نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

• رضا ماحوزی

دانشیار پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. تهران

چکیده

نولیبرالیسم آموزشی در هفت دهة اخیر توانسته به تدریج دیگر الگوهای دانشگاهی را از دور خارج کرده و در دو دهة پایانی قرن بیستم و سه دهة اخیر به‌مثابة قدرتمندترین هژمونی آموزشی و پژوهشی جلوه‌گر شود؛ هژمونی‌ای که در خدمت بازار آزاد سرمایه است و با آموزش و پژوهش آزاد (لیبرال) برنامه‌های توسعه اقتصادی را پشتیبانی می‌کند. اما اینک، با شیوع ویروسی کوچک اما قدرتمند، اعتبار این نظام آکادمیک خدشه‌دار شده است. این نوشتار درصدد است ضمن برشمردن سابقة نظام‌های دانشگاهی مسلط در دو سدة اخیر از جمله دانشگاه هومبولتی آلمانی، دانشگاه آموزش‌محور انگلیسی، دانشگاه فنی و ملی‌گرایانة فرانسوی و تشریح چارچوب فکری نولیبرالیسم آموزشی، این پرسش را تحلیل کند که آیا الگوی اخیر می‌تواند در مقابل نقدهای تند و گستردة مخالفان دوام آورد و اگر نتواند، جایگزین این نظام مسلط جهانی، چه خواهد بود؟ تحلیل نویسنده آن است که استقلال تبیین شده در الگوی کانتی از دانشگاه و ظرفیت‌هایی که رئالیسم انتقادی پیش‌پای نولیبرالیسم آموزشی می‌گذارد و همچنان دقت این نظام در استفاده از نقدهای منتقدان برای اصلاح و بازسازی خود، می‌تواند به بقاء این نظام کمک کند و این نظام به‌نحوی منعطف، سبک خود را تغییر دهد. با این‌حال باید منتظر تحولات بعدی جهان در نتیجه تبعات شیوع ویروس کرونا ماند.

کلیدواژه‌ها

• نولیبرالیسم
• دانشگاه هومبولتی
• دانشگاه فرانسوی
• دانشگاه انگلیسی
• کرونا ویروس

عنوان مقاله [English]

Is There any Change in Academic Pattern? A Philosophical Contemplation on University Idea in the Future of Post-COVID-19 World

نویسنده [English]

• Reza Mahoozi

Associate Prof. Institute of social and Cultural Studies. Iran. Tehran.

چکیده [English]

Educational neo-liberalism gradually alternated the university patterns in recent seven decades, especially, final two decades of 21th century, and emerged as a powerful hegemony in education and research; A hegemony that serves the liberal capital market and supports the economic development programs with liberal education and research. Nowadays, by a tiny, but powerful, pandemic of coronavirus, it seems this academic system has lost its credibility. This paper intends to explore the history of dominant academic systems in two recent century - as of German Humboldtian University, British education-based university, and French technical and national-oriented university. While trying to explain the neo-liberalism education thought, it also analyzes the question that “Does the recent pattern can endure before radical critics of oppositions?” If not, what would be the alternative to this dominant global system? The author believes that the explained independency in Kant's pattern of the university, capacities that critical realism provides for educational neo-liberalism, and accuracy of this system in applying the critics of oppositions for the reconstruction of itself could help to its survival and reconstruction of self in a flexible manner. However, we have to wait for the next world climate changes in response to the Covid-19 pandemic.

کلیدواژه‌ها [English]

• neo-liberalism
• Humboldtian model of the university
• French university
• British university
• Covid-19