نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

• احمد حمداللهی

استادیار گروه فلسفه اسلامی دانشگاه شهیدمدنی اذربایجان، تبریز، ایران

چکیده

پرسش اصلی پیش روی این مقاله این است که چه تفاوت‌ها یا شباهت‌های مهمی میان تحلیل‌های ارسطو و فرگه از گزاره حملی وجود دارد؟ بر اساس دیدگاه مشهور و رایج، ارسطو گزاره حملی را به سه جزء موضوع، محمول و رابطه تحلیل می‌کند؛ درحالی‌که در اندیشه فرگه، گزاره حملی به دو جزء متغیر (بخش اسمی) و تابع (بخش محمولی) تحلیل می‌شود؛ لذا این دو تحلیل، به‌کلی متفاوت از یکدیگرند و هیچ شباهت قابل‌ملاحظه‌ای میان آن‌ها وجود ندارد. من در مقاله‌ای دیگر استدلال کرده‌ام که در اندیشه ارسطو گزاره حملی در تحلیل منطقی، برخلاف تحلیل زبانی، همواره به دو جزء اصلی موضوع و محمول تجزیه می‌شود. در اینجا نشان داده‌ام با پذیرش و مبنا قرار دادن این تحلیل آشکار می‌شود: اولاً شباهت‌های مهمی میان تحلیل‌های ارسطو و فرگه از گزاره حملی وجود دارد؛ 1) هر دو تحلیل، دوجزئی است 2) ارسطو هم مانند فرگه «گفته شدن به چیزی دیگر» را ویژگی اساسی محمول می‌داند. ثانیاً و درعین‌حال، این دو تحلیل تفاوت‌های مهم و سرنوشت سازی با یکدیگر دارند؛ 1) ارسطو «گفته شدن به چیزی دیگر» را صرفاً ویژگی ذاتی جایگاه «محمول» می‌داند؛ اما فرگه آن را نه‌تنها ویژگی ذاتی «تابع» بلکه ویژگی ذاتی مفاهیم کلی که در جایگاه تابع قرار می‌گیرند، هم می‌داند و بر همین اساس 2) فرگه برخلاف ارسطو معتقد است مفاهیم کلی از نظر منطقی هرگز نمی‌توانند موضوع قرار گیرند. این دیدگاه فرگه مبتنی بر قول به «تمایز بنیادی شیء و مفهوم» است. بنابراین، ریشه اصلی تفاوت‌های میان این دو تحلیل را باید در همین قول جستجو کرد..

کلیدواژه‌ها

• ارسطو
• فرگه
• اجزاء گزاره حملی
• مقایسه و تطبیق
• موضوع و محمول
• تابع و متغیر

عنوان مقاله [English]

The Comparison between Aristotle's and Frege's Analyses of the Categorical Proposition

نویسنده [English]

• Ahmad Hamdollahi

Assistant Professor of Islamic Philosophy Department, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran

چکیده [English]

The main question of this article is that what are the important differences or similarities between Aristotle's and Frege's analysis of the categorical proposition? Based on the famous view, Aristotle analyzes the categorical proposition into three components: Subject, Predicate and Relation; while Frege analyzes the categorical proposition into two components of Variable and Function, and therefore; these two analyses are completely different and there is no similarity between them. In the other article, I have argued that in the Aristotle's viewpoint, in the logical analysis of the categorical proposition, against its linguistic analysis, it is divided into two main components of subject and predicate. At this article, I have shown that by accepting of this analysis and based on it, it becomes clear that: firstly, there are important similarities between these two analyses: 1) both are two-part analyses 2) Aristotle, like Frege, considers «to be attributed to something else» to be the essential feature of the predicate part; Secondly, there are important differences between them: 1) Aristotle considers «to be attributed to something else» to be merely the essential property of the Role of Predicate, but Frege considers it to be also the essential property of general concepts that replaces in this role, and therefore 2) Frege, against Aristotle, maintains that general concepts cannot be the subject of propositions. This viewpoint of Frege is based on the «Fundamental distinction between Object and Concept». Therefore the root of the differences between the two analyses should be sought in this assertion..

کلیدواژه‌ها [English]

• Aristotle
• Frege
• Components of the Categorical Proposition
• Comparative Studies
• Subject and Predicate
• Variable and Function