نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

• پردیس بقالی ¹
• محمدرضا عبدالله نژاد ²

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد فلسفه غرب، دانشگاه تبریز. ایران.

² دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تبریز. ایران

چکیده

علی‌رغم فعالیت فلسفی ویتگنشتاین در بریتانیا و تعلق فکری وی به فلسفه­ تحلیلی، عناصر غیرتحلیلی نیز در افکار وی وجود دارد که این عناصر ریشه در تفکر آلمانی، به ویژه فلسفه انتقادی کانت دارد. پس می­توان عناصری از افکار کانت را در فلسفه ویتگنشتاین دید. نوشته حاضر با تمرکز بر این عناصر و رگه­های کانتی در اندیشه ویتگنشتاین از قبیل: نقد مابعدالطبیعه، ترسیم حدود حس و تجربه، تمایز میان گفتنی و شناختنی/ نشان دادنی، استعلایی دانستن منطق و اخلاق، ­مسئله علم و فلسفه و رد زبان خصوصی نشان می­دهد که اولا،ً این عناصر و رگه­ها نه تنها در رساله بلکه در پژوهش­های فلسفی نیز قابل ملاحظه­اند. ثانیاً، میان مفسرین ویتگنشتاین در این زمینه اختلاف نظر­هایی وجود دارد. به عنوان مثال پیتر هکر با خوانش استعلایی رساله و پژوهش­های فلسفی مخالف است و معتقد است براهینی که ویتگنشتاین ارائه می­دهد نمی­تواند صفت استعلایی به خود بگیرد و به طور کلی، کانت و ویتگنشتاین برداشت یکسانی از براهین استعلایی نداشتند. سرانجام با ملاحظه و بررسی مباحث مذکور، این پرسش مطرح می­شود که آیا می­توانیم وجود رگه­های کانتی مشترک در رساله و پژوهش­های فلسفی را دلیلی بر وحدت اندیشه ویتگنشتاین لحاظ کنیم. در این خصوص نیز میان مفسرین ویتگنشتاین همواره تردید­هایی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

• نقد
• مابعدالطبیعه
• تجربه
• منطق
• زبان
• عقل
• گزاره
• استعلایی

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

A Study of the Kantian Veins in Wittgenstein's Early and Later Philosophy

نویسندگان [English]

• Pardis Baghali ¹
• Mohammadreza Abdollahnejad ²

¹ MA of Philosophy, University of Tabriz, Iran.

² Associate Professor of Philosophy Department, University of Tabriz, Iran

چکیده [English]

Despite Wittgenstein's philosophical activities in Britain and his strong inclination towards analytic philosophy, there are also non-analytic elements in his thought which are rooted in classical German thought, especially in Kant's critical philosophy. We can, therefore, detect Kantian elements in Wittgenstein's thought. Concerning the main aim of this research, i.e., to show the Kantian veins of Wittgenstein’s thought, the following elements can be enumerated: critique of Metaphysics, delimitation of expression of thought, transcendentality of logic and ethics, problem of Metaphysics and science, refutation of private language. Given the evolution of Wittgenstein's though, this paper aims to show that, first, these similarities and parallels can be drawn not only from the Tractatus but also from the Philosophical Investigations. Second, there are fundamental differences between Wittgenstein's commentators, for instance, P.M.S Hacker argues against the transcendental reading of both the Tractatus and the Philosophical Investigations, and claims that the two philosophers do not share the same concept of the term transcendental. Finally, the question arises as to whether these Kantian veins can be considered as a proof of the unity of Wittgenstein's thought.

کلیدواژه‌ها [English]

• Critique
• Metaphysics
• Experience
• Logic
• Language
• Reason
• Proposition
• Transcendental