نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

• نوید حکم آبادی ¹
• علی سلمانی ²

¹ دانشجوی دکتری فلسفه هنر ، دانشگاه بوعلی سینا. همدان

² استادیار گروه فلسفه هنر، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

چکیده

در تراژدی‌های یونان با شکلی از عدالت و تقدیر کیهانی روبه­روییم که برای ما غریب می­نماید. اودیپوس به سبب گناه نادانسته­اش خود را مجازات می­کند. آنتیگون کفارۀ اعمال اعضای خانوادۀ خود را می­پردازد. پرومته به واسطۀ نیکخواهی­اش تقاص پس می­دهد، و آژاکس بازیچۀ هوس خدایان می­شود. در تمامی تراژدی‌های فوق، و به طور کلی، در همۀ تراژدی‌های یونان با نوعی عدالت تقدیرگونه روبه­روییم که اتفاقا براساس معیارهای انسان امروزی­ ناعادلانه و خلاف عدالت­اند. در مواجهه با این آثار کلاسیک همواره با این سوال مواجه می­شویم که ذهن یونانی چه تصوری از حق و عدالت داشته است و به طور کلی تراژدی‌های یونانی مروج چه نوع نظام حقوقی است که اینگونه برای ما غریب می­نماید. در این مقاله سعی بر اینست که با واکاوی مفهوم عدالت در سه حوزۀ طبیعیات، مابعدالطبیعه، و سیاست به پاسخ پرسش­های فوق برسیم. برای نیل به منظور خود تمرکز اصلی این پژوهش را بر تراژدی‌های سه­گانه سوفکل یعنی ادیپوس شهریار، ادیپوس در کلنوس، و آنتیگونه قرار می­دهیم. این سه تراژدی، که به ترتیب سرنوشت شوم خاندان لابداسیدها را شرح می­دهند، نمونه­های خوبی برای بررسی مفهوم عدالت در اندیشۀ یونانی به­شمار می­روند. چرا که در تراژدی‌های سه­گانۀ فوق به اغلب تعابیری که مفهوم عدالت به ذهن یونانیان متبادر می­کرده اشاره شده است، تعابیری که مخصوص ذهن یونانیست و تنها در سپهر اندیشۀ فلسفی آنزمان قابل فهم است.

کلیدواژه‌ها

• تراژدی
• خطای تراژیک
• عدالت
• دمکراسی آتن
• پولیس
• سوفوکلس
• سولون

عنوان مقاله [English]

Hamartia and the Problem of Justice in the Sophocles’ Trilogy

نویسندگان [English]

• Navid Hokmabadi ¹
• Ali Salmani ²

¹ Phd. Candidatet of Philosophy of Art, Bu Ali Sina University, Iran, Hamadan

² Assistant Prof. Bu Ali Sina University, Iran, Hamadan

چکیده [English]

In Greek tragedies, we face a form of cosmic justice and fate that strikes us as strange. Oedipus punishes himself for his unintentional sin. Antigone is paying for her family deeds, Prometheus is punished through his benevolence, and Ajax becomes the puppet of the gods. In all of the mentioned tragedies, and generally in all Greek tragedies, we face a kind of fateful justice, which seems unjust in the standard perspective of modern man. Reading these classic tragedies, we encounter the following question: What did the Greek mind think of righteousness and justice? And In general, what kind of legal system does Greek tragedy promote, which is strange to us? This paper tries to answer the above questions by exploring the concept of justice in the three areas of naturalism, metaphysics, and politics of Presocratic thinkers. In order to achieve this, we place the main focus of this research on the tragedies of Sophocles’ trilogy; Oedipus the Prince, Oedipus in Colonus, and Antigone. These three tragedies, which illustrate the sinister fate of the Labdacides progeny, respectively, are good examples of examining the notion of justice in Greek thought, and refer effectively to various aspects that the concept of justice brought to the mind of the Greeks. These aspects are peculiar to the Greek mind and can be understood only in the sphere of philosophical thought of classical Greek time

کلیدواژه‌ها [English]

• tragedy
• tragic error
• hamartia
• justice
• dike
• Athenian Democracy
• polis
• Sophocles
• Solon