بازنمایی اندیشۀ مارتین هایدگر در سینمای آندری تارکوفسکی

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)

2 استادیار گروه فلسفه دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

چکیده

وقتی از ارتباط سینما و فلسفه سخن می‌گوییم، درواقع، از چه سخن می‌گوییم؟ هنگامی که از نزدیکی و ارتباط آثار سینماییِ یک کارگردان با اندیشۀ یک فیلسوف بحث می‌کنیم، مرادمان چیست؟ گفت‌وگو دربارۀ همسایگی و قرابت میان اندیشه‌های یک فیلسوف و آثار هنری یک سینماگر، نیازمند شناختی دقیق از اندیشه‌های آن فیلسوف و نیز فهم اندیشۀ بازنمایی‌شده در یک اثر یا دسته‌ای از آثار سینمایی است. آندری تارکوفسکی (1986ـ1932) فیلم‌ساز و نظریه‌پرداز سینمایی روس، در آثار سینمایی خود به مسائلی می‌پردازد که در متن اندیشه فیلسوفان اگزیستانسیالیسم، از جمله مارتین هایدگر (1976ـ 1889)، فیلسوف آلمانی، از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. با در نظر داشتن ارتباط هنر و به طور خاص سینما با فلسفه و نیز مسائل کلیدی و ضروریات مهم دربارۀ سینما و چگونگی تطبیق و تقریب اندیشه‌های یک فیلسوف با یک هنرمند، می‌توان وجوه اشتراکی میان اندیشۀ سینمایی‌شدۀ تارکوفسکی و تفکر هایدگر، به‌خصوص در مسائلی، همچون "مرگ"، "زمان"، "امید و تیمارداشت" و نیز "درـراه‌ـ‌بودن" استنباط کرد. تارکوفسکی در فیلم‌هایی مانند "استاکر"، "ایثار"، "آینه" و "نوستالژیا"، چنین دغدغه‌هایی داشته و این نوشتار می‌کوشد تا از معبر تطبیق و تقریب، وجوه اشتراک اندیشه‌های این فیلم‌ساز با هایدگر را واکاوی نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparative Study between Heidegger’s Thought and Tarkovsky’s Cinema

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mahdi Mousavinejad 1
  • Mohammad Raayat Jahromi 2
1 MA of Philosophy, Imam Khomeini International University, Iran
2 Assistant Professor, Imam Khomeini International University
چکیده [English]

The relation between art, especially cinema, with philosophy, on one hand, and a philosopher with an artist’s thinker are the main subject of this paper. Martin Heidegger and Andrey Tarkovsky (1932-1986) are one of these philosophers and filmmakers. Accordingly, “philosophical film” separated from “film as philosophy”. Andrey Tarkovsky, Russian filmmaker, brings up in his works some issues such as time, death and care which are very important in the context of existential philosophy. Then, his works and thought included “film as philosophy”. In Heidegger’s thought, dosein is “being in the world”. He distinguishes between fallen and original dosein and emphasizes on dosein’s possibilities which the end of them is death. In order to indicate the relationship between what Tarkovsky, as a cinematic theorist, expresses in his films with the cinematic expression, and Heidegger’s philosophy, cinematic theories such as realism, formalism and phenomenological theories are very important. We discuss about them and basic properties of Tarkovsky’s films and fundamental issues of Heidegger’s philosophy. Finally, this paper intends to find and pursue some issues like “death”, “time” and “care”, in Heidegger’s thought and Tarkovsky’s films: “The Mirror”, “Stalker”, “Nostalghia” and “Sacrifice”.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tarkovsky
  • Heidegger
  • death
  • time
  • care

مراجع

  • احمدی، بابک (1381) هایدگر و پرسش بنیادین، مرکز
  • احمدی، بابک (1382) امید بازیافته، مرکز
  • اندرو، دادلی (1387) تئوری‌های اساسی فیلم، ترجمۀ مسعود مدنی، رهروان پویش
  • بازن، آندره (1382) سینما چیست، ترجمۀ محمد شهبا، هرمس
  • برد، رابرت (1392) عناصر سینمای آندرئی تارکوفسکی، مترجمان: احمد فاضلی شوشی، داوود عبدالملکی، سروش
  • تارکوفسکی، آندری (1387) پنج فیلمنامه، نشر نی
  • خاتمی، محمود (1384) جهان در اندیشۀ هیدگر، دانش و اندیشۀ معاصر
  • رید، روپرت و دیگران (1391) فیلم به مثابۀ فلسفه، جمعی از مترجمان، رخ داد نو
  • کازه‌بیه، آلن (1388)، پدیدارشناسی و سینما، ترجمۀ علاءالدین طباطبایی، هرمس
  • مارتین، شان (1390) آندری تارکوفسکی، ترجمۀ فردین صاحب‌الزمانی، آوند دانش
  • مک کواری (1377) فلسفۀ وجودی، ترجمۀ محمدسعید حنایی کاشانی، هرمس
  • ـ هایدگر، مارتین (1383)، مفهوم زمان و چند اثر دیگر، ترجمۀ علی عبداللهی، مرکز
  • هایدگر، مارتین (1392) هستی و زمان، ترجمۀ سیاوش جمادی، ققنوس
  • Balaz, Bela, (1988) Theory of The Film, translated from the Hungarian by Edith Bone, London, Dennis Dobson LTD
  • Casebier, Allan, (1991) Film and Phenomenology: Towards a Realist Theory of Cinematic Representation, Cambridge University Press
  • Deleuze, Gilles (1989), “Cinema2 – The Time-Image”, translated by Hugh Tomlinson and Robert Galeta, University of Minnesota Press Minneapolis
  • Dreyfus, Hubert L., (2005) A Companion to Heidegger, Edited by Hubert L., Deryfus and Mark, A., Wrathall, Blackwell publishing Ltd
  • Eisenstein, Sergei (1949), Film Form: Essays in Film Theory,; translated by Jay Leyda, New York: a Harvest/ HBJ Book, New York and London
  • Gorner, Paul, (2007) Heidegger’s Being and Time, an introduction, Cambridge University press
  • Kracauer, Siegfried, (1960) Theory of Film: The Redemption of Physical Reality, Oxford University Press, New York
  • Munsterberg, Hugo, (2002) The Photoplay: a psychological study and other writings, edited by Allan Langdale, Routledge, New York
  • Richardson W. (1963), Heidegger: Through Phenomenology to Thought, Springer
  • Shklovskii, Viktor Borisovich, (2008) Literature and Cinematography, Dalkey Archive Press
  • Tarkovsky, Andrey (1989), sculpting in Time, translated from the Russian by Kitty Hunter – Blair, University of Texas Press
  • Tarkovsky, Andrey, (1989) Time Within Time: The Diaries 1970 – 1986, faber and faber, London Boston
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار