع به تعلیم فضیلت بود. سقراط با به کار بردن این روش درصدد بود تا نادانی آنان را آشکار کند. او از طریق پرسش و پاسخ سعی می‌کرد دیگران را به این امر آگاه کند که جست‌وجوی معرفت و فضیلت در یک فرایند دیالکتیکی و در نسبت با دیگران قابل تحقق است. روش سقراطی صرفاً یک روش گفتگوی ساده نیست، بلکه این روش به تناهی فهم بشری و در نتیجه به ماهیت تفکر فلسفی اشاره دارد. در نظر سقراط فلسفه به‌معنای دوستداری دانایی است و ادعای داناییِ مطلق توهمی بیش نیست. سقراط از طریق پرسش و پاسخ سعی دارد ادعای دانایی دیگران را به چالش بکشد و آنان را در مسیر جستجوی دانایی قرار دهد. بنابراین روش سقراطی می‌تواند نقشی اساسی را در تعلیم و تربیت ایفا کند. ما در تفکر سقراط شاهد درهم‌تنیدگی عناصری هستیم که همه آنها در نسبت با یکدیگر معنا پیدا می‌کنند. آموزه تذکار (یادآوری)، روش ابطالی، هنرِ دیالکتیکی، پرسش و پاسخ و... از جمله این عناصر هستند. در این نوشتار سعی خواهیم کرد ضمن توجه به این عناصر، ماهیت روش سقراطی را مورد بررسی قرار دهیم.

کلیدواژه‌ها

• سقراط
• روش ابطالی
• دیالکتیک
• محاوره
• دیگری

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

The Relationship between the Socratic Method and the Love of Knowledge (Philosophia)

نویسنده [English]

• Kazem Hani

PhD of Philosophy, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The Socratic Method known as elenchus is the method used in Plato’s earlier dialogues namely Socratic dialogues. This method was a response to the sophists’ claim about the teaching of the virtue. Socrates used this method to disclose their ignorance. Through questioning and answering, he tried to make others aware that the searching for knowledge and virtue is achievable in a dialectical process and in relation to the other. The Socratic Method is not a simple method of dialogue, but it also points to the finitude of human understanding and, consequently, to the nature of philosophical thinking. From Socrates’s viewpoint, philosophy means the love of knowledge, and the claim on absolute knowledge is nothing more than an illusion. Through question and answer, Socrates tries to challenge other’s claim of knowledge and put them on the path of searching for knowledge. Thus the Socratic Method can play a powerful role in teaching. In Socrates’s thought we observe the interconnectedness of elements, all of which are understood in relation to each other. The doctrine of recollection, elenchus, dialectical art, question and answer and so on are among these elements. In this paper, while paying attention to these elements we will try to examine the nature of the Socratic Method.

کلیدواژه‌ها [English]

• Socrates
• elenchus
• dialectic
• dialogue
• the other