مجله پژوهش های فلسفی - فهرست مقالات

شناسایی مؤلفه‌های اصلی تعلیم و تربیت متامدرن

رضا ساعی مهربان؛ شهربانو خشکاب

دوره 18، شماره 49 ، آذر 1403، ، صفحه 311-332

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.63457.3864

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه‌های تعلیم و تربیت متامدرن انجام شده است. به منظور دستیابی به هدف پژوهش از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است. دستاورد بررسی و تحلیل توصیفی اطلاعات منابع علمی مرتبط ... بیشتر پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه‌های تعلیم و تربیت متامدرن انجام شده است. به منظور دستیابی به هدف پژوهش از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است. دستاورد بررسی و تحلیل توصیفی اطلاعات منابع علمی مرتبط با موضوع پژوهش، شناسایی مفاهیم خردورزی عصب‌شناختی، اندیشه‌ورزی پویا، تفکر انتقادی و خلاق، آزادی علمی، خودتنظیمی، جهت‌گیری ایدئولوژیک اخلاقی، جامعه‌پذیری علمی، تحولنگری آموزشی، سازنده‌محوری برنامه درسی، الگوی یادگیری فناوری‌محور و ایدئولوژی تربیت سبز بود که در دو سطح ویژگی‌های فردی و بین‌فردی و ویژگی‌های ساختاری تعلیم و تربیت متامدرن سطح‌بندی شدند. متامدرنیسم به عنوان یکی از رویکردهای نوین فکری در هزاره سوم به عنوان پارادیم بازآفرینی امکان فراتر رفتن از محیط و ایجاد تغییر مثبت در جوامع به‌گونه‌ای عمل می‌کند که بتواند واقعیت‌های پراکنده را با معنایی جدید و به صورت یکپارچه و منسجم در بستری از سازوکارهای توسعه‌ای، خلاقانه و اخلاقی هدایت کند. از سویی برنامه درسی متامدرن باید به دنبال توانمندسازی معلمان و افزایش توان تحلیل و تبیین ترکیبی و چندبعدی از پدیده‌های تربیتی را از ابعاد مختلف به صورت همزمان و جندبعدی و چندسطحی فراهم سازد. در واقع نگاه برنامه درسی متامدرن، یک نگاه هرمونوتیک، چندبعدی و چندساحتی است و در این مسیر می‌کوشد، ضمن مقابله با محدودیت‌ها و محرومیت‌های آموزشی، بستر مساعدی را برای توسعه عدالت آموزشی و برابری و برخورداری از فرصت‌ها برای فراگیران ایجاد کند. بنابراین این رویکرد با توسعه توان شناختی و عاطفی و توسعه قابلیت‌های ارتباطی در بستر ساختار برنامه‌های درسی و سازوکارهای آموزشی خلاق و مبتنی بر تفکر انتقادی زمینه دست‌یابی به یکی از اهداف نوین نظام‌های تعلیم و تربیت یعنی، توسعه سبز و پایدار زیست‌بوم فردی و اجتماعی را فراهم ساخته و زمینه‌ساز دستیابی سیاستگذاران و برنامه‌ریزان نظام تعلیم و تربیت به برنامه‌های راهبردی اثرگذار در نظام تعلیم و تربیت خواهد شد.

ساختارشکنی تعلیم و تربیت دینی در عصر پست‌مدرن

ندا محجل؛ محمد اصغری

دوره 17، شماره 43 ، مرداد 1402، ، صفحه 199-210

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.57665.3577

چکیده

در این مقاله سعی داریم نشان دهیم که در عصر پستمدرن با به زیر سوال رفتن مبانی هستیشناختی الهیات و نفی مطلقانگاری و استقبال از کثرتگرایی و نسبیانگاری، تعلیم و تربیت دینی در چارچوبی ضدواقع ... بیشتر

مفهوم‌شناسی تطبیقی مساله اراده آزاد و اختیار در تعلیم و تربیت بر اساس الگوی «انسان مشکک»

