نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه فلسفه دانشگاه اصفهان
چکیده
با اینکه در چند دهة اخیر دیدگاه پوزیتیویستها پیرامون تمایز تحلیلی- ترکیبی با نقدهایی جدی روبرو شده است اما هنوز نتایج اصلی این تمایز مانند انکار واقعگرایی در دو حوزة ریاضی و منطق و جدایی دانش و ارزش تا حدود زیادی در فلسفة علم معاصر باقی است. در این نوشتار ضمن بررسی مشکلات متعدد تجربهگرایان در تبیین جایگاه معرفتی تحلیلیها استدلال خواهد شد که رویکرد کواینی نیز با اینکه بن بست نگاه پوزیتیویستی در خصوص تحلیلیها را اعلام میکند اما نه تنها در ریاضی و منطق از قراردادگرایی پوزیتیویستی، که با هر گونه جستجو و گفتگوی علمی در تضاد است، جدا نمیشود بلکه این قراردادگرایی را به حوزة علوم تجربی نیز بسط میدهد. نگاه دوباره به واقعگرایی در دو حوزة ریاضی و منطق به عنوان راهی برای خروج از این بن بست پیشنهاد پایانی این نوشتار است. در این پیشنهاد با اشاره به پارهای از قابلیتهای فلسفة ارسطویی در حل مسئلة تحلیلیها از آن برای تقویت واقعگرایی در این دو حوزه استفاده خواهد شد.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Empiricism and the Challenge of Analytics
نویسنده [English]
- Reza Sadeghi
چکیده [English]
Although in the last decades positivistic view about analytic-synthetic distinction has encountered serious challenges, but the main results of this distinction such as antirealism in the mathematic an logic and the distinction of value-fact has been remained in the contemporary philosophy of science. this article at first will consider the main problems of empiricists in accounting the epistemic place of analytics and then will argue that Quinean approach is success in showing the problems of positivism but has embraced the conventionalism in physic which is in contrast with any serious scientific research. Reexamining the aristotlian realism in the logic and mathematic is the final position of this article.
کلیدواژهها [English]
- analytic
- positivism
- selfidentity
- conventionalism
- Realism
(oxford: Oxford University Press, 1888).
Hume, David. 1748. An Inquiry Concerning Human Understanding, ed. Charles W.
Hendel (Indianapolis: Bobbs – Merrill, 1955).
Ladyman james, 2002, understanding philosophy of science, Routledge london
Quine W. V., 1961"Two Dogmas of Empiricism", in. From a Logical Point of
View,. (Cambridge, Mass Harvard University Press) pp.20-46.
- ارسطو. ( 1377 )، متافیزیک، ترجمۀ شرفالدین خراسانی، تهران، انتشارات حکمت.
- اعتماد، شاپور. ( 1375 ) ، دیدگاهها و برهانها، نشر مرکز، تهران.
- بونجور، لورنس. ( 1389 )، دفاع از خرد ناب، ترجمۀ رضا صادقی، انتشارات علمی و فرهنگی،
تهران.
پاتنم هیلری. ( 1385 )، دوگانگی واقعیت/ ارزش، ترجمۀ فریدون فاطمی، نشر مرکز، تهران.
پوپر، کارل. ( 1368 )، حدسها و ابطاله:ا رشد شناخت علمی، ترجمۀ احمد آرام، شرکت سهامی
انتشار، تهران.
پوپر، کارل. ( 1374 )، شناخت عینی: برداشتی تکاملی، ترجمۀ احمد آرام، اندیشه های عصر نو،
تهران.
- دیویس، فیلیپ. ( 1375 )، وقتی ریاضیات نه می گوید ، چاپ در اعتماد 1375 ، صص . 271
.293
کارنپ، رودلف. ( 1373 )، مقدمه ای بر فلسفۀ علم، ترجمۀ یوسف عفیفی، نشر نیلوفر تهران.
270- لاکاتوش، ایمره. ( 1375 )، اثبات ریاضی چیست؟، چاپ در اعتماد 1375 ، صص. 257
لایب نیتز، گوتفرید. ( 1372 ) ، مونادولوژی و چند مقاله فلسفی دیگر، ترجمه دکتر عبدالکریم
رشیدیان، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، تهران.
315- هرش، موریس. ( 1375 )، واقعگرایی در ریاضیات، صص. 294
188- همپل کارل، الف. ( 1375 )، ماهیت راستی ریاضی، چاپ در اعتماد 1375 ، صص 211
230- همپل، کارل، ب. ( 1375 )، هندسه و علم تجربی، چاپ در اعتماد، 1375 ، صص 212
ارسال نظر در مورد این مقاله