نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی
نویسنده
دکتری فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
چکیده
استعاره‌ها در رویکرد جدید به دلیل ظرفیت‌های درونی همانند برجسته‌سازی و تنوع نگاشت‌ها از حوزه‌های منبع، امکان فهم اخلاقی و زیست اخلاقی بهتری را برای ما فراهم می‌کنند. به تعبیر برخی، استعاره‌ها نه منحصر در استعاره‌های متعارف هستند و نه صرفاً امر شناختی، بلکه ما برای تفکر عمیق و ملاحظات فرهنگی سنجیده، نیازمند استعاره‌های پیچیده و نامتعارف هستیم. از سویی دیگر، سلول‌های بنیادی ویژگی‌های فوق‌العاده‌ای برای حوزة منبع در استعارة نامتعارف و پیچیدة اخلاقی دارند. از این‌رو، نگارنده، از استعارة مفهومی سلول برای اخلاق بهره برده است. پرسش اساسی این جُستار این است: استعارة مفهومی سلول در اخلاق چه زوایایی از اخلاق را برای ما برجسته می‌کند؟ دستاوردهای این پژوهش به این قرار است:
استعارة مفهومی سلول برای اخلاق، برخلاف اکثر استعاره‌های اخلاقی که استعاره‌های ساده و متداولی هستند و طبیعتاً قدرت کمتری برای زیست اخلاقی دارند، استعاره‌ای پرتوان، نامتعارف و پیچیده‌ای است که بخوبی می‌تواند از عهده تحلیل مراتب اخلاق برآید؛
استعارة یادشده در اخلاق، پدیدارهای اخلاقی شکل گرفته و تمایزیافته در محیط دین و عرفان را به رسمیت می‌شناسد؛
در پرتو استعارة سلولی اخلاق، تفاوت عملکرد اخلاقی در موقعیت‌ها و کنشگران اخلاقی مختلف بهتر تبیین می‌شود؛
این استعاره، برخلاف دیگر استعاره‌ها، آیدوس اخلاق را برجسته می‌کند نه یک ویژگی یا چند ویژگی اخلاقی را.
کلیدواژه‌ها
- انسان‌شناسی فلسفی
- فلسفه زیست‌شناسی
- فلسفه حیات
- داروینیسم
- پدیده‌شناسی هرمنوتیکی
- پلسنر
- موضع‌داری برون‌مرکزی
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Helmuth Plessner; a Philosophical Anthropology of Biological Provenance
نویسنده [English]
- Ehsan Karimi Torshizi
PhD in Philosophy, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
چکیده [English]
Helmuth Plessner, beside Max Scheler and Arnold Gehlen, is known as one of the great founders of new philosophical anthropology movement. From among new anthropological theories, however, perhaps none has recently come to the center of attention and begun to flourish more than Plessner’s, not only in the field of philosophical anthropology, but also in science and technology. The ground for such a so-called “Plessner Renaissance” shall be immediately known in this article, once the special place Plessner’s theory occupies in both the prominent contemporary explanatory paradigms, in general, and philosophical-anthropological theories, in particular, is specified. In doing so, Plessner’s philosophical contribution is determined as:
A non-reductive naturalistic explanatory paradigm as a middle ground between new Darwinism, social-cultural-historical constructivism, and naive transcendentalism.
A phenomenological-hermeneutical account of the biological life, in general.
A biological-based transformational philosophical anthropology, in particular.
The focus of the present article is on Plessner’s contribution to the philosophy of biology as well as philosophical anthropology.
کلیدواژه‌ها [English]
- Philosophical Anthropology
- Philosophy of Biology
- Philosophy of Life
- Darwinism
- Hermeneutical Phenomenology
- Plessner
- Eccentric Positionality
- Allen, Colin and Jacob Neal (2020 Ed.) "Teleological Notions in Biology", The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.), <https://plato.stanford.edu/archives/spr2020/entries/teleology-biology/>.
- Chrobak, K. (2015) “Helmuth Plessner's Philosophy of Life” Teoria. Rivista di filosofia fondata da Vittorio Sainati. XXXIV/2014. 65-82.
- Darwin, Ch. (1990) The Descent of Man and the Relation to Sex. Chicago and London: Encyclopedia Britannica.
