نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

• پردیس بقالی ¹
• محمدرضا عبدالله نژاد ²

¹ دانشگاه تبریز

² گروه فلسفه دانشگاه تبریز

چکیده

علی رغم فعالیت فلسفی ویتگنشتاین در بریتانیا و تعلق فکری وی به فلسفه‌ی تحلیلی، عناصر غیر تحلیلی نیز در افکار وی وجود دارد که این عناصر ریشه در تفکر آلمانی، به ویژه فلسفه‌ی انتقادی کانت دارد. پس می‌توان عناصری از افکار کانت را در ویتگنشتاین دید. نوشته‌ی حاضر با در نظر گرفتن این عناصر و رگه‌های کانتی در اندیشه‌ی ویتگنشتاین از قبیل: نقد مابعدالطبیعه، ترسیم حدود حس و تجربه ، تمایز میان گفتنی و شناختنی/ نشان دادنی، استعلایی دانستن منطق و اخلاق ، و ‌مسئله‌ی علم و فلسفه و رد زبان خصوصی نشان می‌دهد که اولا،ً این عناصر و رگه‌ها نه تنها در رساله بلکه در پژوهش‌های منطقی نیز قابل ملاحظه‌اند. ثانیاً، میان مفسرین ویتگنشتاین در این زمینه اختلاف نظر‌هایی وجود دارد. به عنوان مثال پیتر هکر با خوانش استعلایی رساله و پژوهش‌های منطقی مخالف است و معتقد است اساسا کانت و ویتگنشتاین برداشت یکسانی از اصطلاح استعلایی نداشتند. سرانجام با ملاحظه و بررسی مباحث مذکور، این پرسش مطرح می‌شود که آیا می‌توانیم وجود رگه‌های کانتی مشترک در رساله و پژوهش‌های فلسفی را دلیلی بر وحدت اندیشه‌ی ویتگنشتاین لحاظ کنیم. که در این خصوص نیز میان مفسرین ویتگنشتاین همواره تردید‌هایی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

• نقد
• مابعدالطبیعه
• تجربه
• منطق
• زبان
• گزاره
• استعلایی

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

A study of the Kantian veins in Wittgenstein's thought (Early and Later)

نویسندگان [English]

• Pardis Baghali ¹
• Mohammad Reza Abdollahnegad ²

¹ Tabriz University

² Tabriz university, Department of Philosophy

چکیده [English]

Despite Wittgenstein's philosophical activity in Britain and his strong inclination towards analytic philosophy, there are also non-analytic elements in his thought which are rooted in classical German thought, especially in Kant's critical philosophy. So, we can find Kantian elements/veins in Wittgenstein's thought. Concerning the main aim of this research, i.e. to show the Kantian veins of Wittgenstein’s thought, the following elements can be enumerated: critique of Metaphysics, delimitation of expression of thought, transcendentality of logic and ethics, problem of Metaphysics and science, refutation of private language. Given the evolution of Wittgenstein's though, this paper attempts to show that, first, the similarities and parallels can be shown not only in the Tractatus but also in the Philosophical Investigations. Second, there are fundamental differences between Wittgensteins' commentators, For instance, P.M.S Hacker argues against the transcendental reading of both the Tractatus and the Philosophical investigations, and claims that the two philosophers do not share the same concept of the term transcendental. Finally, the question arises as to whether or not we are allowed to consider the existence of theses parallels as a proof of the unity of Wittgenstein's thought.

کلیدواژه‌ها [English]

• critique
• Metaphysics
• Experience
• Logic
• language
• proposition
• transcendental