نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه فلسفه، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده
پروتاگوراس در یونان باستان و نلسون گودمن در دورۀ جدید دو تن از برجسته‌ترین مدافعان نسبیگرایی به شمار می‌روند. گاه ممکن است نثر آن دو فریبنده بنماید، و چه بسا این امر شرح و تفسیر منظور و مراد حقیقی آنها را دشوار سازد. پروتاگوراس و گودمن، با وجود برخی تفاوتها، به دفاع از این دیدگاه به ظاهر افراطی می-پردازند که همه وقایع، به معنای حقیقی کلمه، وابسته به دیدگاه انسان است. هدف این مقاله شرح و بررسی رویکردهای نسبی‌گرایانه این دو اندیشمند برجستۀ نسبی‌گراست. ابتدا به اجمال برخی از چهره‌های نسبیگرایی تعریف و توصیف می‌شود .سپس به ترتیب نسبیگرایی پروتاگوراس( یا صادق- برای- من) و نسبیگرایی افراطی گودمن مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد. استدلال کرده‌ام که هر دو قسم نسبیگرایی مورد بحث دچار مشکلات اساسی بوده و این مشکلات، به باور فیلسوف واقع‌گرا، هر دو آنها را غیر قابل دفاع می‌سازد. بی تردید، این دو شکل از نسبیگرایی زمینه را برای رویکرد ضد واقع‌گرایی هموار کرده است؛ ولی در نهایت آشکار می‌شود که نسبیگرایی افراطی گودمن و بنابر این نظریۀ جهان‌سازی او همچون نسبیگرایی صادق -برای- من پروتاگوراس مشتمل بر نقصی ویرانگرند و نمی‌توانند از اثر براهین ضد نسبی‌گرایی‌ای که از منظر واقع‌گرایانه اقامه شده است در امان باشند. با این حال باید پذیرفت که متهم کردن نسبیگرایی به خودشکن بودن و عدم انسجام درونی از شیوع و محبوبیت آن نکاسته است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Relativism:Protagoras and Nelson Goodman
نویسنده [English]
- Esmaeil Saadati Khamseh
Assistant Professor in Philosophy Mohaghegh Ardabili’s University, Iran
چکیده [English]
Discussion of the many faces of relativism occupies a highly prominent place in the epistemological literature. Protagoras in ancient Greece and Nelson Goodman in the modern period are two most notable proponent of relativism. In the present article, I discuss and explain relativistic approaches of this two important relativist. I will first briefly define and review some faces of relativism. Then I will discuss and elaborate Protagorean or true-for-me relativism and Goodman’s radical relativism in turn. I will argue that there are crucial difficulties in Protagorean and radical relativism, and that these difficulties, as the realist philosophers insist, make these two faces of relativism be undefensible. No doubt, these two shapes of relativism have paved the way for anti-realism. In the end, it will appear that Goodman’s radical relativism and so the theory of worldmaking, like Protagorean relativism, suffers from a fatal flaw: the flaw of self-refuting.
کلیدواژه‌ها [English]
- Protagoras
- Nelson Goodman
- relativism
- true-for-me
- worldmaking
)
ارسال نظر در مورد این مقاله