احسان احمدی خاوه؛ محمدرضا سرمدی؛ علی علم الهدا؛ مهدی محمودی

دوره 16، شماره 40 ، آبان 1401، ، صفحه 149-167

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.52170.3256

چکیده

بحث پیرامون مساله اراده و نقش آن در حیات بشر، قدمتی طولانی دارد. در حوزه تمدنی اسلام، ریشه‌های این بحث به نیمه اول قرن اولیه و تقابل اشاعره و معتزله باز می‌گردد. این مقاله که با روش کیفی و رویکرد توصیفی ... بیشتر بحث پیرامون مساله اراده و نقش آن در حیات بشر، قدمتی طولانی دارد. در حوزه تمدنی اسلام، ریشه‌های این بحث به نیمه اول قرن اولیه و تقابل اشاعره و معتزله باز می‌گردد. این مقاله که با روش کیفی و رویکرد توصیفی تحلیلی به مفهوم‌شناسی تطبیقی مساله اراده و اختیار در حوزه تعلیم و تربیت پرداخته است، تلاش می‌کند تا با تکیه بر الگوی «انسان مشکّک»، استنتاجی تازه در باب انسان‌شناسی و مسأله اراده داشته باشد. در این مدل تطبیقی که از متن قرآن، متون عرفانی و فلسفه صدرایی استنتاج شده است، انسان در عین آنکه یک «مفهوم متواطی» است، «موجودی مشکّک» است که مراتب بی‌نهایتی از وجود را مترتب است. از یک منظر می‌توان مراتب وجودی انسان را در چهار سطح مادی، مثالی، عقلی و الهی طبقه‌بندی نمود. از آنجا که در حکمت صدرایی، وجود، مساوق با علم و اراده است، اراده انسان نیز مشکّک است. هر مرتبه از وجود مشکّک انسان نسبت به مرتبه پیشین خود دارای اراده‌ای شدیدتر و بیشتر و نسبت به مرتبه بعدی، دارای اراده‌ای ضعیف‌تر است. اگر انسان موجودی مشکّک باشد و مراتب آگاهی و اختیار او نیز بر همین اساس، مشکّک و ذومراتب باشد، طبیعتا دیگر نمی‌توان از یک نظام و روش تعلیم و تربیت واحد برای پرورش همه این مراتب سخن گفت. هر لایه از آگاهی انسان و هر سطح از اراده او، نیازمند روش و نظام تربیتی خاص خود است.

رویکرد نظری به فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی

اسداله خدیوی؛ رسول نامور؛ اسماعیل سلیمانزاده

دوره 16، شماره 40 ، آبان 1401، ، صفحه 196-207

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.53612.3371

چکیده

در این مقاله سعی داریم به فلسفه تعلیم و ترِبیت نگاهی فلسفی کلی داشته باشیم. درباره تعلیم و تربیت و مراحل آن مربیان بزرگ تعلیم و تربیت سخن فراوان گفته‌اند. به تعبیر آنان تنها راه رسیدن به کمال انسان در ... بیشتر

تدارک رویکردی نو به فلسفه تعلیم و تربیت: اقتضاء تحولات فناورانه عصر حاضر

سید مهدی سجادی

دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 27-39

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.52983.3342

چکیده

فلاسفه تعلیم و تربیت امروزه با این پرسش اساسی مواجه‌اند که چگونه می‌توان از یک نظام فلسفه تعلیم و تربیت کارآمد سخن گفت و چگونه می‌توان آن را از وضعیت بی‌عملی رخوت‌آمیزی که اکنون بدان گرفتار است نجات ... بیشتر

