نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار مؤسسه تحقیقاتی علوم اسلامی- انسانی سه علامه، دانشگاه تبریز
2 دانشیار فلسفه، دانشگاه پیام نور
3 دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تبریز
4 استادیار فلسفه، دانشگاه تبریز
چکیده
اخلاق و زیباییشناسی همواره در مباحث فلسفه جایگاهی ویژه داشتهاند؛ معیار تشخیص و ارتباط آنها نیز از دغدغههای فیلسوفان بوده است. اغلب فیلسوفان معتقدند این معیار، توسط عقل تعیین میشود، اما هیوم در اینباره نظری جدید و بدیع آورده و معتقد است که آنها بر احساس و ذوق مبتنی بوده و از یک جنساند. از نظر او در اخلاق، هرآنچه به واسطة زیبایی و یا فایده، لذت به بار آورد، امری فضیلتمند به شمار میآید. فایدهمندی نیز گاهی بهطور مستقیم و گاهی نیز بهواسطه زیبایی و بهدلیل اینکه زیبا مینماید، لذت به وجود میآورد. همچنین زیبایی نیز بر اساس نظر هیوم، امری ذهنی و وابسته به لذت است؛ پس لذت و رنج مبنای ذوق برای تشخیص فضیلت و رذیلت اخلاقی و ارزش اثر هنری است. ما در اینمقاله ابتدا ارتباط اخلاق و زیباییشناسی را از چهار جنبه مختلف با یکدیگر مقایسه کرده؛ سپس با تکیه بر دیدگاه مفسران شاخص هیوم، نسبت زیبایی و اخلاق را در فلسفه او بررسی کرده و نهایتاً از این دیدگاه دفاع میکنیم که زیبایی از مولفههای مهم تبیین اخلاق در نظام فلسفی هیوم است، اما زیباییشناسی به طور کلی بر اخلاق تفوق ندارد؛ در نتیجه در این مقاله از «اصالت اخلاق» در مقابل «اصالت زیباییشناسی» دفاع شده است.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
The Relationship between Morals and Aesthetics in Hume’s Philosophy
نویسندگان [English]
- Zolfagar Hemmati 1
- Jalal Peykani 2
- mustafa Shahraeini 3
- Mahmoud Soufiani 4
1 Assistant Professor, 3 Allameh Institute of Islamic & Humanities sciences, University of Tabriz
2 Associate Professor, University of Payam-e noor
3 Associate Professor of Philosophy Department, University of Tabriz
4 Assistant Professor, University of Tabriz
چکیده [English]
During the history of philosophy, morals and beauty, and finding a diagnostic criterion for them, was a very important problem for philosophers. Most of the philosophers maintained that such criterion rooted in reason, but Hume presented a noble idea and said that moral sense based on feeling and sentiment. Everything which through its utility or beauty, leads to pleaser is virtuous. Sometimes directly and sometimes through the beauty and appearing beautiful, the utility leads to pleaser. Also, according to Hume, beauty is a subjective thing measured by the criterion of the pleaser. Thus, pleaser and pain are the criteria of taste and sentiment to the diagnosis of virtue and vice, as well as, the beauty and value of art.
In this paper, after comparing and monitoring morals and beauty from four aspects, through brief surveying of certain commentators of Hume, we attempt to explain the relationship between beauty, utility, and pleaser. Finally, we assert that the beauty is very important components in Hume’s explain of Morals, but at the same time aesthetics has no superiority to morals; and thus, we defend the originality of morals to aesthetics.
کلیدواژهها [English]
- Hume
- Morals
- aesthetics
- taste
- feeling
ارسال نظر در مورد این مقاله