مجله پژوهش های فلسفی (دانشگاه تبریز)

نظریّات وظیفهگرایانه در تقابل با نظریّات نتیجهگرایانه بهتر فهمیده میشوند و در فلسفة اخلاق، عموماً در اشاره به انگارههای اخلاقی غیر نتیجهگرایانه به کار میروند. یکی از مهمترین دلالتهای ... بیشتر نظریّات وظیفهگرایانه در تقابل با نظریّات نتیجهگرایانه بهتر فهمیده میشوند و در فلسفة اخلاق، عموماً در اشاره به انگارههای اخلاقی غیر نتیجهگرایانه به کار میروند. یکی از مهمترین دلالتهای وظیفهگرایی این است که رفتار شخص میتواند نادرست باشد، حتی اگر نتایج آن بهترین نتایج ممکن باشد. نتیجه‌گرایی به آن دسته از نظریّات اخلاقی اطلاق میشود که بنابر آنها، نتایج اعمال مبنای هر حکم اخلاقی معتبر دربارة آنهاست. پس، بر اساس نتیجه‌گرایی، عملِ اخلاقاً درست عملی است که به بهترین نتایج منتهی می‌شود. در تقابل با نتیجه‌گرایی، وظیفهگرایی بر اینکه مردم چگونه مقاصد خود را عملی کنند، تأکید می‌ورزد و آن را از چرایی انجام عمل مهمتر می‌داند. بر اساس نظریّات وظیفهگرایانه، ما وظیفه داریم که بعضی از اعمال را انجام دهیم و از انجام دادن بعضی از اعمال خودداری کنیم؛ این وظیفه، از ماهیت خود عمل ناشی میشود و نه از نتایجی که با انجام گرفتن عمل حاصل میشوند. در این مقاله، علاوه بر شرح و تحلیل نظریّات نتیجهگرایانه و همچنین نظریّات وظیفهگرایانه، به بررسی رابطة این دو دسته از نظریّات اخلاقی می‌پردازیم. فلسفة اخلاق جدید، علاقة بیشتری به این مسئله که چگونه مؤلّفه‌های وظیفه‌گرایانه میتوانند با نتیجه‌گرایی ترکیب شوند، نشان میدهد.

مجله پژوهش های فلسفی (دانشگاه تبریز)

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 16 (1401)

دوره 15 (1400)

دوره 14 (1399)

دوره 13 (1398)

دوره 12 (1397)

دوره 11 (1396)

دوره 10 (1395)

دوره 9 (1394)

دوره 8 (1393)

دوره 7 (1392)

دوره 6 (1391)

دوره 5 (1390)

دوره 4 (1389)

دوره 3 (1388)

دوره 2 (1387)

دوره 1 (1386)

کلیدواژه‌ها = الزام
تعداد مقالات: 1

بررسی رابطة وظیفه¬گرایی با نتیجه‌گرایی

چکیده