مجله پژوهش های فلسفی - فهرست مقالات

مؤلفه‌های تحلیل فیلم از منظر فلسفه پدیدارشناسی

وحید حیاتی؛ اصغر فهیمی فر؛ احمد پهلوانیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 تیر 1403

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.60048.3675

چکیده

بی‌تردید توجه به تفکرات فلسفی در شکل‌دهی به نظریه فیلم، بسیاری بر شکل‌گیری آثار هنری و سینمایی اثرگذاری دارد؛ با این وجود، تحلیل فیلم از منظر نظریه‌های معاصر، برگرفته از بنیادهای نامگرایی و پندارگرایی ... بیشتر بی‌تردید توجه به تفکرات فلسفی در شکل‌دهی به نظریه فیلم، بسیاری بر شکل‌گیری آثار هنری و سینمایی اثرگذاری دارد؛ با این وجود، تحلیل فیلم از منظر نظریه‌های معاصر، برگرفته از بنیادهای نامگرایی و پندارگرایی است که باعث ایجاد اشکالات وجودشناختی و معرفت‌شناختی بسیاری به تبع فلسفه شکل دهنده آن می‌شود. در صورتی که اگر در تحلیل فیلم، بازنمایی سینمایی از منظر پدیدارشناسی تبیین شود، در تحلیل ابعاد مختلف سینما، مانند تصویر، صدا، روایت، محتوا، دریافت و ادراک تماشاگر، ثمرات مهم و مختلفی به‌بار می‌آورد. پدیدارشناسی چهارچوب واقع‌گرایانه‌ای فراهم می‌آورد که با استفاده از آن می‌توانیم تجربه بازنمایی فیلم را چنان تبیین کنیم که در نظریه فیلم کم‌سابقه باشد. این مقاله می کوشد با بررسی مختصر ماهیت بازنمایی هنری و درک آثار هنری در نظریه پدیدارشناسی، به مولفه های مهم این نظریه بپردازد. در همین راستا ضمن بیان چشم انداز نگرش این نظریه به فیلم با روش توصیفی تحلیلی، چگونگی ظاهر شدن واقعیت و معنا در دنیای فیلمی از این منظر و افزایش تجربه تماشاگر در تحلیل عمیق و جامعی از عناصر مختلف فیلم از جمله زبان تصویری و صدا، زمان و مکان، فضا و مکان پدیدار، نور و رنگ به عنوان مولفه های پیوند این نظریه و فیلم پرداخته می‌شود. به عنوان نتیجه می‌توان بیان کرد که این رویکرد پدیدارشناسانه نه تنها به درک عمیق‌تر از داستان و شخصیت‌ها کمک می‌کند، بلکه ارتباط تماشاگر با زمینه و جهان داستانی را تقویت می‌کند و تجربه سینمایی را برای تماشاگران افزایش می‌دهد.

مشاهده مقاله

حاکمیت هوش مصنوعی از دیدگاه پدیدارشناسی سیاسی

محمد کرمپوری؛ روح اله اسلامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 شهریور 1403

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.58516.3760

چکیده

در این نوشتار تلاش شده با رویکرد تفسیری و چارچوب نظری جان مارو، حاکمیت هوش مصنوعی بر اساس دیدگاه پدیدارشناسان سیاسی تبیین شود. بنابر سوال اصلی، چگونه پدیدارشناسی سیاسی بینش‌هایی دربارۀ مفهوم حاکمیت ... بیشتر در این نوشتار تلاش شده با رویکرد تفسیری و چارچوب نظری جان مارو، حاکمیت هوش مصنوعی بر اساس دیدگاه پدیدارشناسان سیاسی تبیین شود. بنابر سوال اصلی، چگونه پدیدارشناسی سیاسی بینش‌هایی دربارۀ مفهوم حاکمیت هوش مصنوعی ارائه می‌دهد؟ بنابر فرضیه، پدیدارشناسی حاکمیت هوش مصنوعی را دارای عقلانیت ابزاری ریاضی و پوزیتیویستی می‌داند. سیستم‌های ریاضی که به زیست جهان شکل می‌دهند باعث شکل‌گیری حاکمیت سیاسی هوش مصنوعی شده است. نتایج پژوهش نیز نشان می‌دهد پدیدارشناسان سیاسی در فرایند شکل‌گیری حاکمیت هوش مصنوعی به سیستم‌های ریاضی اشاره می‌کنند، سیستم‌های رسمی _ ریاضی که جهان ریاضی را پدید می‌آورد موجب ریاضی‌سازی و دیجیتال‌سازی زیست جهان و افق سیاسی آن می‌شود و در نهایت حاکمیت هوش مصنوعی پدید می‌آید. معتقدند حاکمیت هوش مصنوعی موجب قاب‌بندی انسان و ریاضی‌سازی وجود و معنای آن می‌شود که حقیقت و حقوق انسان را مطابق با فضای مصنوعی ریاضی ایجاد می‌کند. این فرآیند با توسعه فلسفی هستی و آزادی انسان همراه نیست و به نوعی فراموش‌کردن زیست جهان و در تضاد با معنای انسانی پدیدارشناسی است و این روند را باعث تضعیف فضیلت‌های باستانی و تحریف کنش سیاسی به معنای فضای سیاسی دولتشهری می‌دانند و ضمن اتخاذ بینش کیهانی و ضد مدرنیسم، عمدتاً وابستگی خود را به فضیلت‌ها و حقوق و قانون طبیعی نظام‌های سیاسی پیشامدرن بر ضد نظام‌های مدرن جهان ریاضی نشان می‌دهند.

