نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه فلسفه موسسه آموزش عالی آل طاها، تهران، ایران.
چکیده
ویروس کرونا جوامع بشری را با آسیب‌های جسمی- روانی مواجه ساخته است. موضع اخلاقی اشخاص در مواجهه با رنج‌های مردم متفاوت است. کانت و لویناس پاسخ به ندای رنج‌دیدگان را فرصتی مغتنم برای فعل اخلاقی می‌دانند، اما با این‌وجود تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. از منظر کانت خواست آدمی به عنوان موجودی عاقل، عامل اخلاقی و منشأ قانون الزام‌آور است و حکم اخلاقی، مستقل از هر ارزش‌گذاری بیرونی و در مقابل نتیجه‌نگری قرار می‌گیرد. براساس تکلیفگرایی کانت، فعل اخلاقی صرفا عبارت است از ادای تکلیف و سایر انگیزه‌ها، محلی از اعراب ندارند. از منظر لویناس، اخلاق به چالش کشیده شدن خودانگیختگی سوژه در برابر ظهور چهره «دیگری» است. بنیان اخلاق، حاصل مواجهه با «دیگری» و ملازم با مسئولیتی بی‌کران است. شفقت آدمی به دیگران، ریشه در مسئولیت نامتناهی و نامتقارن او در قبال «دیگری» دارد. تکلیفگرایی اخلاقی کانت و مسئولیت‌پذیری نزد لویناس در مواجهه با رنج‌های ناشی از کرونا، لوازم و پیامدهایی را به دنبال دارد. اولی بدون راه دادن عوامل محبت‌گونه در انجام فعل، به خوشایندی و خرسندی مصیب‌دیده‌ها عنایت ندارد و تنها در حیطه انجام تکالیف محول شده، عمل می‌کند. اما کنش‌گر مسئولیت‌پذیر، فراتر از هرگونه رابطه دوستی، زدودن آلام کرونایی دیگران را جزو مسئولیت اخلاقی خویش می‌داند تا جایی که خود را ملزم به جانشینی و حتی تقاص در قبال «دیگری» می‌کند. اخلاق لویناسی به دلیل خروج از نگرش اومانیسمی و تمامیت‌خواهانه به دیگران و همچنین بهره بردن از اخلاقی بدن‌مند، التزام به مسئولیت و رجحان دیگران بر خود، در زدودن آلام رنج‌دیدگان کرونایی موفق‌تر به نظر می‌رسد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Corona and the Answer to Other's Suffering in the Light of Kant's Duty-Oriented Ethics and Responsibility Approach of Levinas
نویسنده [English]
- Hamedeh Rastaei
Assistant Professor of Philosophy, Al-e Taha Institute, Tehran, Iran.
چکیده [English]
The corona virus has affected the lives of many people around the world and has caused physical, psychological, economic harm to human societies. Individuals' attitudes toward the sufferings and problems of those with the disease, and all sufferers in general at this time, are different, and this difference is due to differences in the views in confronting with others. According to Kant's philosophy of ethics, moral judgment is independent of any evaluation and is opposed to Consequentialism. According to Kant, the will of man as a rational being is a moral factor and the source of necessary law. According to Kant's duty-oriented approach, the moral act is merely to act with the motive of duty, and other motives have no place in it. From the perspective of Levinas, on the other hand, morality challenges the subject's spontaneity in confronting with the epiphany of the "other" face. The foundation of morality is in confronting with the "other" and involves infinite responsibility. Man's compassion for others is rooted in his infinite and asymmetrical responsibility to "the other." Kant's moral duty and responsibility for Levinas in the face of coronary suffering has its own effects, implications, and consequences.
کلیدواژه‌ها [English]
- Moral Duty
- Responsibility
- Levinas
- Kant
- Corona
- Other
- دکارت، رنه (1369) تأملات در فلسفه اولی؛ ترجمه احمد احمدی؛ چ2، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- دیویس، کالین (1386) درآمدی بر اندیشه لویناس، ترجمه مسعود علیا، تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
- عبدالله‌نژاد، محمدرضا (1389) «نسبت اخلاق لویناس با اخلاق کانت»، شناخت، شماره 63: 135-155.
- کانت، ایمانوئل (1381) دین در محدوده عقل تنها، ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی، چ1، تهران: انتشارات نقش و نگار.
- کانت، ایمانوئل (1376) روشنگری چیست؟، ترجمه سیروس آرین پور، چ1، تهران: نشر آگه.
- کریمی، بیان و محمد اصغری (1400) «جایگاه دیگری در ساخت‌گرایی سوبژکتیویته و اخلاق: لکان و لویناس»، تاملات فلسفی، شماره 26: 135-162.
- محسنی، اعظم و علی فتح طاهری (1398) «از تئوری تا واقعیت: خودآئینی کانت بدیلی برای اخلاق دیگرآئین لویناس»، حکمت و فلسفه، شماره 58: 48-75.
- هاشمی، سهیلا و دیگران (1395) «طراحی و ساخت مقیاس تعهد اخلاقی براساس اندیشه کانت»، اندیشه‌های نوین تربیتی، دوره 12، شماره 4: 237-255.
- Chalier, Catherine (2002) What ought I to Do? Morality in Kant and Levinas, trans. Jane Marie Todd, Cornell University Press.
- Derrida, Jacques (2001) Writing and Difference, trans and additional notes. Alan Bass, London and New York: Routledge.
- Hand, Sean (1989) The Levinas Reader, Oxford: Basil Blackwell Publishing, Inc.
- Hegel, Georg Wilhelm Friedrich (1990) Lectures on the History of Philosophy (lectures of 1825 – 1826), edit. Robert F. Browm, trans. Robert F. Browm and J. M. Stewart, V.3, Berkeley, Los Angeles, Oxford; University of California Press.
- Hegel, Georg Wilhelm Friedrich (1997) Phenomenology of Spirit, Trans. A.V. Miller with analysis of the text and forword by J. N. Findlay, Oxford: Oxford University Press.
- Heidegger, Martin (1969) What is a Thing?, trans. W. B. Barton and Vera Deutsch, South Bend: Gateway editions.
- Kant, Immanuel (1785) Groundwork of the Metaphysics of Morals, in Practical philosophy, edit and trans. Mary J. Gregor, New York: Cambridge University Press, 1999.
- Kant, Immanuel (1996) Critiqe of Pure Reason, trans. Werners S. Pluhar, Cambridge: publishing Company.
- Kant, Immanuel (2002) Critiqe of Practical Reason, trans. Werner S. Pluhar, Introduction by Stephen Engstrom; Cambridge: Hackett Publishing Company, Inc.
- Levinas, Emmanuel (1985) Ethics and Infinity, trans. Richard A. Cohen, Pittsburgh: Duquesne University Press.
- Levinas, Emmanuel (1969) Totality and Infinity: an Essay on Exteriority, trans. Alphonso, Lingis, Pittsburgh: Duquesne University Press.
- Levinas, Emmanuel (1998A) Entre Nous, On Thinking-of-the-Other, trans. Michael B. Smith and Barbara Harshav, New York: Columbia University Press.
- Levinas, Emmanuel (1998B) Otherwise than being or beyond essence, trans. Alphonso Lingis, Pittsburgh, Pennsylvania: Duquesne University Press.
- Peperzak, Adriaan (1993) To the other: An introduction to the Philosophy of Emmanuel Levinas, West Lafayette: Purdue University Press.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله