حمید علایی نژاد؛ مرتضی حاج حسینی
چکیده
بنابر تحلیل نظریه-مدلی تارسکی از مفهوم پیامد منطقی، جمله X نتیجه منطقی مجموعه جملات Γ است اگر و تنها اگر هر مدلی برای Γ مدلی نیز برای X باشد. اچمندی اما تحلیل تارسکی را نادرست دانسته و نقدهایی علیه ...
بیشتر
بنابر تحلیل نظریه-مدلی تارسکی از مفهوم پیامد منطقی، جمله X نتیجه منطقی مجموعه جملات Γ است اگر و تنها اگر هر مدلی برای Γ مدلی نیز برای X باشد. اچمندی اما تحلیل تارسکی را نادرست دانسته و نقدهایی علیه آن مطرح مینماید. بر اساس این نقدها، تحلیل تارسکی 1) دچار خلطی مفهومی است و بر اساس خلط میان نشانه اعتبار استدلال و علت آن ارائه شده است؛ 2) ضروریبودن پیامد منطقی را بهخوبی توضیح نمیدهد؛ 3) به مشکل افراط در ارزیابی اعتبار استدلالها منجر میشود؛ 4) به مشکل تفریط در ارزیابی اعتبار استدلالها منجر میشود. در مقاله حاضر با ارزیابی این نقدها و بررسی کارآیی برخی از پاسخهایی که در دفاع از تحلیل تارسکی ارائه شده، تلاش میکنیم تا نشان دهیم که از میان نقدهای اچمندی، تنها مشکل تفریط در ارزیابی اعتبار استدلالها پذیرفتنی نیست. بر اساس درک متعارف ما از مفهوم پیامد منطقی، اگر استدلالی معتبر باشد، صدقنگهدار بوده و به فرض صدق مقدماتش، نتیجهای صادق خواهد داشت. اما نکته اخیر چیزی متفاوت از این است که پیامد منطقی را به صِرف صدقنگهدار بودن تحویل ببریم. وجود همین نقص باعث میشود که تحلیل تارسکی، تحلیلی قابلقبول از مفهوم پیامد منطقی نباشد.
