مقایسه اعتباریات اخلاقی علامه طباطبایی و احساس گرایی اخلاقی آیر

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مبانی تعلیم و تربیت، دانشگاه شیراز

2 دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه شیراز

چکیده

بر مبنای برخی از نظریاتی که درباره ماهیت مفاهیم اخلاقی وجود دارد این مفاهیم را می­توان در تقسیم­بندی چهارگانه: عینی (خارجی­)، فلسفی، احساسی (عاطفی) و اعتباری ( قراردادی) گنجاند. محمدحسین طباطبایی برای حل پار­ه­ای از معضلات فلسفی، نظریه نوین ادراکات اعتباری را مطرح می­کند. وی در تقسیم­بندی اعتباریات، اخلاق را هم جزئی از مفاهیم اعتباری می­داند. برخی از ویژگیهایی که برای اعتباریات اخلاقی برمی­شمرد مانند نسبی بودن، نشأت یافتن از عواطف و نیازها، عدم صدق و کذب پذیری و ... این نظریه را در تشابه با نظریه احساس­گرایی اخلاقی آیر فیلسوف پوزیتیویسم قرن معاصر قرار می­دهد. اما با تعمق در این دو نظریه خواهیم دید، تفاوتهایی اساسی و بنیادی بین آنها وجود دارد که نباید آنها را از نظر دور داشت؛ ازجمله این که آیر با بیان این دیدگاه در صدد رد مابعدالطبیعه و متافیزیک است، اما طباطبایی با بیان نظریه اعتباریات ( به­طورکلی) در پی تثبیت جایگاه اصول عقلانی و فلسفی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparison between Constructional Ethics of Allameh Tabatabai and Emotionalism of Ethich of Ayer

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hassan Karimi 1
  • Khadijeh Ghorbani Sisakht 2
1 Assistance Professor, University of Shiraz, Iran
2 PhD Candidate of Philosophy of Education, University of Shiraz
چکیده [English]

According to some theories about the nature of moral concepts, these concepts can be included into four categories: objective (external), philosophical, emotional (affective) and constructional (contractual). To solve some of the philosophical problems, Allameh Tabatabai suggests the new theory of constructional perceptions. Dividing the constructions, he considers ethics as a part of the constructional concepts. Some of the features he considers for moral conventions such as relativeness, originating from the feelings and needs, the lack of truth and falsifiability, etc., puts this theory in close similarity with the theory of moral emotionalism from Ayer, contemporary positivist philosopher. Aside from the commonalities of the two theories, there are fundamental differences between them that should not be ignored, including that by suggesting this view, Ayer seeks to reject the metaphysics, but by suggesting conventions theory (as a whole), Allameh seeks the consolidation of rationalization and philosophical principles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ethics
  • constructional
  • emotionalism
  • Allameh Tabatabai
  • Ayer

مراجع

  • آیر. ج. الف (1353)، زبان، حقیقت و منطق، ترجمه منوچهر بزرگمهر، تهران، انتشارات علمی.
  • بکر، لارنس سی (1378)، تاریخ فلسفه اخلاق غرب، ترجمه گروهی از مترجمان، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  • هولمز، رابرت ال (1385)، مبانی فلسفه اخلاق، ترجمه مسعودعلیا، تهران، انتشارات ققنوس.
  • سبحانی، جعفر (1382)، حسن و قبح عقلی یا پایه­های اخلاق جاودان؛ با نگارش علی ربانی گلپایگانی، قم، مؤسسه امام صادق.
  • شریعتی سبزواری، محمدباقر (1385)، تحریری بر اصول فلسفه و روش رئالیسم، قم، انتشارات بوستان­کتاب.
  • طباطبایی، محمدحسین (1368)، اصول فلسفه و روش رئالیسم: پاورقی به قلم مرتضی مطهری، تهران، انتشارات صدرا.
  • طباطبایی، محمدحسین (1364)، تفسیرالمیزان، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، تهران، انتشارات امیرکبیر.
  • مصباح یزدی، محمدتقی (1381)، فلسفه اخلاق، تحقیق و نگارش: احمد حسین شریفی، تهران، شرکت چاپ و نشر بین­الملل.
  • مطهری، مرتضی (1363)، نقدی بر مارکسیسم، تهران، انتشارات صدرا.
  • معلمی، حسن (1380)، مبانی اخلاق در فلسفه غرب و اسلامی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه.
  • مگی، براین (1372)، فلاسفه بزرگ، ترجمه عزت­الله فولادوند، تهران، انتشارات خوارزمی.
  • وارنوک، مری (1380)، فلسفه اخلاق در قرن بیستم، ترجمه ابوالقاسم فنائی، قم، انتشارات بوستان­کتاب.
  • Lacewing, Michael (2015), Philosophy for A2: Ethics and Philosophy of Mind, Rutledge Press.
  • Potte, Michael .K (2006), Bertrand Russell's Ethics, New York, Continuum Press.
  • Schroeder, M (2008), What is the Frege–Geach problem? Philosophy Compass, 703–720.
  • Russ Shafer-Landau (2013), Ethical Theory: An Anthology, John Wiely & Sons.
  • Knowlton, Andrew. J. Ayer. http://smart.whad.org/west-coast-publishing-philosophers-only-book-page-mortimer-adl-index-61
  • Markovits, Julia. Ethics.http://ocw.mit.edu/courses/linguistics-and-philosophy/24-231-ethics-fall2009/lecturenotes/MIT24_231F09_ lec04.pdf
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار