نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

• بردیا حیدری ¹
• مرتضی نوری ²

¹ گروه فلسفه، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

² استادیار گروه فلسفه، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

این مقاله می‌کوشد نشان دهد که نظریۀ سوبژکتیویته می‌تواند نقشی مبنایی در طبیعت‌گراییِ فلسفی ایفا کند، به این شرط که سوبژکتیویته به نحوِ درون‌باش لحاظ شود. از این‌ رو، در اینجا، طرحِ طبیعت‌گرایانۀ یوهان گوتفرید هردر چونان منبعی بالقوه برای صورت‌بندی‌ای درون‌باش از سوبژکتیویته موردِ کاوش قرار می‌گیرد. شرح داده می‌شود که طبیعت‌گرایی نزدِ هردر در دو وجهِ روش‌شناختی و هستی‌شناختی پرورده می‌شود. این دو وجه ناسازگار می‌نمایند، چون به نظر می‌رسد که اولی، که مبتنی بر قسمی چرخشِ زبانی‌ است، ضدمبناگرایانه است، حال‌آن‌که در دومی، تجربۀ حسی چونان مبنا در نظر گرفته می‌شود. ادعای مقاله این است که این ناسازگاری به یاریِ نظریۀ سوبژکتیویته رفع می‌شود. برای اثباتِ این ادعا، وابستگیِ متقابلِ نظریۀ سوبژکتیویتۀ هردر با وجهِ هستی‌شناختیِ طبیعت‌گراییِ او ایضاح می‌شود. به این شرح که نزدِ او، از یک سو، سوبژکتیویته نه بر اساسِ روشنیِ آگاهی بلکه بر مبنای تاریکیِ هستی تبیین می‌شود و از سوی دیگر، هستی به نوبۀ خود مفهومی‌ست. وانگهی، چون هستی منطبق بر محدودیت‌های ادراکیِ سوژه‌یِ متناهی‌ دریافته می‌شود، مفصل‌بندیِ مفهومیِ هستی ضرورتاً در قالبِ زبان انجام می‌گیرد. بدین‌‌ترتیب، وجهِ روش‌شناختی یا زبانیِ اندیشۀ هردر نیز چونان جزئی جدایی‌ناپذیر در برنامۀ فلسفیِ او جا می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

• "
• یوهان گوتفرید هردر"
• طبیعت‌گرایی هستی‌شناختی"
• طبیعت‌گرایی روش‌شناختی"
• سوبژکتیویتۀ هستی‌شناختی"
• ، "
• نظریۀ ناارجاعی زبان"

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

The Role of Theory of Subjectivity in Herder’s Twofold Naturalism

نویسندگان [English]

• Bardiya Heidari ¹
• Morteza Nouri ²

¹ Department of Philosophy, Faculty of Letters and Human Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

² Assistant professor, department of philosophy, faculty of letters and human sciences, Shahid Beheshti university, Tehran, Iran

چکیده [English]

This essay seeks to establish that theory of subjectivity can play a foundational role in philosophical naturalism, provided that subjectivity is treated immanently. In this regard, here, Johann Gottfried Herder’s naturalistic project is explored as a possible source for an immanent formulation of subjectivity. It is explained that Herder's naturalism unfolds in two aspects: methodological and ontological. These two aspects seem to be inconsistent, as the former, which is based on a kind of linguistic turn, is anti-foundational, while the latter considers sensuality as foundation. It is argued that this inconsistency is resolved through the theory of subjectivity. To prove this, the interdependent relationship between Herder's theory of subjectivity and the ontological aspect of his naturalism is elucidated. According to him, on the one hand, subjectivity is not explained in terms of the clarity of consciousness but in terms of the obscurity of Being, and on the other hand, Being itself is conceptual. Moreover, because Being is conceived in conformity with the perceptual limitations of the finite subject, the conceptual articulation of Being is necessarily through language. Thus, the methodological or linguistic aspect of Herder's thought is integrated into his philosophical program as an indispensable component of it.

کلیدواژه‌ها [English]

• "
• Johann Gottfried Herder"
• ontological naturalism"
• methodological naturalism"
• ontological subjectivity"
• , "
• non-referential theory of language"