Journal of Philosophical Investigations
تحولات علم بر مبنای سه سیر فلسفی؛ نگاه ماهوی، اصالت وجود وحدت تشکیکی و وحدت شخصی
تحولات علم بر مبنای سه سیر فلسفی؛ نگاه ماهوی، اصالت وجود وحدت تشکیکی و وحدت شخصی

علی بابایی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، ، صفحه 108-129

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.53905.3419

چکیده
  ملاصدرا سه سیر فلسفی اصالت ماهیت (یا مبنای قوم) اصالت وجود وحدت تشکیکی و اصالت وجود وحدت شخصی را تجربه کرده‌است؛ این سه سیر چون حکمِ اصل و محورِ مباحثِ حکمت متعالیه را دارد به تحول در فروع و نتایج می­انجامد؛ ...  بیشتر
تحلیل گفتمان، علوم انسانی بومی، یا علوم انسانی جهان
تحلیل گفتمان، علوم انسانی بومی، یا علوم انسانی جهان

امین نواختی مقدم؛ سید مختار موسوی

دوره 16، شماره 40 ، آبان 1401، ، صفحه 445-463

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.52719.3333

چکیده
  دو گفتمان کلان درباره علوم انسانی وجود دارد: اول، گفتمان جهانی علوم انسانی که ریشه در مباحث رابطه علوم انسانی و علوم طبیعی دارد و نسخه واحدی برای علم و از جمله علوم انسانی قایل است. دوم، گفتمان علوم انسانی ...  بیشتر
رابطۀ ضرورت بیرونی و درونی و علم در نزد هگل
رابطۀ ضرورت بیرونی و درونی و علم در نزد هگل

محمد مشکات

دوره 16، شماره 38 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 869-897

https://doi.org/10.22034/jpiut.2021.46541.2869

چکیده
  یکی از مهم‌ترین جنبه‌های فلسفۀ هگل موضوع ضرورت است. در اینجا معنای ضرورت به خودی خود، مورد بحث نیست. بلکه با حفظ معنای مورد نظر آن، نظر به دو قید بکار رفتۀ بیرونی و درونیِ ضرورت، در سخنان هگل است. از سوی ...  بیشتر
احیاء توجّه فیزیکدانان به فلسفه در دهه‌های اخیر
احیاء توجّه فیزیکدانان به فلسفه در دهه‌های اخیر

مهدی گلشنی

دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 5-19

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.46918.2898

چکیده
  از قدیم تا شروع علم جدید فلسفه بر علوم حاکم بود؛ اما پس از تکون علم جدید کم‌کم مکاتب تجربه‌گرا که فقط برای یافته‌های ناشی از حواس ارزش قائل بودند، حاکم شدند. به دنبال آن، با ظهور پوزیتیویسم در نیمۀ اول ...  بیشتر
بررسی سرشت آگاهی در خلال تفسیرهای هایدگر از فوسیس و پسوخه و انتقادهای وی از علم‌گرایی
بررسی سرشت آگاهی در خلال تفسیرهای هایدگر از فوسیس و پسوخه و انتقادهای وی از علم‌گرایی

حسین آزادمنجیری؛ مجید ملایوسفی؛ محمدحسن حیدری؛ محمد صادق زاهدی

دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 326-347

https://doi.org/10.22034/jpiut.2021.44504.2761

چکیده
  هایدگر با بازتعریف فوسیس(φυσις) و پسوخه(Ψυχη) ارسطویی در مقام انتقاد از علم تجربی (Science) و علم‌گرایی(Scientism) برمی‌آید که بر تمام ساحات زندگی انسان و از جمله فلسفه سایه افکنده بود. از ...  بیشتر
آگاهی پدیداری، چالشی برای فیزیکالیسم
آگاهی پدیداری، چالشی برای فیزیکالیسم

صمد حسینی؛ عباس یزدانی

دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 607-626

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.49453.3081

چکیده
  موفقیت‌ انکارناپذیر علم عصب‌شناسی‌ ‌در توضیح حالات روانی انسان که در گذشته بر اساس مفاهیم فراطبیعی تبیین می‌شدند، بسیاری از دانشمندان و فیلسوفان عصر جدید را به دفاع از روش‌های فیزیکالیستی در توضیح ...  بیشتر
در پاسخ به «چرایی»
در پاسخ به «چرایی»

حسن فتح‌زاده

دوره 9، شماره 16 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 139-154

چکیده
  در پاسخ به چراییِ پدیده‌ها دست به تبیین آن‌ها می‌زنیم، و تبیین چیزی نیست جز نسبت دادن پدیده‌ها به پدیده‌های شناخته‌شده‌ی دیگر و در نهایت طرح نظریه‌ای فراگیر جهت وحدت بخشیدن میان پدیده‌های متکثر. ...  بیشتر