نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

• حمیدرضا محبوبی آرانی

استادیار فلسفه، ، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

افلاطون در هیچ‌یک از آثارش بجز گرگیاس عنان سخن را به منتقد گستاخ و رک و راستی همچون کالیکلس نمی‌سپارد که چنین با اقتدار فلسفه نگرورزانه را به باد نقد بگیرد و چالشی ژرف در برابر زندگی فلسفی سقراطی بگذارد. چنین چالشی در واقع چیز جدیدی در قرون پنجم و چهارم پیش از میلاد نبود و نقل قول‌های متعدد کالیکلس از نمایش‌نامه مفقود آنتیوپه اوریپیدس حاکی از آگاهی افلاطون از اهمیت و عمومیت این مباحثه در جریان است. مقاله کنونی در صدد است تا با بررسی مباحثه زثوس و آمفیون در آنتیوپه و گفتار آغازین کالیکلس در گرگیاس، به ماهیت پیچیده ارتباط میان این دو مباحثه که به لحاظ زمانی و سبک نوشتاری باهمدیگر تفاوت دارند بپردازد. نتیجه‌ای که نویسنده در این مقاله می‌گیرد این است که دین افلاطون به آنتیوپه اوریپیدس چیزی بیش از صرف نقل لفظ به لفظ برخی عبارات آن نمایش‌نامه است. نویسنده بر خلاف این نظر که افلاطون در شخصیت کالیکلس، اعم از اینکه این شخصیت وجود تاریخی داشته باشد و یا صرفاً ابداع ادبی افلاطون باشد، پاره‌ای از وجود خودش را می‌دید که در غیاب هدایت سقراط شخصیت واقعی افلاطون را می‌ساخت، معتقد است می‌توان نشانه‌هایی از این برداشت را هم یافت که کالیکلس در واقع نمودگار مقاومت افلاطون در مواجهه با آن زندگی ایده‌آل و فلسفی گوشه‌گیرانه و به دور از سیاست و اجتماع سقراطی است. به همین دلیل نیز افلاطون تلاش می‌کند تا به مصالحه‌ای از آن دست که اورپیدس میان زثوس و آمفیون برقرار می‌سازد، یعنی مصالحه‌ای میان دو حد از افراط و تفریط، دست یابد

کلیدواژه‌ها

• زندگی نگرورزانه
• زندگی کنشگرانه
• فلسفه
• سیاست و اجتماع
• دولت_شهر

عنوان مقاله [English]

Callicles versus Socrates or the Practical Life of the Politician and the Contemplative Life of the Philosopher

نویسنده [English]

• Hamidreza Mahboobi Arani

Assistant professor of philosophy, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Nowhere in his corpus, except for Gorgias, Plato allows such a rude and blunt critic of contemplative philosophy as Callicles speaks so forcefully and raises the most profound and enduring challenge to Socrates' philosophic life. Such a challenge was not something new in the fifth and fourth centuries BC and Callicles' not fewer than four quotations from Euripides' lost play, Antiope, witnesses Plato's awareness of the significance and commonality of this ongoing debate. Through a detailed discussion of Antiope's debate between Zethus and Amphion and Calicles opening rhesis, the paper investigates the complicated relationship between these two temporally and stylistically different expressions of one debate, concluding that Plato's owe to Euripides's Antiope is more than just quoting a few passages almost verbatim. Callicles, whether a historical person or a literary invention, doesn’t just represent a fragment of Plato himself—a frightening vision, perhaps, of what he might have become without Socrates. Rather, it is a mouthpiece for Plato's inner resistance to the way that Socrates' way of philosophic life, correcting it and finally making it compromise with the more active life manner of a politician, as in Euripies’ Antiope.

کلیدواژه‌ها [English]

• contemplative life
• active life
• philosophy
• politics and society
• polis