نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

• محمد حبیب اللهی ¹
• احمد عسگری ²

¹ دانشجوی دکتری رشته فلسفه دانشگاه شهید بهشتی

² عضو هیئت علمی/دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

مهم‬ترین مشخصه‬ی تفکر نوافلاطونی در نظر گرفتن مبدئی فوق عقل و ورای وجودست. مبدئی که مطلقاً ناگفتنی است و هیچ عنوانی شایسته‬ی آن نیست و تنها به طریق سلب می‬توان راجع به آن سخن گفت. اما چنین مبدء متعالی‬ای، که ابتکار افلوطین به حساب می‬آید، در میان دیگر نوافلاطونیان بدون نقض و ابرام باقی نماند. مفصل‬ترین نقدی که به این نظریه از سوی یک نوافلاطونی به دستمان رسیده بخش نخست از کتاب درباره‬ی مبادی نخستینِ داماسکیوس است. داماسکیوس که آخرین رئیس آکادمیِ آتن بود در این متن استدلال می‬کند که واحدِ افلوطینی اگر بناست مبدء نخستین باشد نمی‬تواند متعالی از وجود دانسته شود، و اگر بناست متعالی از وجود گرفته شود نمی‬تواند در عین حال مبدء و آرخه باشد. میان مبدئیت و تعالی ناسازگاری وجود دارد، و از این رو واحد نوافلاطونی که مبدء نخستین است باید موجود دانسته شود، نه متعالی از وجود. از قضا این ادعا، یعنی موجودیت مبدء نخستین، که اساس استدلال داماسکیوس است از سوی پژوهشگران مورد توجه واقع نشده و ایشان به دنبال تقریرهای دیگری برای سخن داماسکیوس گشته‬اند. با شواهد متنی استدلال کرده‬ایم که می‬توان این مدعا را به داماسکیوس نسبت داد و همین را مبنای اعتقاد او به امری مطلقاً متعالی و غیر از واحد دانست، امری که هیچ درباره‬ی آن نمی‬توان گفت و اندیشید و تنها سکوت در موردش رواست.

کلیدواژه‌ها

• داماسکیوس
• مبدء نخستین
• مبدء متعالی
• واحد نوافلاطونی
• ناگفتنی

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

A New Formulation for Damascius' Critique on the Neoplatonic Transcendent Principle

نویسندگان [English]

• Mohammad Habibollahi ¹
• Ahmad Asgari ²

¹ PHD Student of Philosophy, University of Shahid Beheshti

² Assistant Professor, Shahid Beheshti University

چکیده [English]

Perhaps assuming a principle which is beyond reason and being is the most characteristic of the Neoplatonic thought. This principle is absolutely ineffable and no epithet deserves it. Only through negation can we talk about it. But such a transcendent principle, which Plotinus introduced it to the platonic philosophy, did not remain without any critique among the Neoplatonist. The most elaborated critique by a Neoplatonist is that of Damascius in the first part of his Problems and Solutions. He argued that the One, being an arche, cannot be transcendent, and being transcendent, refuses to be an arche. There exists an inconsistency between being an arche and being transcendent. Therefore, the Neoplatonic One, which is the first principle, is not beyond being, rather it is a being. Ironically, this claim, which is the building stone of Damascius’ argument, has been neglected by the writers on the topic, and they have sought other formulations for his argument. Based on Damascius’ texts, we have argued that we can ascribe such a claim to Damascius, and further, regard it the foundation of his belief in an absolutely transcendent beyond the One, which is completely ineffable and about it only silence is due.

کلیدواژه‌ها [English]

• Damascius
• first principle
• transcendent principle
• Neoplatonic One
• Ineffable