- Darwin, Ch. (2001) The Origin of Species. Trans. by Noor-al-din Farhikhteh. Tehran: Zarrin. (in Persian)
- De Mul, J. D. (2014a) “Artificial by Nature: An Introduction to Plessner’s Philosophical Anthropology”, in Plessner’s Philosophical Anthropology. Perspectives and Prospects, edit. Joes de Mul: 11-40, Amsterdam: Amsterdam University Press.
- De Mul, J. D. (2014b) “Philosophical Anthropology 2.0. Reading Plessner in the Age of Converging Technologies”, in Plessner’s Philosophical Anthropology. Perspectives and Prospects, edit. Joes de Mul: 457-476, Amsterdam: Amsterdam University Press.
- Delitz, H. (2014) ““True” and “False” Evolutionism. Bergson’s Critique of Spencer, Darwin & Co. and Its Relevance for Plessner (and Us)”, in Plessner’s Philosophical Anthropology. Perspectives and Prospects, edited by Joes de Mul: 79-98, Amsterdam: Amsterdam University Press.
- Dennett, D. (1995) Darwin's Dangerous Idea. Evolution and the Meanings of Life, Penguin Books.
- Dierkes, H. (2012) Philosophische Anthropologie. Trans. by Mohammadreza Beheshti. Tehran: Hermes. (in Persian)
- Dreyfus, H.; Rabinow, P. (2015) Michel Foucault: Beyond Structuralism and Hermeneutics. Trans. Hossein Bashiriyeh. Tehran: Ney. (in Persian)
- Ewing, A. C. (2009) A Short Commentary on Kant’s Critique of Pure Reason. Esmaeal Saadati Khamseh, Tehran: Hermes. (in Persian)
- Fischer, J. (2006) “Der Identitätskern der Philosophischen Anthropologie (Scheler, Plessner, Gehlen)”, In Philosophische Anthropologie im 21. Jahrhundert, Herausgegeben von Hans-Peter Krüger und Gesa Lindemann, 63–82, Akademie Verlag, Berlin.
- Fischer, J. (2014) “Philosophical Anthropology. A Third Way between Darwinism and Foucaultism” in Plessner’s Philosophical Anthropology. Perspectives and Prospects, edit. Joes de Mul, 41-56, Amsterdam University Press, Amsterdam.
- Heidegger, M. (1977) Sein und Zeit, GA 2, Herausgegeben von F. W. Von Hermann, Vittorio Klostermann, Frankfurt am Main.
- Kant, E. (2014) Kritik der Urteilskraft. Abd-al-karim Rashidian. Tehran: Ney (in Persian)
- Marx, K. Thesen über Feuerbach. In: DERS./ENGELS, Friedrich: Studienausgabe. v. Iring Fetscher. Bd. I: Philosophie. Frankfurt a.M.
- Müller, K. (2010) Glauben Fragen Denken, Band III, Aschendorff, Münster.
- Plessner, H. (1975) Die Stufen des Organischen und der Mensch. Einleitung in die philosophische Anthropologie, Dritte unveränderte Auflage, Walter de Gruyter, Berlin-New York.
- Plessner, H. (1983a) Über einige Motive der Philosophischen Anthropologie, in: Gesammelte Schriften 8: Conditio Humana, hg. v. Dux, G., Marquard, 0., u. Ströker, E., Frankfurt am Main,
- Plessner, H. (1983b) “Ein Newton des Grashalms?”, in: Conditio humana, GS VIII, Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main.
- Plessner, H. (2007) “Philosophische Anthropologie”. In: Religion in Geschichte Und Gegenwart: Handworterbuch Fur Theologie Und Religionswissenschaft. Bande 1. Germany: Mohr Siebeck GmbH KG.
- Scheler, M. (1991) Die Stellung des Menschen im Kosmos, 12. Auflage, Bouvier Verlag, Bonn.
- Sloan, Phillip (2019 ed.) "Darwin: From Origin of Speciesto Descent of Man", The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.), https://plato.stanford.edu/archives/sum2019/entries/origin-descent/
- Weber, Bruce (2018 ed.) "Life", The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.), https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/ entries/life/
- Wunsch, M. (2018) “Vier Modelle des Menschseins”, Deutsche Zeitschrift für Philosophie, Bd. 66, Heft 4. Berlin: Walter de Gruyter GmbH.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله