Journal of Philosophical Investigations

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه فلسفه، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تبریز‌‌،‌ تبریز، ایران

چکیده

فلسفه برای کودکان(فبک)‌‌،‌‌ برنامه‌‌ای است که توسط میتو لیپمن و در بستر فلسفه پراگماتیسم و به تاثر از نظریه‌‌‌های روانشناسی جدید به ویژه نظریات ویگوتسکی به ظهور رسیده است. این برنامه‌‌،‌‌‌‌‌ بی‌تردید دارای پیش‌فرض‌ها و مبانی فلسفی درباره «هستی» و «انسان» و «معرفت»‌‌ می‌باشد. باور به جهان متغیر و متکامل‌‌،‌‌ اعتقاد به انسان خردورز خردسال و پذیرش معرفت پویا در برنامه فبک‌‌،‌‌ حکایت از جهان‌بینی خاص این طرح دارد و زمینه‌ساز طرح پرسش‌های بنیادی درباره مبانی فلسفی این برنامه‌‌ می‌باشد.‌‌ می‌توان با تبیین بسترهای ظهور فبک در مسیر تاریخ فلسفه‌‌،‌‌ پاسخی در خور به این پرسش‌ها به دست آورد. با این نوع نگرش در این مقاله سعی شده است تا مبانی فلسفی فبک به لحاظ «هستی‌شناسی» و «انسان‌شناسی» و «معرفت‌شناسی» از نظر پایه‌گذار این برنامه یعنی متیو لیپمن‌‌،‌‌ تبیین گردد. نتیجه این که از نظر لیپمن پیش‌فرض فبک از جهان هستی دیدگاهی رئالیستی است که در آن‌‌،‌‌ جهان رو به تکامل دارد و انسان خردسال به تأثیر از نظریه پراگماتیستی جان دیویی و نظریات روانشناختی ویگوتسکی دارای قابلیت فلسفه‌ورزی است و این استعداد از همین دوران کودکی باید پرورش بیابد و معرفت مورد نظر فبک همان باور صادق موجه است که با افزایش تعامل کودک با جهان به وسیله تجربه و تعقل در بستر اجتماع‌‌،‌‌ تکامل‌‌ می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Philosophical Foundations of Philosophy for Children (P4C) from Lipman's Point of View: Ontology, Anthropology and Epistemology

نویسندگان [English]

  • Ali Azadi 1
  • Masoud Omid 2

1 PhD Candidate of Philosophy Department, University of Tabriz, Tabriz, Iran

2 Associate Professor of Philosophy Department, University of Tabriz, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Philosophy for Children (P4C) is a program developed by Matthew Lipman in the context of the philosophy of pragmatism and influenced by new theories of psychology, especially Vygotsky's. This program undoubtedly has philosophical presuppositions and principles about "being", "man" and "knowledge". Belief in a changing and evolving world, belief in the young rational human being, and the acceptance of dynamic knowledge in the P4C program indicate the specific worldview of this project and provide the basis for asking fundamental questions about the philosophical foundations of this program. An appropriate answer to these questions can be obtained by explaining the contexts of the emergence of P4C in the history of philosophy. With this kind of attitude, this article tries to explain the philosophical foundations of P4C in terms of "ontology", "anthropology" and "epistemology" from the point of view of the founder of this program, Matthew Lipman. it is concluded that according to Lipman, P4C 's presupposition of the world is a realistic view in which the world is evolving, and P4C 's young man has, according to John Dewey's pragmatic theory and Vygotsky's psychological theories, the capacity to philosophize, and this capacity must be nurtured from childhood, and P4C 's knowledge is true justified belief that develops as the child interacts with the world through experience and reason in the context of society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Philosophy for Children
  • Matthew Lipman
  • Ontology
  • Anthropology
  • Epistemology
افشردی، مهنا. (1393). بررسی مبانی معرفتی برنامه «فلسفه برای کودکان» با توجه به رویکرد لیپمن، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه الزهرا (س)، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
اشرفی، عزیزه. (1394). بررسی داستان‌ها و جایگاه آن‌ها در برنامه فلسفه برای کودکان با تاکید بر دیدگاه لیپمن، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
باقری نوع‌پرست، خسرو. (1394). فبک در ترازو: نگاهی انتقادی از منظر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
پیاژه، ژان؛ اینهلدر، باربل. (1394). روان‌شناسی کودک، ترجمه زینت توفیق، چاپ سیزدهم، تهران: نشر نی.
جبل‌عاملی فروشانی، زهرا؛ یوسفی، علیرضا؛ قائدی، یحیی؛ کشتی‌آرای، نرگس. (1394). تبیین مبانی فلسفی (معرفت‌شناسی) آموزش فلسفه برای کودکان در ایران، نشریه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 46(1-9).
چیزولم، رودریک. (1378). مسأله ملاک در معرفت‌شناسی، ترجمه مسعود صادقی، فصلنامه تردید. شماره 2.
ستاری، علی. (1391). نقد و بررسی برنامه آموزش فلسفه برای کودکان از منظر حکمت متعالیه، تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 6(3): 83-106.
ستاری، علی. (1393).  فلسفه برای کودکان. چاپ اول، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
شیخی، فرشته؛ ساجدی، ابوالفضل؛ شیخی، لیلا. (1399) برنامه فلسفه برای کودکان؛ تبیین و بررسی دیدگاه لیپمن با نگاهی به آموزه‌های حکمت اسلامی، معرفت فلسفی، 17(۶۷): 87-104.
صدر، فاطمه. (1398). بررسی تطبیقی دیدگاه شهید مطهری با دیدگاه متیو لیپمن درباره اهداف تعلیم و تربیت، تربیت اسلامی، 14(28): 75 - 94
عسکری، سمانه. (1394). نگاهی نقادانه به کتاب نقد مبانی فلسفی فلسفه برای کودکان، نشریه نقد کتاب کلام فلسفه عرفان، 2(7-8): 105-120.
قائدی، یحیی. (1395). مبانی نظری فلسفه برای کودکان. چاپ اول، تهران: مرآت.
کاپلستون، فردریک. (1380). تاریخ فلسفه (یونان و روم). ج1، ترجمه سید جلال‌الدین مجتبوی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی و انتشارات سروش.
کریمی، روح‌الله. (1389). آیا فلسفه برای کودکان به نسبی‌گرایی می‌انجامد؟. مجله تفکر و کودک. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 1(2): 119-101.
لیپمن، متیو. (1394). ناتاشا: گفت و گویی بر مبنای نظریه ویگوتسکی. ترجمه به همراه مقدمه تفصیلی: مهرنوش هدایتی، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
لیپمن، متیو؛ شارپ، مارگارت آن؛ اسکانیان، فردریک س. (1395). فلسفه در کلاس درس. ترجمه محمد زهیر و خسرو باقری نوع‌پرست. چاپ اول، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مرتضوی اصل، رحمان. (1391). بررسی الگوی لیپمن در زمینه آموزش فلسفه به کودکان و استخراج دلالت‌های آن در تربیت شناختی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور تهران.
مرعشی، سیدمنصور؛ چراغیان، جعفر؛ صفایی مقدم، مسعود؛ ولوی، پروانه. (1397). بررسی تطبیقی تفکر اجتماعی در اندیشه علامه طباطبایی و لیپمن و استخراج دلالت‌های آن در برنامه آموزش فلسفه برای کودکان، مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی. 3(6): 186-149.
مقربی، نواب. (1393). آیا برنامه «فلسفه برای کودکان» طرحی خنثی و عاری از پیش‌فرض است؟ نشریه فلسفه و کودک، 4(12): 11-22.
ناجی، سعید. (1392). کودک فیلسوف / لیلا. چاپ دوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ناجی، سعید. (1395). کند و کاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان. ج1. چاپ چهارم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نقیب‌زاده، میرعبدالحسین. (1387). نگاهی به فلسفه آموزش و پرورش. چاپ بیست و دوم، تهران: انتشارات طهوری.
ویگوتسکی، لوسیمونوویچ. (1367). تفکر و زبان، ترجمه بهروز عزبدفتری. چاپ اول. تبریز: انتشارات نیما.
یاری دهنوی، مراد. (1394). درآمدی بر فلسفه برای کودکان، تهران. چاپ اول، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
 Afshordi, Mohanna. (2015). A Study of the Epistemological Foundations of the "Philosophy for Children" Program According to Lippmann's Approach, Master Thesis Al-Zahra University. (in Persian)
Ashrafi, Azizeh. (2015). A Study of Stories and Their Place in the Philosophy Program for Children with Emphasis on Lippmann's Perspective, Master Thesis Islamic Central Tehran Branch Azad University. (in Persian)
Askari, Samaneh. (2015). A Critical Look at the Book of Critique of the Philosophical Foundations of Philosophy for Children, Journal of Wisdom Book Review, 2(7-8): 105-120. (in Persian)
Bagheri Noeparast, Khosrow. (2015). P4C in the Beam: A Critical Look at the Philosophy of Islamic Education, Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies. (in Persian)
Chisholm, Roderick. (2000). The Problem of‌‌ Criteria in Epistemology, translated by Masoud Sadeghi. Tardid Quarterly. No. 2. (in Persian)
Copleston, Frederick. (2002). History of Philosophy (Greece and Rome). Vol. 1, translated by Seyed Jalaluddin Mojtabavi. Tehran: Scientific and Cultural Publications and Soroush Publications. (in Persian)
Dewey, J. (1997). Experience and Education. New York: Touchstone.
Jabal Ameli Foroushani, Zahra; Youdefi, Alireza; Qaedi, Yahya; Keshti Aray, Narges. (2015). Explaining the Philosophical Foundations (Epistemology) of Teaching Philosophy to Children in Iran, Journal of Curriculum Planning Research, 12)46(: 1-9. (in Persian)
Jahani, Jafar. (2002). Critique of the Philosophical Foundations of Matthew Lippmann's Educational Model of Critical Thinking, Al-Zahra University Humanities Quarterly, 12(42). (in Persian)
Karimi, Ruhollah. (2011). Does Philosophy Lead to Relativism for Children? Thinking and Child Journal of Institute of Humanities and Cultural Studies. 1(2): 119-101. (in Persian)
Lipman, M. (1981). Developing philosophies of childhood thinking, The journal of philosophy for children, 2(3-4).
Lipman, M. (1988). Philosophy for Children and Critical Thinking, The Journal of Philosophy for Children-pdcnet.org
Lipman, M. (1995). Moral‌‌ Eduation higher – order‌‌ Thinking‌‌ and‌‌ Ophilosophy‌‌ for children. Early Child Development and Care. Vol. 107.
Lipman, M. (1998). On Children’s‌‌ Philosophical Style Metaphilosophy. 17(3-4).
Lipman, M. (2003). Thinking‌‌ in‌‌ Education. Cambridge Univ. Press.
Lipman, Matthew. (2016). Natasha: Conversation based on Vygotsky's Theory. Translated with a detailed introduction: Mehrnoosh Hedayati, Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies, 1st Edition (in Persian)
Lipman, Matthew; Sharp, Margaret Ann; Oskanian, Frederick S. (2017). Philosophy in the classroom. Translated by Mohammad Zuhair Bagheri Noedoust. Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies, 1st Edition. (in Persian)
Marashi, Seyed Mansour; Cheraghian, Jafar; Safaie Moghaddam, Masoud; Valavi, Parvaneh. (2019). Comparative Study of Social Thinking in the Thought of Allameh Tabatabai and Lipman and Extracting Its Implications in the Philosophy Education Program for Children, Practical Issues of Islamic Education. 3(6): 186-194. (in Persian)
Mortazavi Asl, Rahman. (2012). Studying Lippman's Model in Teaching Philosophy to Children and Extracting Its Implications in Cognitive Education, Master Thesis Payame Noor University of Tehran, Faculty of Humanities. (in Persian)
Muqarrabi, Nawwab. (2015). Is the Philosophy Program for Children a Neutral and Default Plan? Journal of Philosophy and Children, 4(12): 11-22. (in Persian)
Naji, Saeed. (2014). Child Philosopher / Leila. Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies, Second Edition. (in Persian)
Naji, Saeed. (2017). Philosophical Digging for Kids. Vol.1. Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies, 4th Edition (in Persian)
Naqibzadeh, Mir AbdulHussein. (2009). A Look at the Philosophy of Education. Tehran: Tahoori Publications, 22nd edition (in Persian)
Piaget, Jean; Inhelder, Barbell. (2016). Child Psychology, Translated by Zinat Tawfiq (electronic version). Tehran: Publishing, 13th edition (in Persian)
Qaedi, Yahya. (2017). Theoretical Foundations of Philosophy for Children. Tehran: Meraat, first edition (in Persian)
Sadr, Fatemeh. (2019). Comparative Study of Shahid Motahari's Point of View with Matthew Lippman's Point of View on the Goals of Education, Journal of Islamic Education, 14(28): 75-94. (in Persian)
Sattari, Ali. (2012). Review and Critique of the P4C‌‌ from the Perspective of Transcendent Wisdom, Thought and Child, Institute of Humanities and Cultural Studies, 3(2): 1 -26. (in Persian)
Shaw, R. (2008). Philosophy in the Classroom. Routledge
Sattari, Ali. (2015). Philosophy for Children. Qom: Research Center and University, 1st edition. (in Persian)
Vansieleghem, N.; Kennedy, D. (2011). What is philosophy of education? Journal of philosophy of Education. 45(2).
Sheikhi, Fereshteh; Sajedi, Abolfazl; Sheikhi, Leila. (2020). Philosophy Program for Children; Explaining and Examining Lippmann's View with a Look at the Teachings of Islamic Wisdom, Philosophical Knowledge, 17(67): 87-104. (in Persian)
Vygotsky, Lusimonovich. (1989). Thinking and Language, translated by Behrooz Azabdaftari. 1st Edition. Tabriz: Nima Publications. (in Persian)
Yari Dehnavi, Murad. (2016). An Introduction to Philosophy for Children, Tehran. Institute of Humanities and Cultural Studies, 1st Edition. (in Persian)
CAPTCHA Image