فلسفه تعلیم و تربیت برای آینده از دیدگاه توماس دو کُنَنک

وحید نژادمحمد؛ گلچهره مرادی باستانی

دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 166-185

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.52938.3340

چکیده

توماس دو کُنَنک، فیلسوف کانادایی معاصر است که تاکنون کتاب و رسالات بسیاری چاپ کرده و تحقیقات زیادی در زمینه فلسفه و آموزش انجام داده است. آنچه برای توماس دو کُنَنک اهمیت دارد حفظ کرامت انسانی در هر زمینه ... بیشتر توماس دو کُنَنک، فیلسوف کانادایی معاصر است که تاکنون کتاب و رسالات بسیاری چاپ کرده و تحقیقات زیادی در زمینه فلسفه و آموزش انجام داده است. آنچه برای توماس دو کُنَنک اهمیت دارد حفظ کرامت انسانی در هر زمینه و جایگاهی است. به عقیده او آنچه اهمیت دارد، بیش از هرچیز حفظ ارزش انسان در هر حیطه‌ای از پزشکی و اقتصاد و سیاست تا تعلیم و تربیت است. فیلسوفان و ادیبان دیگری مانند ارسطو، افلاطون، هگل، دو سنت اگزوپری و شکسپیر از راهنمایان دو کننک در شکل‌گیری و انتشار عقاید فلسفی او هستند. او همچنین به تحقیق در درک فلسفه آموزش و تعلیم و تربیت به‌خصوص درباره کودکان و نوجوانان می‌پردازد. آنچه این فیلسوف به ما نشان میدهد این است که فلسفه آموزش تنها مربوط به حال حاضر و قرن بیست و یکم نیست بلکه از زمان‌های بسیار دور و از دوران یونان باستان تفکر و تفحص در این امر وجود داشته و ضروری بوده است؛ اما نباید از یاد برد که این امر همواره در تغییر بوده و محیط پیرامون آن بارها و بارها به چالش کشیده است. موارد متعدد و متفاوتی در فلسفه آموزش دخیل هستند. از جسم و بیولوژی انسان گرفته تا روح و عواطف وی. همچنین ابزارهای گوناگونی به جهت تعلیم هرچه بهتر علم وجود دارند مانند موسیقی و هنر و ادبیات. در این تحقیق سعی بر این است تا با شناخت عقاید این فیلسوف معاصر در باب فلسفه آموزش، به این امر پی ببریم که چگونه می‌توان آموزشی عمیق‌تر، تعلیم و تربیتی پایدارتر و مفیدتر برای نسل بشر ارائه کرد. آنچه در این مقاله مطرح میشود نما و آیینهای از اندیشههای فیلسوف کانادایی، توماس دو کُنَنک، در باب فلسفه و نظام تعلیم و تربیت میباشد.

ایده هایدگری دانشگاه: مبانی فلسفی مخالفت هایدگر با آزادی آکادمیک

حسین مصباحیان

دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 186-207

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.52591.3315

چکیده

این مقاله تلاش کرده است تا از طریق ایده هایدگری دانشگاه، نزاعی را بر سر دانشگاه صورت‌بندی کند و به بحث بگذارد که می‌توان آن را نزاع اشپینگلری/ وبری خواند. اشپینگلری که به تعلیم یک ملت و تربیت یک رهبر معنوی، ... بیشتر

استیلای شبه پرسشگری بجای پرسشگری در نظام‌های تعلیم و تربیت با استناد به اندیشه هانس گئورگ گادامر

مسعود خنجرخانی؛ رسول رضایی؛ مریم طایری؛ روح اله باقری مجد

دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 269-282

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.52587.3301

چکیده

هدف: هدف این پژوهش بررسی زمینه‌های استیلای شبه پرسشگری بجای پرسشگری در تعلیم و تربیت با استناد به هرمنوتیک فلسفی هانس گئورگ گادامر می‌باشد.روش پژوهش: روش تحقیق در این مقاله تحلیلی استنتاجی از نوع پژوهش‌های ... بیشتر هدف: هدف این پژوهش بررسی زمینه‌های استیلای شبه پرسشگری بجای پرسشگری در تعلیم و تربیت با استناد به هرمنوتیک فلسفی هانس گئورگ گادامر می‌باشد.روش پژوهش: روش تحقیق در این مقاله تحلیلی استنتاجی از نوع پژوهش‌های کیفی است.یافته‌ها: محور اندیشه‌ هانس گئورک گادامر در کتاب "حقیقت و روش" رخداد فهم می‌باشد. در نگاه گادامر روشمندی و قابل پیشبینی بودن فهم چالش مهمی برای پرسشگری در معنای فلسفی آن است. زیرا فهم در فرایند بی‌انتها، غیر روشمند، و در بستر تعاملات تاملی، رخ می‌دهد بدون اینکه تحت تاثیر مهار "من" یا "غیر" باشد. در این اندیشه پرسش و فهم، به هم گره خورده و در هم تنیده هستند. فهم قابلیت شناخت یا قوه ادراک نیست، بلکه گشودگی سرشارِ در_جهان_هستن است که باعث می‌شود‌‌‌ دازاین روشن شده باشد، نه به این معنا که هستنده دیگری او را روشن کرده است، بلکه به این معنا که خودش روشنگاه (روشنگر) است. با این اوصاف وقتی نظام آموزشی با مبانی علم (در معنای ساینس)، و ایدئولوژی (دارای مانیفست لایتغیر) شکل گیرد، چون ادعای درک غایت حقیقت را دارد، تفکر در مهار علم و ایدوئولوژی، قرار می‌گیرد و شبه پرسشگری بر پرسش‌های بنیادین، استیلا می‌یابد؛ در نتیجه رد و تایید فرضیه‌ها، یا ادعای فهم غایت حقیقت از سوی ایدئولوژی، با ماهیت پرسشگری فاصله دارد.

