نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

• حنیف امین بیدختی

پژوهشگرِ پسادکتری فریتز توسِن، دانشگاهِ لودویگ ماکسیمیلیانِ مونیخ، مدرسه‌ فلسفه‌ باستان. آلمان.

چکیده

گرچه افلاطون همواره در تاریخِ فلسفه محترم بوده، روندِ کلّیِ فلسفه تا ابتدای دورانِ مدرن ارسطویی است. حتی نوافلاطونیان نیز، به استثنای فلوطین، کمابیش به شیوه‌ ارسطویی می‌نوشتند و نوشته‌های او را بیش از افلاطون تفسیر کرده‌اند. میزانِ اطلاعِ فیلسوفان از افلاطونِ اصیل یا تاریخی نیز بسیار اندک بود؛ نه تنها نوشته‌های افلاطون از گذرگاهِ نوافلاطونیان به ایشان رسیده و از اینها هم ترجمه‌های کمی در دسترس بود، که حتی شیوه‌ فهمِ افلاطون نیز نوافلاطونی بود. فیچینوِ نخستین کسی بود که در دورانِ رنسانس برای احیای افلاطون کوشید. با این حال کوششِ او اثرِ تفسیری چندانی نداشت. احیای واقعیِ افلاطون در قرنِ هجدهم و آلمان رخ داد. درباره این نوزایی اطلاعِ چندانی در زبانِ فارسی وجود ندارد، تنها ممکن است بدانیم که شلایرماخر نیز از کسانی بود که به ترجمه‌ افلاطون دست زدند. امّا اینکه از فیچینو تا شلایرماخر چه بر سرِ افلاطون‌پژوهی آمد دانسته نیست. حتّی آگاهیِ اندکی در دست است درباره‌ جایگاهِ واقعیِ شلایرماخر در افلاطون‌پژوهی و اینکه چه فرآیندی به افلاطونِ شلایرماخر انجامید. مقاله‌ حاضر به موضوعِ افلاطون‌پژوهی تا دورانِ افلاطون‌شناسانِ رمانتیک می‌پردازد. با عزیمت از این برداشت که اندیشه‌های نابِ فلسفی در خلاء زاده نمی‌شوند، بلکه مرهونِ زمانه خود‌اند، می‌کوشیم به بررسیِ نخستین آغازگاه‌های افلاطون‌پژوهی بپردازیم؛ به کسانی که میراثِ مساعی‌شان سنگِ بنایِ افلاطون‌پژوهیِ مدرن شد. درینجا سیرِ افلاطون‌پژوهی تا روزگارِ رمانتیک‌ها را بررسی خواهیم کرد و می‌کوشیم ببینیم چه چیزهایی تفسیرِ مدرن‌ها یا مدرن‌های متقدّم را از تفسیرهای سنّتی متمایز کرده است و چه عزیمت‌گاه‌هایی شکل‌دهنده افلاطون‌پژوهیِ مدرن بوده است.

کلیدواژه‌ها

• افلاطون‌پژوهی
• آموزه‌های نانوشته
• اگزوتریک-ازوتریک
• فیچینو
• بروکر
• تیدمان
• تنمان

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

Plato on the Threshold of Modern Era: fathers of modern Plato scholarship from Ficino to the Marburger Scholars

نویسنده [English]

• Hanif Amin Beidokhti

Fritz-Thyssen Postdoc Fellow, Ludwig-Maximilians-Universität München, Munich School of Ancient Philosophy (MUSAΦ). Germany.

چکیده [English]

Although Plato has always been revered throughout the history of philosophy, the general trend of philosophy up to the modern era was Aristotelian. Even the Neoplatonists, with the exception of Plotinus, wrote more or less in the Aristotelian style and in form of Aristotelian commentaries. Philosophers knew very little about the authentic or historical Plato; Not only because Plato's writings were transmitted by the Neoplatonists, but also because Plato was understood in a Neoplatonic way. Ficino was the first to try to revive Plato during the Renaissance. However, his efforts did not result in an interpretive change. The real revival of Plato took place in the eighteenth century and in Germany. This revival is understudied in Persian. Though Schleiermacher is known for being one of Plato’s translators, it is not known what happened to Plato from Ficino to Schleiermacher. There is even scarce knowledge about Schleiermacher’s role in Plato scholarship and the process which led to Schleiermacher’s Plato. This article deals with the subject of Plato scholarship up to the emergence of the Romantic Plato. Departing from the conviction that novel philosophical ideas are not born ex nihilo, we will examine the early stages of Plato scholarship in order to recognize the figures whose legacy became the cornerstone of modern Plato scholarship. Thus, we examine the Plato scholarship of Ficino, Brucker, Tiedemann and Tennemann, and try to find out what distinguishes the modern or early modern interpretations from the traditional Plato and what are the grounding canons of modern Plato scholarship.

کلیدواژه‌ها [English]

• Plato Scholarship
• unwritten doctrines
• exoteric-esoteric
• Ficino
• Brucker
• Tiedemann
• Tennemann