رویکرد «نظریه محور» در باب شک دکارتی

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

استادیارگروه فلسفه دانشگاه تبریز

چکیده

رویکرد «نظریه محور» در باب شک دکارتی1این مقاله به دنبال تحقیق در شک دکارتی و پی افکندن نگاهی دیگر به این موضوع است. در این نوشتار پس از تعیین روش‌شناسی تحقیق در فلسفة دکارت و تفکیک دو مقام رویکرد و روش در دو منظر درونی و بیرونی، به این نکته پرداخته می‌شود که تا حال در نزد بیشتر دکارت‌پژوهان با دید حداقلی به موضوع شک نظرشده است؛ درحالی که آرای دکارت نشان از این دارد که می‌توان با دید حداکثری نیز بدان نظر انداخت. حاصل دید حداقلی، پدیدارشدن ویژگی‌هایی محدود مانند ابزاربودن شک است. اما نتیجة دید حداکثری، آشکارشدن ویژگی‌های متعدد در پیرامون شک است. دید اخیر مورد پذیرش این نوشتار است و براساس آن به ارائة پیشنهاد رویکرد «نظریه محور» و جامع در مورد شک دکارتی پرداخته است. این نظریه معتقد به تشخیص پنج سطح یا جنبه در شک دکارتی است که عبارتند از: آموزه، روش (روش‌بندی)، مهارت، کارکرد و کاربرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Descartes' Doubt as a 'Theory'

نویسنده [English]

  • Masoud Omid
Associate professor philosophy,Tabriz University
چکیده [English]

This article investigates the problem of doubt in Descartes' philosophy from a different viewpoint. I tried to answer the question that if it is possible to have a maximal sight to describe Descartes' methodic doubt? It seems to me we can consider Descartes’ doubt at least in two way (the “minimal” and the “maximal” sight); i.e., doubt as only a method or a principle, and as a theory.
The methodic doubt, according to the most of Descartes' commentators, is not considered as a theory but is a method or a principle. Nevertheless, here, I am trying to show and explain his doubt as a theory.
The meaning of ‘theory’ in this article includes: a doctrine, a methodology, a skill, a function, and an application.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Descartes
  • Methodic Doubt
  • Minimal and Maximal Sight
  • Theory

مراجع

اسکروتن، راجر. ( 1382 )، تاریخ مختصر فلسفۀ جدید، ترجمۀ اسماعیل سعادتی، تهران، حکمت.
- بریه، امیل. ( 1385 )، تاریخ فلسفۀ قرن هفدهم، ترجمۀ اسماع یل سعادت ی، چاپ اول ،
تهران، هرمس.
- تامسون، گرت. ( 1385 )، فلسفۀ دکارت، علی بهروزی، چاپ اول، تهران، طرح نو.
- دکارت، رنه. ( 1381 )، تأملات در فلسفۀ اولی، احمد احمدی، چاپ سوم، تهران، سمت.
1385 )، گفتار در روش درست راه بردن عقل ، محمدعل ی فروغ ی، چاپ اول ، ) . -------- -
مشهد، دامون.
1384 )، اعتراضات و پاسخها، علی افضلی، چاپ اول، تهران، علمی و فرهنگی. ) . -------- -
- راسل، برتراند. ( 1365 )، تاریخ فلسفۀ غرب، ج 2، نجف دریابندری، تهران، پرواز.
- سورل، تام. ( 1379 )، دکارت، حسین معصومی همدانی، چاپ اول، تهران، طرح نو.
- شهابی، پرویز. ( 1377 )، درآمدی پدیدارشناسانه به دکارت، چاپ اول، تهران، هرمس.
- شهرآیینی، سیدمصطفی. ( 1389 )، تأملاتی در باب تأملات دکارت، چاپ اول، تهران، ققنوس.
- صانعی دره بیدی، منوچهر. ( 1376 )، فلسفۀ دکارت: مقدمه تحلیلی، چاپ اول، تهران، الهدی.
- قراملکی، احدفرامرز. ( 1385 )، اصول فنون پژوهش در گسترة دی نپژوهی، قم، مدیریت حوزه
علمیه، چاپ دوم.
- قراملکی، احدفرامرز، ( 1385 )، روش شناسی مطالعات دینی، چاپ اول ، مشهد ، دانشگاه
علوم رضوی.
- کاپلستون، فردریک، ( 1380 )، تاریخ فلسفه، ج 4، غلامرضا اعوانی، چاپ اول، تهران، سروش.
- مجتهدی، کریم، ( 1382 )، دکارت و فلسفۀ او، چاپ اول، تهران، امیرکبیر.
-Cottingham,john,Dictionary of Descartes,blakwell,1993
-Sir Alfred J Ayer, cogito Ergo sum, in Rene Descartes, Critical Assessment, ed:
Georges J. D Moyal, Vol II, PP 219-222, Routledge, 1991
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
مجله پژوهش های فلسفی
دوره 5، شماره 9 - شماره پیاپی 9
مقالات
آذر 1390
صفحه 1-16

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار