میثم مزکاء؛ مهدی دهباشی؛ محمدرضا شمشیری
چکیده
هدف: از این نوشتار، تبیین کیفیت ایجاد و بررسی ذاتیات فضازمان بر اساس فلسفه صدرایی و قیاس آن با گزارههای فیزیکال است.
روش پژوهش: در این مقاله بنحو توصیفی تحلیلی دو مسئله مورد کنکاش قرار گرفت.
یافتهها: ...
بیشتر
هدف: از این نوشتار، تبیین کیفیت ایجاد و بررسی ذاتیات فضازمان بر اساس فلسفه صدرایی و قیاس آن با گزارههای فیزیکال است.
روش پژوهش: در این مقاله بنحو توصیفی تحلیلی دو مسئله مورد کنکاش قرار گرفت.
یافتهها: مسئله اولی که بررسی شد از حیث معرفت شناسی است که به چگونگی مطالعه ماهیت حقیقی فضازمان از منظر ملاصدرا و انیشتین پرداخته و دیگری از منظر هستیشناختی است که به تبیین ذات و ذاتیات فضازمان از دیدگاه ملاصدرا و انیشتین میپردازد و در نهایت از حیث معرفت شناختی دانستیم که ملاصدرا و انیشتین معتقداندگزارههای علمی صرفاً گزارههای تجربی و محسوس نیستند بلکه برای توضیح ساختار و ماهیت فضا زمان نیازمند ادراکات ریاضیاتی و عقلی از فضازمان هستیم. بر اساس این پژوهش، فضا زمان از ماده اولیه ایجاد شده و نوعی هیولای ثانویه یا ذره بنیادین است و علت تند شوندگی نرخ انبساط آن به حرکت درون ذاتی آن باز میگردد، پس انرژی تاریک همان جوهر فضا زمان است.
نتیجهگیری: بر این اساس اولاَ ماهیت فضازمان ماهیتی غیرمحسوس است و ادراک محسوس آن ممکن نیست و ثانیاً ادراکات ریاضیاتی برآمده از قوه خیال و ادراکات عقلیه منبعث از قوای عقلیه، دقیقتر از ادراکات حسیه هستند، اما از حیث هستی شناختی کیهانشناسان مدلی پیشینی یا پسینی موجهی در چگونگی و یا چیستی ماهیت حقیقی فضا زمان مطرح نکردهاند اما طبق مبانی ملاصدرا، فضا زمان نوعی از انواع هیولاهای ثانویهای است که صورت کامل شده اطوار هیولای اولی میباشد، ضمن اینکه کیهانشناسان نیز چون ملاصدرا معتقداند فضا زمان مأخر از ماده اولیه کیهانی بوده است.
