نظام صدور از منظر سهروردی و ملاحظاتی در باب آن

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه فلسفه اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

چکیده

مسئله­ آفرینش به­ویژه چگونگی پیدایش موجودات فراوان از علت واحد و بسیط، یکی از مسائل مهم و همیشگی فیلسوفان اسلامی است. فیلسوفان مشائی اسلامی در چارچوب مبانی فلسفی خویش و با اعتقاد به منشأ اثر بودن تعقل(علم فعلی) و ترکیب هر یک از عقول از وجود و ماهیت(و در نتیجه، تعقلات دو/سه‌گانه­ آن‌ها) به تفسیر و تبیین ماجرای آفرینش و پیدایش کثرت از وحدت می‌پرداختند. اما شیخ اشراق با عدول از فلسفه­ مشائی در حوزه مفاهیم و مبانی هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی، طرح نو در انداخت و با اصطلاحات اشراق، مشاهده، فقر و غنا به تشریح نظام صدور پرداخت. او با اعتماد­به ­نفس مثال­ زدنی، انوار طولیه را بی‌شمار دانست و فلک نخست را به جنبهی فقر و استظلام نور اول نسبت داد و فلک ثوابت(فلک دوم) را محصولِ مشترک ترکیب اشعه­ انوار طولیه به‌‌ویژه اشعه­ ضعیف با جهات فقر آن­ها دانست و مثلِ افلاطونی را به ترکیب عجیب اشعه­ انوار طولیه با جهات استغنا و قهر آن­ها و مناسبات شگفت‌انگیز میان خود اشعه نسبت داد و بقیه­ موجودات یعنی افلاک هفت‌گانه، موجودات عالم مثال، انوار مدبره، غاسقات و هیئآت آن­ها را به جنبه‌های اسرارآمیز ارباب انواع مبتنی کرد. تشریح مطالب فوق و طرح مناقشاتی در باب آن­ها، وظیفه‌ای است که این مقاله به عهده گرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Imanation system of Suhrawardi and disputes on it

نویسنده [English]

  • Mansour Imanpour
Associate Professor of Islamic Philosophy, Shahid Madani University of Azarbaijan, Tabriz, Iran/
چکیده [English]

The creation is one of important issues in Islamic philosophy. Suhrawadi in this area provide a new view. he explained this problem by the terms of illumination and observation and light and darkness. He" unlike avisina and al- farabi believed that lights are numerous.He believed that the first heaven(falak) is issued from the first Light and the second heaven(falak) issued by the participation of all Lights and other heavens are created by Platonic Ideas. Suhrawardi believed that other creatures are created by Ideas.this Suhrawardi,s view is very mysterious and considerable. In this paper we try to consider and investigate him view .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imanation system
  • Creation
  • Suhravardi
  • light and darkness
  • world of light

مراجع

  • ابن­سینا. (1363الف)، الشفاء(الالهیات)، مقدمه­ی ابراهیم مدکور، تهران، انتشارات ناصرخسرو.
  • ابن­سینا. (1363ب)، المبدأ و المعاد، به‌اهتمام عبدالله نورانی، تهران، مؤسسه­ی مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل با همکاری دانشگاه تهران.
  • ابن­سینا. (1364)، النجاه، تهران، انتشارات مرتضوی.
  • ابن­عربی، محیی‌الدین. (1370)، فصوص الحکم، با تعلیقات ابوالعلا عفیفی، تهران، انتشارات الزهراء.
  • ایمانپور، منصور. (1390)، «نقش نظریه افلاک در آراء فلسفی فیلسوفان اسلامی»، تاریخ فلسفه، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، ش پنجم.
  • ایمانپور، منصور. (1389)، «قاعده الواحد و مسئله‌ی نخستین افاضه باری تعالی»، خردنامه‌ی صدرا، بنیاد حکمت صدرا، ش شصتم.
  • سید حیدرآملی. (1386)، جامع‌الاسرار و منبع‌الانوار، با تصحیح هانری کوربن و عثمان اسماعیل یحیی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • سهروردی، شهاب‌الدین. (1372)، مجموعه­ مصنفات شیخ اشراق(المشارع و المطارحات، التلویحات، حکمه الاشراق)، مقدمه و تصحیح هانری کربن، ج1و2، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  • شبستری، شیخ محمود. (1368)، منظومه­ی گلشن راز، با مقدمه­ی غلامحسین رضانژاد، تهران، فرهنگسرا.
  • شهرزوری، شمس‌الدین محمد. (1372)، شرح حکمه‌الاشراق، با تصحیح حسین ضیائی تربتی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  • غزالی، ابوحامد. (1429ه)، تهافت الفلاسفه، با مقدمه و تعلیقات صلاح‌الدین الهواری، بیروت، المتکبه العصریه.
  • فارابی، ابونصر. (2007م)، آراء اهل المدینة الفاضلة و مضاداتها، با مقدمه و تعلیقات علی بوملحم، بیروت، دار و مکتبه الهلال.
  • قطب‌الدین شیرازی. (1391)، شرح حکمه‌الاشراق، با تصحیح سیدمحمد موسوی، ج2، تهران، انتشارات حکمت.
  • ملاصدرا. (1391)، تعلیقات بر حکمه الاشراق(شرح حکمه‌الاشراق)، با تصحیح سیدمحمد موسوی، ج2، تهران، انتشارات حکمت.
  • نصر، سیدحسین. (1382)، سه حکیم مسلمان، ترجمه­ی احمد آرام، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • یزدان‌پناه، سیدیدالله. (1389)، گزارش شرح و سنجش دستگاه فلسفی شیخ شهاب‌الدین سهروردی، با تحقیق و نگارش مهدی علی‌پور، ج2، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
مجله پژوهش های فلسفی
دوره 8، شماره 15 - شماره پیاپی 15
مقالات
آذر 1393
صفحه 137-151

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار