نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

• محسن جاپانی ¹
• مسعود سیف ²
• محمدحسن حیدری ³
• محمد رعایت جهرمی ⁴

¹ دانشجوی دکتری گروه فلسفه، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، قزوین، ایران.

² دانشیار گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. داتشگاه بین المللی امام خمینی. قزوین. ایران.

³ استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

⁴ استادیار گروه فلسفه دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران.

چکیده

برنتانو در تأملات خویش تلاش کرد تا با طرح «تداعی اولیه» مسائل مربوط به ادراک اشیای زمانی را حل کند، اما هوسرل با انتقاد از برنتانو تأملات او را ناکافی دانست و در تلاشی پیگیر سعی کرد تا در دوران‌های مختلف فکری خود پاسخی برای حل مسائل مربوط به زمان ارائه کند. او ابتدا مسئلۀ زمان را به مسئلۀ آگاهی از زمان تبدیل کرد و با پیشرفت اندیشه‌اش کوشید تا سطوح عمیق‌تر زمان را کشف کند. وی نخست به آگاهی ما از ابژه‌های زمانی پرداخت، سپس آگاهی زمانی از این آگاهی اخیر را بررسی کرد و درنهایت به جریان مطلق آگاهی پرداخت. سیر اندیشۀ هوسرل در باب زمان، علی‌رغم اینکه آگاهانه چنین سیری را در پیش نگرفته بود، در جهتی بود که تفوق اکنونِ بالفعل حاضر در فهم زمان را به چالش ‌کشید و با طرح مفاهیمی چون «حافظۀ اولیه» و «انتظار اولیه» و بعدها «بازیازی» و «پس‌یازی»، از حضورمحوری و اکنون‌محوری که اساس متافیزیک حضور است، فاصله گرفت. با‌این‌حال سیر او در جایی که به آگاهی مطلق ‌رسید متوقف شد. هوسرل علی‌رغم اینکه گام بزرگی برای گذر از متافیزیک حضور برداشت، در واپسین گام، یعنی در عبور از آگاهی مطلقاً حاضر، از حرکت بازایستاد.

کلیدواژه‌ها

• زمان
• متافیزیک حضور
• بازیازی
• پس‌یازی
• آگاهی مطلق

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

Development of Husserl’s Thought about Time and Emergence of First Signs of Passing through Metaphysics of Presence

نویسندگان [English]

• Mohsen Japani ¹
• Masood Seif ²
• Mohammadhasan Heidari ³
• Mohammad Raayat Jahromi ⁴

¹ Ph.D. Candidate, Department of Philosophy, Faculty of Humanities, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.

² Associate Professor. Department of philosophy. Faculty of Humanities. Imam Khomeini International University. Qazvin. Iran.

³ Assistant professor, Department of Philosophy, Faculty of Humanities, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.

⁴ Associated Professor, Department of Philosophy, Faculty of Humanities, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.

چکیده [English]

Brentano attempts to resolve the problems of perception of temporal things by postulating the “original association”, but Husserl considers Brentano's thoughts inadequate and with constant effort tries to answer the problems of time in different stages of his thought. Before anything, he transforms the problem of time into the problem of time-consciousness, then tries to discover the deeper levels of time along with the development of his thought. First, he investigates our consciousness of temporal objects, then studies the temporal consciousness of this consciousness, and finally investigates the absolute stream of consciousness. Although he had not taken this path consciously, the process of Husserl’s thought about time moved toward the direction that challenges the dominance of the actual present now in the consciousness of time. Postulating concepts like "primary memory" and "primary expectation" and later "retention" and "protention," Husserl gets away from the centrality of “presence” and “now” which are the basic elements of the metaphysics of presence. Despite taking a significant step towards overcoming the metaphysics of presence, Husserl did not take the last step, namely bypassing absolutely present consciousness.

کلیدواژه‌ها [English]

• time
• metaphysics of presence
• retention
• protention
• absolute consciousness