نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

• اسدالله فلاحی

دانشیار مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران

چکیده

اثیرالدین ابهری در دورۀ دوم پژوهش‌های منطقی خود که شامل چندین رساله و کتاب است تنها منطق‌دان سینوی است که یکی از دو مهم‌ترین نوآوری ابن‌سینا یعنی قیاس اقترانی شرطی را عقیم و نامعتبر اعلام کرده است. بیان ابهری و دلایل او برای عقیم بودن قیاس اقترانی شرطی در این رساله‌ها و کتاب‌ها متعدد است و ریشه در اقسام گوناگون شرطی متصل لزومی و شرایط صدق و تطورات و تحولات آنها در این رساله‌ها و کتاب‌ها دارد. مهم‌ترین دلیل ابهری در انکار قیاس اقترانی شرطی توجه به فرض‌های گوناگون است که در روند اثبات این قیاس‌ها باید به کار گرفته شود. در این مقاله، با بررسی اختلاف‌ها و تحولات یاد شده به تجزیه و تحلیل دلیل اصلی ابهری می‌پردازیم. گزارش دیدگاه‌های منطق‌دانان پسین دربارۀ مدعا و دلایل ابهری و نیز داوری نهایی میان همۀ آنها موضوعی است که پژوهش دیگری را می‌طلبد.

کلیدواژه‌ها

• ابهری
• قیاس شرطی
• شرطی لزومی
• فرض
• تقدیر

عنوان مقاله [English]

Athır Al-Din Al-Abhari on Condıtıonal Syllogısm

نویسنده [English]

• Asadollah Fallahi

Associate Profesor in Iranian Institute of Philosophy

چکیده [English]

In his second period of logical research, which includes several books and treatises, Athir al-Din al-Abhari is the only Avicennan logician who vindicated as invalid one of the two most important Avicennan novelties: iqtirani conditional syllogism. His exposition and reasons for this invalidity in these books and treatises are various and rooted in numerous kinds of conditionals and their truth-conditions and their developments in the books and treatises. His most important reason to deny conditional syllogism is notice to the manifold assumptions used to prove the syllogisms. In this paper, we deal with the main reason, studying the mentioned differences and developments. Citing successor logicians’ points of views on Abhari’s claim and assessment of all of them is out of the purposes of this paper and in need to other researches.

کلیدواژه‌ها [English]

• Abhari
• conditional syllogism
• cogent conditional
• assumption