نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
چکیده
کتاب «هنر به‌منزلۀ تجربه» اثر دیویی را می‌توان به‌عنوان مانیفیست زیباشناسی پراگماتیستی قلمداد کرد که در آن دیویی با بهره‌گیری از بصیرت‌های نظریۀ تکامل داروینی و اصول پراگماتیستی خود، کوشش می‌کند که با توسل به مفهوم «تجربه» و پیوند تجربۀ زیباشناختی با آن، باردیگر هنر را به ساحت زندگی واقعی و روزمرۀ آدمیان در جهان کنونی بازگرداند. گرچه برداشت دیویی از مفهوم تجربه در معنای عام آن، به‌عنوان تعامل میان انسان با محیطش، بنیادی داروینی دارد، ولی چنان‌که از تحلیل‌هایش خصوصاً در تشریح تجربۀ زیباشناختی برمی‌آید، دلالت مفهوم تجربه فراتر از صرف برداشتی داروینی می‌رود و ابعاد فرهنگی و اجتماعی به خود می‌گیرد. در نوشتار حاضر ما ضمن مرور دلالت مفهوم تجربه در تفکر دیویی و نسبت تجربۀ زیباشناختی با مفهوم تجربه در معنای عام آن، با استناد به کتاب «هنر به‌منزلۀ تجربه» می‌کوشیم نشان دهیم که چرا عمدۀ مثال‌هایی که دیویی به‌عنوان مبنای تجربه‌های زیباشناختی ذکر می‌کند جزء تجربه‌های مثبت زندگی هستند و آیا دلیل غلفت او از تجربه‌های منفی و دهشتناکِ حیات به مبانی پراگماتیستی و داروینیِ فلسفه‌اش او بازمی‌گردد یا ممکن است دلایل دیگری داشته باشد. مطابق آنچه از فحوای کتاب مذکور دیویی برمی‌آید، بخش عمدۀ این غفلت به مبانیِ پراگماتیستی او بازمی‌گردد. هرچند از برخی عبارات دیویی زمینه برای اشاره به تجربه‌های منفی استنباط می‌شود، گرچه او به‌صراحت به مصادیق آن اشاره نکرده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
A Reflection on the Relationship between Art and Life in Dewey's Thought (based on the concept of experience)
نویسنده [English]
- Abdollah Amini
Assistant Professor of Educational Science Department, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
چکیده [English]
Dewey's book "Art as Experience", can be considered as a manifesto of pragmatist aesthetics, in which Dewey uses the insights of Darwinian theory of evolution and his pragmatist principles through focusing on the concept of "experience" and aesthetic experience, to bring art back to the everyday life of human beings in today's world. Although, Dewey's view of experience in its general sense, as an interaction between human and his/her environment, has a Darwinian basis, but as Dewey's analysis shows, especially in his describing about the aesthetic experience, the concept of experience goes beyond the Darwinian conception and takes cultural and social dimensions. In this article, meanwhile reviewing the meaning of experience in Dewey's thinking and the relationship between aesthetic experience and the experience in its general sense, we try to show the connection between art and life by relying on Dewey's views in "Art as Experience". In addition, we attempt to demonstrate, most of the examples that Dewey cites as the basis of aesthetic experiences are positive life experiences, and by doing so, he unintentionality ignores negative experiences and reduces the circle of aesthetic experience to pleasant experiences.
کلیدواژه‌ها [English]
- Experience in the general sense
- Aesthetic experience
- Art and life
- Art as experience
- John Dewey
- امینی، نیلوفر (1388) بررسی تطبیقی مبانی پست مدرنیسم با نظریات هنری جان دیویی، پایان نامه کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنرهای کاربردی دانشگاه تهران.
- انصاری، مریم؛ نصرآبادی، حسنعلی بختیار؛ لیاقت دار، محمدجواد: باقری، خسرو (1393) «تحلیلی بر نظریه تجربه زیبایی شناسی جان دیویی» پژوهش در برنامه ریزی درسی، ۱۱(۴۱): 51-62.
- انصاری، مهناز؛ شایگان فر، نادر (1398) «تبیین نسبت معرفت شناسی ابزارانگارانه جان دیویی و رهیافت هرمنوتیکی»، شناخت، ۱۱(۸۱): 29-48.
- بنواری نژاد، مجتبی؛ اصغری، محمد (1396) «ادغام تاریخ گرایی هگلی با طبیعت گرایی داروینی در برداشت جان دیویی از تجربه»، شناخت، ۱۰(76): 23-37.
- پورحسینی، محمد؛ سجادی، سیدمهدی: ایمانی، محسن (1393) «تبیین دلالت‌های دیدگاه جان دیویی در خصوص هنر و زیبایی‌شناسی برای فرایند تدریس و یادگیری» فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 2(۷): 83-100.
- جیمز، ویلیام (۱۳۷۰) پراگماتیسم، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
- حسین زاده، مصطفی؛ شریف زاده، محمدرضا (1397) «شناخت و تبیین الگوی زیبایی شناسی همگانی (طبیعت – محیط) بر اساس آرای جان دیویی و نسبت آن با زیبایی شناسی محیطی معاصر»، شناخت، 78: 51-74.
- دیویی، جان (1393) هنر به منزله تجربه، ترجمه مسعود علیا، چاپدوم، تهران: ققنوس.
- رورتی، ریچارد (1386) فلسفه و امید اجتماعی، ترجمه عبدالحسین آذرنگ و نگار نادری، تهران: نشر نی.
- شایگان فر، نادر (1385) «رویکرد فلسفی جان دیویی به هنر»، همشهری آنلاین، https://www.hamshahrionline.ir/news/7192/
- شوسترمن، ریچارد (۱۳۸۹) «پراگماتیسم: دیویی»، دانشنامه زیبایی‌شناسی، ترجمه منوچهر صانعی دره‌بیدی و دیگران، صص ۷۵-۸۱، تهران: مؤسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن».
- گلمحمدی، سعیده؛ مصطفوی شمس الملوک (1397) «تبیین نحوه دگردیسی تجربه عام زیسته و طبیعی به تجربه زیباشناختی در اندیشه دیویی»، شناخت، 11(۷۸): 247-274.
- گلمحمدی، سعیده؛ مصطفوی شمس الملوک (139۹) «شناخت شناسی زیبایی از منظر پراگماتیسم در تقابل با زیباشناسی تحلیلی» پژوهش های معرفت شناختی، ۱۹: 157-175.
- Alexander, Thomas (2016) "Dewey's Philosophy of Art and Aesthetic Experience", Artizein: arts and Teaching Journal, Vol. 2, Open SIVG: 59-67.
- Dewey, John (1925) Experience and Nature, London: George Allen & Unwin, LTD.
- Dewey, John (2001) Education and Democracy, A Penn State Electronic Classics Series Publication, Pennsylvania State University.
- Dewey, John (1980) Art as Experience, New York: A Wideview/ Perigee Book.
- Hohr, Hansjörg (2013) "The Concept of Experience by John Dewey Revisited: Conceiving, Feeling and 'enliving'", Studies in Philosophy and Education, 32: 25-38.
- McClelland, Kenneth A. (2005) "John Dewey: Aesthetic Experience and Artful Conduct", Education and Culture, 21(2): 44-62.
- Ruoppa, Raine (2019) "John Dewe's Theory of Aesthetic Experience: Bridging the Gap between Arts and Sciences", Open Philosophy, Vol. 2: 59-74.
- Shusterman, Richard (2000) Pragmatist Aesthetics: Living Beauty, Rethinking Art, 2nd Rowman & Littlefield Publishers.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله