کانت و خویشاوندی عقل و خیال در زیبایی هنری

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفه، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

چکیده

کانت در نقد قوه حکم که سومین کتاب اصلی وی است تلاش دارد داوری زیباشناختی را به قوه حکم تأملی اختصاص داده و آن را از احکام معرفتی فاهمه عقل نظری در نقد اول و احکام اخلاقی عقل عملی در نقد دوم متمایز سازد. بااینحال از آنجا که نقد سوم می‌بایست شکاف بین دو نقد نخست را پر کرده و بنابراین ارتباط بین دو قلمرو فلسفه (فلسفه نظری و فلسفه عملی) را امکان پذیر سازد، قوه حکم تأملی می‌بایست در مواضع متعدد، پیوند قوای فاهمه، خیال و عقل را خواه در تأملات زیباشناختی و یا غایت‌شناختی برقرار کند. این نوشتار درصدد است پس از تقریر اصول کلی حاکم بر قوه حکم زیباشناختی و بازی آزاد خیال و فاهمه جهت نیل به صورت محض و غایی اعیان، چگونگی پیوند این قوه با عقل در زیبایی هنری و دو قسم برجسته آن، یعنی هنر مکانیکی و هنر زیبا (نبوغ) را نشان دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Kant and the Connections between Imagination and Reason in Art Beauty

نویسنده [English]

  • Reza Mahoozi
Assistant Professor of philosophy, Institute for Social and Cultural Studies
چکیده [English]

Kant in Critique of Judgment wants to introduce aesthetical judgment as product of reflective judgment and distinct it from cognitive judgments of understanding in first Critique and ethical judgments of reason in second Critique. Because the third Critique must fill the gap between those two and thus enable communication between two realms of philosophy, it has to establish a relation between faculties of understanding, reason and imagination in aesthetical and teleological reflective. This paper, after introduce the general principles governing on aesthetical reflective judgment and free play of imagination and understanding for abstraction of pure and final form of objects, wants to justify the relation between imagination and reason in art beauty, and its parts, the mechanical arts, and fine art (genuis).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reflective judgment
  • art beauty
  • fine art
  • gunius
  • aesthetic

مراجع

  • اسکروتن، راجر. (1383)، کانت، ترجمه علی پایا، چاپ اول، انتشارات طرح نو.
  • کانت، امانوئل. (1381)، نقد قوه‌ حکم، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، چاپ دوم، نشر نی.
  • کانت، امانوئل. (1387) «زیبایی و استقراء در فلسفه نقادی کانت»، دو فصلنامه نامه حکمت، سال ششم- شماره اول، بهار و تابستان، صص 68-53.
  • کانت، امانوئل. (1388) «نقد قوه حکم و گذر از طبیعت به آزادی در فلسفه کانت»، فصلنامه علمی- پژوهشی شناخت دانشگاه شهید بهشتی، شماره 1/60، بهار و تابستان، صص 131-113.
  • کانت، امانوئل. (1389الف) «جدال مکانیسم و غایت‌مندی در نقدهای اول و سوم کانت و راه‌حل استعلایی کانت برای آن»، دو فصلنامه پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریز، سال 53، شماره مسلسل 216، بهار و تابستان، صص 154-131.
  • کانت، امانوئل. (1389ب) «مفهوم نظام کامل فلسفی در اندیشه کانت»، فصلنامه علمی- پژوهشی تاریخ فلسفه بنیاد حکمت اسلامی صدرا، شماره 3، زمستان، صص 157-143.
  • کانت، امانوئل. (1389ج) «زیبایی آزاد و زیبایی مقید در اندیشه کانت»، فصلنامه علمی- پژوهشی معرفت فلسفی، زمستان، شماره 30، صص 168-151.
  • کانت، امانوئل. (1389د) «مفهوم فرهنگ در فلسفه کانت»، فصلنامه علمی- ترویجی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، شماره 8، تابستان 1389، صص 30-15.
  • کانت، امانوئل. (1390) «اهمیت والا در فلسفه هنر کانت»، فصلنامه علمی و پژوهشی حکمت و فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی، سال هفتم، شماره 2، پیاپی 26، صص 75-53.
  • ماحوزی، رضا، (1391الف) «جایگاه فرولایه فوق محسوس در نظام فلسفه کانت»، فصلنامه علمی و پژوهشی متافیزیک دانشگاه اصفهان، سال پنجم، بهار و تابستان 1392، شماره 15، صص 112-97.
  • ماحوزی، رضا، (1391ب) «کانت و نمایش غایت فرهنگ انضباط به مثابه ایده‌آل زیبایی»، فصلنامه علمی و پژوهشی معرفت فلسفی، بهار، سال نهم، شماره 3، صص 172-151.
  • Allison, H. E. (2001), Kant's Theory of Taste, Cambridge University Press, First Published.
  • Buchdahl, G. (1996), “The Relation between Understanding and Reason in the Architectonic of Kant’s Philosophy”, Immanuel Kant Critical Assessment. vol. 4.
  • Elliott, R. K. (1996), “The Unity of Kant's Critique of Aesthetic Judgment”, Immanuel Kant Critical Assessment. vol.4.
  • Freydberg, Bernard (2005), Imagination in Kant's Critique of Practical Reason, Indiana University press.
  • Ginsborg, H. (2005), Kant's Aesthetics and Teleology, Stanford Encyclopedia of Philosophy.
  • Gotshalk, D. W. (1996), “Form and Expression in Kant's Aesthetic”, Immanuel Kant Critical Assessment. vol.
  • Kemal, S. (1996), “The Importance of Artistic Beauty”, Immanuel Kant, Critical Assessment. vol. 40.
  • Kraft, M. (1996), “Kant's Theory of teleology”, Immanuel Kant Critical Assessment. vol. 4.
  • Schaper, E. (1996), Taste, Sublimity, and Genius: The aesthetics of nature and art, in The Cambridge Companion to Kant, Cambridge university press.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار