نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری فلسفه، دانشگاه تبریز
2 دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
یکی از نقاط ابهام برانگیز در فلسفه‌ی برگسون، نسبت میان هوش و شهود به عنوان دو منبع معرفتی انسان است. برگسون به دلیل تلقی خاص خود از جهان به عنوان امری پویا و سیال به دنبال روش معتبری برای دستیابی به شناخت صحیح و خطاناپذیر است. در این مورد وی با در نظر گرفتن دیرند(استمرار) به عنوان حقیقت زمان نه تنها شهود را برای کسب دانش کارآمد می‌داند، بلکه آن را تنها روش حقیقی دستیابی به معرفت صحیح قلمداد می‌نماید و روش‌های دیگر را غیر قابل اطمینان می‌داند. در این جستار ضمن بررسی عناصر شناختی فلسفه‌ی برگسون در پرتو دیگر اجزای نظام وی به بررسی ماهیت، کارکرد و عمل متقابل شهود و عقل (که برگسون از آن به هوش تعبیر می‌کند) خواهیم پرداخت و روشن خواهیم نمود که با وجود ارجحیت بی چون و چرای شهود بر هوش، این دو نحوه‌ی شناخت، در نگاه نخست در دو ساحت گوناگون کاربردهای متفاوتی دارند، اما با نظری دقیق‌تر در خواهیم یافت که بر طبق نظر برگسون ترکیب هوش و شهود و عمل متقابل و تکاملی آن‌ها انسان را به معرفت حقیقی خواهد رساند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Relation of Intuition and Intelligence in Bergson's Philosophy
نویسندگان [English]
- Mohammad Anbarsooz 1
- Jahangir Masooudi 2
1 PhD Candidate of Philosophy, University of Tabriz
2 Associate Professor, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
One of the most ambiguous points of Bergson’s philosophy is the relationship of the intuition and intellect as two sources of human’s knowledge. Based on his conception of world as a dynamic and fluid thing, Bergson seeks for a reliable method to achieve the valid and infallible knowledge. Considering the duration as the truth of time, he not only regards the intuition to be useful for achieving knowledge, but also regards it as the only real method of achieving to the true knowledge. He holds the other methods as unreliable. In this inquiry, besides studying the elements of knowledge in Bergson’s philosophy in the light of the other components of his system, we will consider the essence, function, and interaction of intuition and intellect (which Bergson construes as intelligence). Moreover, we will demonstrate that while intuition is absolutely prior to intellect, it initially seems that these two sources of knowledge have various functions in two different realms. However, based on a more precise scrutiny, we will understand that according to Bergson’s view the combination of intuition and intellect and their reciprocal and evolutionary action brings about true knowledge for human being.
کلیدواژه‌ها [English]
- bergson
- intuition
- intelligence
- knowledge
- duration
- life
- برگسون, هانری. (1368) پژوهش در نهاد زمان و اثبات اختیار(زمان و اراده‌ی آزاد) رهیافتی به نخستین داده‌های وجدان، چاپ اول، ترجمه‌ی علی‌قلی بیانی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- برگسون, هانری. (1371) تحول خلاق، چاپ اول، ترجمه‌ی علی‌قلی بیانی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
- برگسون, هانری. (1358) دو سرچشمه‌ی اخلاق و دین، ترجمه‌ی حسن حبیبی، تهران: انتشار.
- برگسون, هانری. (1375) ماده و یاد، چاپ اول، ترجمه‌ی علی‌قلی بیانی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
- بوخنسکی, ا. م. فلسفه معاصر اروپایی. (1387) چاپ چهارم، ترجمه‌ی شرف‌الدین خراسانی، تهران: علمی و فرهنگی.
- راسل, برنراند. (1373) تاریخ فلسفه غرب، چاپ ششم. ترجمه‌ی نجف دریابندری، جلد 2، تهران: پرواز.
- فروغی, محمدعلی. (1387) سیر حکمت در اروپا، تهران: زوار.
- فولکیه, پل. (1347) فلسفه عمومی یا مابعدالطبیعه، ترجمه‌ی یحیی مهدوی، تهران: دانشگاه تهران.
- کاپلستون، فردریک.(1384) تاریخ فلسفه از من‌دوبیران تا سارتر، چاپ اول، ترجمه‌ی عبدالحسین آذرنگ و محمود یوسف‌ثانی، جلد 9، تهران: علمی و فرهنگی.
- متیوز، اریک.(1391) فلسفه‌ی فرانسه در قرن بیستم، چاپ دوم، ترجمه‌ی محسن حکیمی، تهران: ققنوس.
- وال، ژان.(1380) بحث در مابعدالطبیعه، چاپ دوم، ترجمه‌ی یحیی مهدوی، تهران: خوارزمی.
- An, Yanming. "Liang Shuming and Henri Bergson on Intuition", Philosophy East and West 47(1997): 337-362.
- Backburn, Simon.(2005)Dictionary of Philosophy, California: Oxford.
- Bennet, C. A. "Bergson's Doctorine of Intuition", The Philosophical Review 25(1916): 45-58.
- Bergson, Henri.(1944), Creative Evolution, Translated by Arthure Mithchell, NewYork: Modern Library Of New York.
- Cunningham, G. Watts. "Bergson's Doctorine of Intuition", The Philosophical Review 33(1924): 604-606.
- Foster, Steven. "Bergson's Intuition and Whitman's "Song of Myself", Texas Studies in Literature and Language 6(1964): 376-387.
- Gunn, Alexander.(1920) Bergson and his Philosophy, London: Methuen.
- Isaack, Thomas S. "Intuition: An Ignored Dimension of Management", The Academy of Management Review(Academy of Management), 1978: 917-922.
- Lawlor, Leonard.(2003) The Challenge of Bergsonism: Phenomenology, Ontology, Ethics. London: Cantinuum.
- Mille, Charlotte de. "Sudden Gleams of Light: Intuition as Method", Art History 34(2011): 370-386.
- Mullarkey, John.(2000), Bergson and Philosophy, Edinburgh: Edinburgh University Press.
- Radhakrishnan, s. "Bergson and Absolute Idealism." Mind 28(1919): 275-296.
- Russel, Bertrand.(1914), Philosophy of Bergson. London: Cambridge.
- Scharfstein, Ben-Ami.(1943) Roots of Bergson's Philosophy, New York: Columbia University Press.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله