نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

• محسن کدیور ¹
• مریم سالم ²

¹ استادیار گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس

² دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

عقول در حکمت متعالیه در دو سلسله طولی و عرضی قرار دارند و همگی جواهری ممکن، ازلی، ابدی، عاقل و کلی می باشند. این جواهر مجرد که وجودشان در حکمت متعالیه کاملا پذیرفته شده است، نقش وجودشناختی خاصی در نظام فلسفی حکمت متعالیه دارند و بدون وجود آن ها، وجود عالم و ربط آن به ذات واحد و بسیط حق تعالی ناممکن خواهد بود. در این بین نقش عقول عرضیه که هر یک از آن ها، کار تدبیر یکی از انواع مادی را بر عهده دارند بسیار پررنگ تر می باشد.در حکمت متعالیه نقش معرفت شناختی عقول عرضیه نیز حایز اهمیت است. عقل فعال در نقش رب النوع انسان، علت عمده در پیدایش ادارکات عقلی می باشد و بدون وجود آن، نه تنها ادراکات عقلی، بلکه حصول هر گونه ادراکی منتفی خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

• عقل
• عقل طولی و عرضی
• عقل فعال
• وجودشناسی
• معرفت شناسی
• چیستی و چرایی

عنوان مقاله [English]

Reason's Critical Analise in Transcendental Philosophy

نویسندگان [English]

• Mohsen Kadivar ¹
• Maryam Salem ²

چکیده [English]

Reasons have classified in tow hierarchy in transcendental philosophy, in length and in width all of them are possible, extensive, unique, independent, eternal, wise, general and not material and essences. Although the plurality of this beings and also the existence of them have not been proved in Transcendental philosophy , but they have main ontological position in this philosophical system and without them the existence of world and the relationship between world and God , who is extensive and unique , will not be possible. In this way the position of the gods of nature who are responsible to manage every material kinds, is very important. The epistemological position of this beings is also important in Trancendental philosophy and agent intellect as an idea of human being is the preparing cause for making rational cognition, and without it not rational cognition but also no cognition at all may happen. Molla Sadra and his student tried a lot to explain and clarify the essence, existence, ontological and epistemological position of intellects, but they did not become successful and there is a lot of criticism about the theory of intellects, especially about the epistemological position of them, so that it is not so easy to permit this theory.

کلیدواژه‌ها [English]

• reason
• length
• and width reason
• existence
• Epistemology