نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

• حمیده بهمن پور ¹
• مرتضی حاج حسینی ²
• غلامرضا زکیانی ³

¹ دانشجوی دکتری منطق فلسفی، گروه فلسفه، دانشگاه اصفهان، ایران

² دانشیار گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، ایران.

³ دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه علامه طباطبایی، ایران

چکیده

منطق ارسطو، قدیمی‌ترین ساختار نظام‌مند استدلالی، همواره در کانون توجه بوده است. پیرامون قیاس و رابطه فی‌مابین مقدمات و نتیجه بیش از سایر موضوعات در طول قرن‌ها بحث و جدل شکل گرفته است. در قرن بیستم پس از گسترش منطق کلاسیک، مجالی دست داد تا قیاس و به ویژه رابطه‌ بین مقدمات و نتیجه با دقت نظر بیشتری در چهارچوب مبانی منطق جدید مورد ارزیابی قرار گیرند. در نیمه قرن بیستم ژان لوکاسیاویچ تقریر شرطی-استلزامی از قیاس را در چهارچوب نظام اصل موضوعی ارائه کرد. بنا بر نظر لوکاسیاویچ بهترین تبین از قیاس، تعبیر آن به تک گزاره‌ای شرطی متشکل از دو مقدمه عطف شده در جایگاه مقدم و نتیجه در جایگاه تالی است. بیست سال بعد، تیموتی اسمایلی و جان کرکوران مستقل از یکدیگر به نقد دیدگاه لوکاسیاویچ پرداختند. بنا بر نظر این دو منطق‌دان قیاس استنتاج است و می‌بایست در چهارچوب نظام استنتاجی و به ویژه استنتاج طبیعی ارزیابی شود. در دهه هشتاد، پل ثام، تبین سومی از قیاس به نام استلزام سه‌تایی را معرفی کرد. بنا بر نظر ثام قیاس گزاره‌ای شرطی بدون مقدم عطفی است. در این مقاله سعی بر آن است پس از معرفی اجمالی هر یک از سه نظریه، به بررسی تلقی استلزامی و استنتاجی و نسبت بین این دو رویکرد با قیاس ارسطویی پرداخته شود.

کلیدواژه‌ها

• قیاس
• ارسطو
• استلزامی
• استنتاجی
• استلزام سه‌تایی

عنوان مقاله [English]

Studying Aristotelian Syllogism according to Implicative and Conductive Accounts

نویسندگان [English]

• Hamideh Bahmanpour ¹
• Morteza Hajhosseini ²
• Gholamreza Zakiani ³

¹ PhD Candidate in Philosophical Logic, University of Isfahan, Iran

² Associate Professor of Philosophy Department, University of Isfahan, Iran.

³ Associate Professor of Philosophy Department, University of Allameh Tabataba’i, Iran

چکیده [English]

Aristotelian Logic, the oldest system of reasoning, has always been come into focus. The Syllogism as the focal issue amid Aristotle’s logic has caused many controversial discussions. After Classic Logic expansion in the 20th century, logicians had a chance to study Aristotelian Syllogism, especially premises-conclusion relation, precisely. In 1951, Jan Lukasiewicz suggested Conditional-Implicative perception and examined the Syllogistic system within axiomatic confines. Lukasiewicz believed a conditional sentence with conjunctive premises as the antecedent could thoroughly represent a perfect mood. Twenty years later, Timothy Smiley and John Corcoran criticized Lukasiewicz’s account independently. As believed by them, Syllogism is a deduction, and Aristotelian Syllogism must be studied in the context of the Natural Deduction system. In the 80s, Paul Thom claimed that Aristotle’s Syllogism could be taken as Triadic Implication. As stated by Thom, a syllogism is a conditional sentence without a conjunctive antecedent. The present article begins with a brief introduction on each standpoint. Then the Implicative and Conductive accounts and their relation to Aristotelian Syllogism are investigated.

کلیدواژه‌ها [English]

• Syllogism
• Aristotle
• Implicative
• Conductive
• Triadic Implication