رشد عقل و نظام حقوقی فراگیر در اندیشه کانت

آرتمیس قبادی؛ محمدرضا شمشیری؛ زهره سعادتمند

دوره 15، شماره 34 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 284-299

https://doi.org/10.22034/jpiut.2020.40683.2610

چکیده

در نظام فلسفی کانت، روشنگری معطوف به آینده‌ای است که در آن آدمی می‌تواند به ذات خود یعنی به آزادی و حداکثر شکوفایی استعدادهای خود دست یابد؛ استعدادهایی که طبیعت یا همان مشیت الهی در اختیار وی نهاده است. ... بیشتر

فلسفه و نقش «من» در تعلیم و تربیت و مدیریت

خلیل سلطان القرایی

دوره 1، شماره 202 ، دی 1386، ، صفحه 163-187

چکیده

در مقالة حاضر مهمترین انگیزه‌ای که همواره با انسان همراه است و تمام هدفها، تلاشها، رفتارها، نگرشها، تفسیرها، دوستیها، دشمنیها و بالأخره تمام تصورات، تصدیقات و استدلالهای او را در ... بیشتر در مقالة حاضر مهمترین انگیزه‌ای که همواره با انسان همراه است و تمام هدفها، تلاشها، رفتارها، نگرشها، تفسیرها، دوستیها، دشمنیها و بالأخره تمام تصورات، تصدیقات و استدلالهای او را در تحت سیطرة خود قرار می‌دهد، تا حدّ ممکن، مورد بررسی قرار گرفته و نقش آن در امر تعلیم و تربیت و مدیریت بررسی شده است. آن انگیزة مهم عبارت از « من» یا « نفس» هر کس است؛ «منی» که قوام هستی هر کس بدان وابسته است؛ زیرا انسان از حفظ احترامآمیز آن «من» شخصیت و منزلت، و عزّت خود را به دست می‌‌آورد و می‌خواهد آن «من» همیشه به نحوی حاضر و عزیز و ارجمند باشد. انسان می‌خواهد حتی پس از مرگ نیز «من» او به صورتی ارجمند، و به عنوان نام نیک و عزیز و پرآوازه باقی بماند؛ زیرا در غیر این صورت شقاوت و بدبختی بر انسان مسلط می‌گردد. این «من» را هرکس به نحوی حفظ می‌کند و به نحوی به گمان و خیال خود عزیز می‌دارد. ارزشها نیز به سبب سودمندی و عظمت بخشیدن به این «من» اعتبار خود را به دست می‌آورند. هدف اصلی و اساسی تعلیم و تربیت هدایت این «من» به سویی است که مسرّت زندگانی فرد و جامعه و روابط حسنة آنها را فراهم آورد. این «من» هر چیزی یا هر حرکتی را که به ارجمند ساختن آن کمک نماید، دوست تلقی کرده، شتابان به سوی آن می‌رود. در مقالة حاضر روشهای نیل به این هدف مهم در حدّ امکان بررسی و لااقل، راه نفوذ در دیگران به نحو کلی مرتسم شده است.

دوره 19 (1404)

دوره 18 (1403)

دوره 17 (1402)

دوره 16 (1401)

دوره 15 (1400)

دوره 14 (1399)

دوره 13 (1398)

دوره 12 (1397)

دوره 11 (1396)

دوره 10 (1395)

دوره 9 (1394)

دوره 8 (1393)

دوره 7 (1392)

دوره 6 (1391)

دوره 5 (1390)

دوره 4 (1389)

دوره 3 (1388)

دوره 2 (1387)

دوره 1 (1386)

کلیدواژه‌ها = تعلیم و تربیت

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده