Journal of Philosophical Investigations

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تهران

چکیده

با توجه به اهمیت مسأله نفس در بین فلاسفه و حکما در طول تاریخ اندیشه بشر، این پژوهش درصدد است نقاط اشتراک و افتراق دیدگاه ملاصدرا و آقا علی زنوزی را در باب نفس و قوا و نسبت بین آن‎ها، مورد بررسی قرار دهد. ملاصدرا براساس مبانی فکری خود که عمده آ‎ن‎ها اصالت و تشکیک وجود و حرکت جوهری است، قوا را مراتب وجودی نفس واحد به شمار آورده و از تشکیک مراتب سخن گفته است. آقا‌علی مدرس زنوزی یکی از چهره‎های شاخص حکمت صدرایی، به جای تشکیک در مراتب، از ترکیب در مراتب سخن رانده است. این پژوهش روشن ساخته است که اختلاف این دو دیدگاه، به نحوه نگاه این دو فیلسوف به یک واقعیت واحد وابسته و از اختلاف مبانی این دو فیلسوف نشأت نمی‎گیرد و این‎که صدرا با توجه بیشتر به بحث اصالت وجود از حرکت جوهری بحث تشکیک آن را مورد توجه قرار داده است، ولی آقا‌علی با تکیه بر مباحث هیولی و صورت، بیشتر به بحث ترکیب پرداخته است. نگارنده در حد توان کوشید تبیین روشنی از دیدگاه این دو حکیم ارائه دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relation of Soul to Its Powers from the Perspective of Mulla Sadra and Modares Zonouzi

نویسندگان [English]

  • Ramin Azizi 1
  • Hassan Ebrahimi 2

1 M.A. in Islamic Philosophy and Theology, University of Tehran

2 Associate Professor of Islamic Philosophy, University of Tehran,

چکیده [English]

As regards to the importance of soul issue among philosophers and thinkers in the history of human thought, This research seeks to examine the points of communities and separations of Mulla Sadra's and Zenouzi's views on the soul and its powers and the relation between them. Mulla Sadra on the basis of his main foundations which are the fundamentality of existence, existential gradation and change in substance, has considered powers as existential rank of a single soul and has spoken of gradation of degree. Modares Zonouzi who considered as one of the best exponents of Transcendent Wisdom, has spoken of a combination of degrees rather than gradation of degrees. The research has made it clear that the difference between these two views arise from the way these two philosophers look at a single fact and does not emerge from the Fundamental differences between them, and that Sadra, with more emphasis on the issue of the fundamentality of existence in the substantial motion, has paid more attention to the issue of gradation, but Agha'ali, having relied on topics of matter and form, has focused on the issue of combination. The author has tried to provide a clear explanation of the views of these two wise.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soul
  • powers
  • Mulla Sadra
  • Modares Zonouzi
  • Combination of soul and it powers
  • ابراهیمی دینانی، غلامحسین، (۱۳۹۱)، معاد از دیدگاه حکیم مدرس زنوزی، تهران، حکمت.
  • ابن سینا، حسین ابن عبدالله، (۱۴۰۴ ق)، الهیات شفا، قم، انتشارات آیت‎الله مرعشی.
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۳۷۵)، النفس من کتاب الشفاء، تحقیق حسن زاده آملی، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
  • آملی، سید حیدر، (۱۳۷۰ ق)، دررالفوائد فی غرر الفرائد، تهران، مکتبه الاسلام.
  • حسن‌زاده آملی، حسن، ( بی‌تا)، هزار و یک نکته، ج 1، قم، بوستان کتاب،
  • دادبه، اصغر، بهار، (1370) ، « النفس کل القوی»، فصلنامه فرهنگ، شماره 8.
  • زنوزی، ملاعبدالله، (1381)، لمعات الهیه، مقدمه و تصحیح جلال‎الدین آشتیانی، تهران، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
  • سبزواری، ملا هادی، (۱۴۲۲)، شرح منظومه، قم، نشر ناب.
  • سبزواری، ملا هادی، (۱۹۸۱ م)، تعلیقات علی الحکمه المتعالیه، بیروت، دار احیاء التراث.
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، (۱۳۵۴)، المبدأ و المعاد، با تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران.
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، (۱۳۶۳)، مفاتیح الغیب، مقدمه و تصحیح محمد خواجوی، تهران، مؤسسه تحقیقات فرهنگی.
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، (1375)، مجموعه رسایل فلسفی صدرالمتالهین، تهران، حکمت.
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، (۱۹۸۱م)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت، دار احیاء التراث.
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، (1442ق)، شرح الهدایه الاثیریه، بیروت، موسسه التاریخ العربی.
  • طوسی، خواجه نصیرالدین محمد بن حسن، (1376)، بقای روح پس از مرگ، شرح ابوعبدالله زنجانی، ترجمه زین الدین کیایی نژاد، تهران، شرکت سهامی انتشار، چ سوم.
  • طوسی، خواجه نصیرالدین محمد بن حسن، (1389)، اخلاق ناصری، تصحیح عزیزالله علیزاده، تهران، فردوس.
  • علامه طباطبایی، محمدحسین، (1981م)، تعلیقه علی الحکمه المتعالیه، بیروت، دار احیاء الثراث.
  • فخررازی، محمد بن عمر، (1411ق)، المباحث المشرقیه فى علم الالهیات و الطبیعیات، قم، بیدار.
  • مدرس زنوزی، آقا علی، (1376)، بدایع الحکم، مقدمه و تنظیم، احمد واعظی، تهران، انتشارات الزهرا.
  • مدرس زنوزی، آقا علی، (1378)، مجموعه مصنفات حکیم موسس آقا علی مدرس طهرانی، مقدمه، تنظیم و تحقیق محسن کدیور، تهران، اطلاعات.
  • مصباح یزدی، محمدتقی، (1393)، شرح جلد هشتم الاسفارالاربعه، تحقیق و نگارش محمد سعیدی مهر، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
CAPTCHA Image