مشاهده مقاله

حکمت زمین؛ جهانِ معنای نقاشی‌های مکتب شیراز-بهبهان از منظر فلسفۀ پدیدارشناسانه- هرمنوتیکی هانری کربن با رجوع به متون مزداییِ ایران باستان

منیره پنج‌تنی؛ مهدی محمدزاده

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، ، صفحه 150-178

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.55014.3457

چکیده

پژوهشِ حاضر کوشیده است به یاریِ رویکردِ پدیدارشناسانه-هرمنوتیکی هانری کربن به جهانِ معنایِ پنج نمونه از نقاشی‌های تمثیلی گلچین اشعار به تاریخ 801 ه.ق متعلق به مکتب شیراز-بهبهان راه‌یابد. سه پرسش اصلی ... بیشتر پژوهشِ حاضر کوشیده است به یاریِ رویکردِ پدیدارشناسانه-هرمنوتیکی هانری کربن به جهانِ معنایِ پنج نمونه از نقاشی‌های تمثیلی گلچین اشعار به تاریخ 801 ه.ق متعلق به مکتب شیراز-بهبهان راه‌یابد. سه پرسش اصلی این پژوهش عبارتند از: چه ارتباطی میان حکمتِ زمین (جغرافیایِ شهودی) با فضای نقاشی‌های تمثیلی وجود دارد؟ دستگاه فکری هانری کربن برای خوانش نگارگری ایرانی –به‌طور ویژه نقاشی‌های مکتب شیراز-بهبهان- چه امکاناتی دارد؟ نقاشی‌های گلچین اشعار به تاریخ 801 ه.ق متعلق به مکتب شیراز-بهبهان چه جهانِ معنایی را آشکار می‌سازند؟ هدف مقاله استفاده از امکانات دستگاه فکری هانری کربن در خوانشِ نگاره‌های مکتب شیراز- بهبهان است. رویکرد این پژوهش توصیفی-تحلیلی و برگرفته از فلسفۀ پدیدارشناسانه-هرمنوتیکی هانری کربن است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که برای نشان‌دادن حکمتِ زمین/جغرافیایِ شهودی می‌توان به‌جای استفاده از روش‌هایِ ترسیم‌های متداول در نقاشی، از شیوه‌های بازنمایی نقاشی‌های تمثیلی (نگارگری ایرانی) بهره‌مند شد. تاریخ و جغرافیای شهودی نه در ارضِ ناسوت بلکه در ارض ملکوت رخ می‌دهند و راه وصول به آن‌ها از طریق قوۀ خیال است. اگر بنا شد چنین عالمی –ارض ملکوت- ترسیم شود، نقاشی‌های تمثیلی مانند نگارگری ایرانی قادر به چنین کاری هستند. دستگاه فکری و آرای هانری کربن در «مواقعی»–مانند نقاشی‌های گلچین مذکور- برای «گونه‌»ای از تفسیرِ نگارگری ایرانی راه‌گشاست. اندیشۀ او امکان تأویل و رمزگشایی دیداری و محتوایی «برخی» از آثار نگارگری ایرانی را فراهم می‌کند. بر اساس اندیشۀ پدیدارشناسانه-هرمنوتیکی هانری کربن و با ارجاعات و اشاراتی به متون مزدایی ایران باستان، می‌توان گفت، نقاشی‌های گلچین اشعار به تاریخ 801 ه.ق می‌توانند حکمتِ زمین -را که در آن پرسش از «چیستیِ» زمین به «کیستی» و تصاویر زمین طبیعیِ به زمین شهودی تبدیل می‌شود- تجسم ببخشند. همچنین در انتهای مقاله به نقد رویکرد کربن و محدودیت‌های آن اشارۀ مختصری کردیم.

مسأله «من» در نگاه گلن استراوسن

الهه خوش زبان؛ زهرا خزاعی

دوره 16، شماره 38 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 186-213

https://doi.org/10.22034/jpiut.2021.47414.2938

چکیده

یکی از مباحث مطرح در فلسفه ذهن بحث از «من» است که فلاسفه با تعابیر مختلف خود، هویت شخصی، نفس و روح از آن یاد کرده‌اند. نظریات متفاوت فلاسفه درباره هستی و حتی چیستیِ این مفهومِ به نظر ساده و بدیهی، ... بیشتر

«زیست‌جهان» در پدیدارشناسی آلفرد شوتز

سمانه فیضی؛ مهدی حسن‌زاده؛ بهزاد حمیدیه؛ منصور معتمدی

دوره 16، شماره 38 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 533-561

https://doi.org/10.22034/jpiut.2021.46955.2905

چکیده

زیست‌جهان به معنی جهان چنان که تجربه و زیسته می شود، مفهومی است که نخست در پدیدارشناسی هوسرل متولد شد و پس از او در زمینه های مختلف به کار رفت. آلفرد شوتز پایه گذار جامعه شناسی پدیدارشناختی، که ... بیشتر

تفسیر استعلایی هوسرل از فلسفۀ هیوم

علیرضا حسن پور

دوره 15، شماره 34 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 122-140

https://doi.org/10.22034/jpiut.2020.40538.2607

چکیده

در این مقاله بر اساس شواهد موجود در آثار هوسرل و هیوم استدلال شده است که تفسیر خاص هوسرل از فلسفۀ هیوم بهعنوان فلسفهای استعلایی ریشه در رویکرد خاص هوسرل به جستجوی امر استعلایی در فلسفۀ جدید دارد ... بیشتر

زیست‌جهان؛ هوسرل و بازخوانی معنای فلسفه و وظیفه فیلسوف مدرن

زهرا رمضانلو؛ حسن فتح‌زاده؛ شمس الملوک مصطفوی

دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، ، صفحه 130-146

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.33086.2306

چکیده

فلسفه نزد هوسرل علمی کلی، بنیادی و متقن درباره جهان است. او به دنبال تأسیس پدیدارشناسی استعلایی به مثابه فلسفهای کلی یا علمی متقن بود اما برای دست یافتن به چنین هدفی باید امکان یک معرفت ابژکتیو درباره ... بیشتر

پدیدارشناسی، «راه» تفکر و تحقیق

مرضیه پیراوی ونک

دوره 13، شماره 29 ، بهمن 1398، ، صفحه 127-144

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.28780.2061

چکیده

تفکر که به‌عنوان وجه متمایزکننده بشر از سایر موجودات است، دلیل فرهنگی خواندن انسان نیز هست. تفکر نه صرفاً یک گام یا خطی بسته بلکه یک "راه" منسجم و یکپارچه و درعین‌حال پرفرازونشیب است. ضرورت "به راه درآمدن" ... بیشتر تفکر که به‌عنوان وجه متمایزکننده بشر از سایر موجودات است، دلیل فرهنگی خواندن انسان نیز هست. تفکر نه صرفاً یک گام یا خطی بسته بلکه یک "راه" منسجم و یکپارچه و درعین‌حال پرفرازونشیب است. ضرورت "به راه درآمدن" تا در وجود طالب و محقق، نهادینه و خودانگیخته نشود نمیتواند از روشنایی و پیامدهای عمیق آن بهرهمند شود. پدیدارشناسی در اصل "راه"ای برای اندیشیدن است، فراتر از آنکه در محدودهی یک مکتب فلسفی یا "روش" خلاصه شود. طریق پدیدارشناسی، تلاشی قاطعانه برای غنا بخشیدن به جهان تجربه آدمی است، جهانی که در آن وجوه مختلف پدیدههای هستی، یا کمتر موردتوجه قرار میگیرند و یا در سایه رفته و به‌مرور برای ما از شکل افتاده‌اند. رسالت "راه" برای بازیابی و افشاگری وجوه دیگری از هر آن چیزی است که در جهان وجود دارد و ما نسبت به آن دچار غفلت شده‌ایم. در نوشته پیش رو نگارنده با دغدغهای هستی شناسانه و آشنایی با آسیب‌های موجود در حوزه تحقیق، به گام هایی از "راه" پدیدارشناسی برای نگریستن چند وجهی و جامع به پدیده ها در راستای وفادار ماندن به آنها می‌پردازد و از این رهگذر به تفاوت "روش" با "راه" با تکیه‌بر مبانی فکری پدیدارشناسی ورود پیدا می کند تا بتواند منتقد استفاده از عنوان "پدیدارشناسی" همچون یک زیور یا صرفا به مثابه توصیفی دلبخواهی باشد.

