نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

• محمد حسین سرانجام ¹
• حسین کلباسی اشتری ²

¹ دکتری فلسفه هنر، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

² استاد گروه فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

در فلسفه اسلامی به ویژه در حکمت صدرایی، برای انسان سه نحوه وجود مطابق عوالم ماده، خیال و عقل در نظر گرفته می‌شود. انسان در هر یک از این انحاء وجودی، ادراکات و افعال خاص خود را دارد اما برخی ادراکات و افعال نیز به قلب نسبت داده شده است. در بیان عرفا و حکمای اسلامی سه دیدگاه مختلف درباره قلب و نسبت آن با عقل دیده می‌شود. در بررسی حاضر که بنابر خوانش علامه طباطبائی از حکمت متعالیه صدرایی صورت گرفته است، قلب استعاره‌ای مجازی از نفس یا همان حقیقت انسان معرفی می‌شود که بر هر سه ساحت وجود انسان استوار است. از نگاه علامه طباطبائی، ادراک زیبایی نوعی معرفت حضوری است و با قلب ارتباط مستقیم دارد و متعاقباً در آن تأثیر می‌گذارد. از این رو نقش مهمی برای زیبایی و زینت در زندگی انسان در نظر می‌گیرند و آن را برای حیات اجتماعی انسان ضروری می‌دانند. ایشان توجه انسان به زیبایی را مطابق قوا و احتیاجات او و در نتیجة الهام الاهی می‌دانند به طوری که نگاه زیباشناسانه در استکمال مراتب وجودی انسان تأثیر بسیاری دارد و هنر و ادبیات را از مهم‌ترین ادراکات اعتباری هر جامعه می‌شمارند.

کلیدواژه‌ها

• علامه طباطبائی
• فلسفه هنر
• زیبایی‌شناسی
• ادراک زیبایی
• قلب
• علم حضوری

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

Heart and Perception of Beauty on the Allameh Tabataba'i's point of view

نویسندگان [English]

• MohammadHossein Saranjam ¹
• Hossein Kalbasi Ashtari ²

¹ PhD in Philosophy of Art, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.

² Professor of Philosophy Department, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

According to Islamic philosophy especially Mulla-Sadra’s wisdom, it is considered three forms of being for human in accordance with three realms: matter, imagination and intellect. In each of these, mankind has different kind of cognition and deed. But also some of perceptions and deeds is accounted to the heart. Three different views about the heart and its relation to the intellect are found among Muslim philosophers and mystics. In the present study, according to Allameh Tabataba’i’s reading of Sadra’s transcendent wisdom, “heart” is introduced as the virtual metaphor of the soul or the very truth of man, which is above all three areas of human existence. From the viewpoint of Allameh Tabataba’i, perception of beauty is a kind of presential knowledge and has a direct relationship with the heart, and consequently affects it. Therefore, he considers an important role for beauty and adornment in human life and considers it necessary for human social life. He considers man's attention to beauty according to his powers and needs and as a result of divine inspiration so that the aesthetic view has a great impact on the completion of human existence and describes art and literature as one of the most important constructional perceptions of every society.

کلیدواژه‌ها [English]

• Allameh Tabataba’i
• Philosophy of Art
• Aesthetics
• Perception of Beauty
• Heart
• Presential knowledge