پدیدارشناسی افسردگی بیماران نجات‌یافته از سرطان و راهیابی به فلسفه‌درمانی به عنوان رویکردی مراقبتی

بهناز صادق زاده اسکوئی؛ محمود صوفیانی؛ عصمت مهرابی

دوره 13، شماره 27 ، شهریور 1398، ، صفحه 139-158

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.29534.2118

چکیده

سرطان یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در دنیاست. ویژگی مقاومت به درمان و پیشرفت سریع آن یکی از دلایل بالا بودن میزان مرگ و میر ناشی از آن است. مبتلایان پس از شنیدن خبر ابتلا به این بیماری به شدت روحیه خود را ... بیشتر

تحلیل پدیدارشناسانه نوعی تصویر در شعر سهراب سپهری

سعید کریمی قره‌بابا

دوره 12، شماره 25 ، بهمن 1397، ، صفحه 189-207

https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.8020

چکیده

بررسی‌ها نشان می‌دهد که میان بنیادهای فلسفی شعر سپهری و مباحث پدیدارشناسی مطابقت‌ها و هم‌سانی‌هایی وجود دارد. لُبّ سخن سپهری هم‌صدا با پدیدارشناسان آن است که آدمی باید خود مستقیماً از طبیعت شناختی ... بیشتر بررسی‌ها نشان می‌دهد که میان بنیادهای فلسفی شعر سپهری و مباحث پدیدارشناسی مطابقت‌ها و هم‌سانی‌هایی وجود دارد. لُبّ سخن سپهری هم‌صدا با پدیدارشناسان آن است که آدمی باید خود مستقیماً از طبیعت شناختی ناب پیدا کند نه از راه علم و کتاب. ما در این مقاله که به روش توصیفی و تحلیل محتوا انجام گرفته است، تنها به واکاوی جنبه‌‌های پدیدارشناختی در خلق نوعی تصویر نوآورانه در شعر سپهری توجه کرده‌ایم. گمان ما آن است که در بررسی برخی تصاویر و شگردهای بدیعیِ سپهری، صرفاً تحلیل‌های ادبی کارساز و راه‌گشا نیست و باید از حوزه‌هایی دیگر مانند فلسفه در راستای تبیینِ چند و چون بعضی از شگرد‌های ادبی یاری گرفت. تصویرهایی مانند «گنجشکِ محض»، «آفتابِ صریح»، «پیشانیِ مطلق»، «نقطه محض» و «اتفاق سفید» در شعر سپهری هم‌سو با اصول پدیدارشناسی آفریده شده است. هوسرل در پدیدارشناسی بابی با عنوان «اپوخه» گشوده است. «اپوخه» مرحله‌ای از شناخت است که در آن منِ ناب یا منِ متفکر و نظاره‌گر همه قضاوت‌ها درباره و جود و یا هستی جهان خارج را به حالت تعلیق درمی‌آورد. سپهری وقتی می‌گوید: «گنجشکِ محض می‌خواند.»، فقط نمی‌خواهد با برجسته‌سازی زبان، تصویری آشنایی‌زدایانه و نو بیافریند بلکه با تکیه بر تأملات فلسفی خود می‌خواهد تا به مفهومی نزدیک به «اپوخه» اشاره کند.

پدیدارشناسی تجربۀ زیباشناختی مکان: مطالعة موردی میدان نقش جهان

منیره پنج تنی؛ یزدان منصوریان؛ مهتاب مبینی

دوره 11، شماره 20 ، شهریور 1396، ، صفحه 23-60

چکیده

مفهوم زیبایی یکی از مناقشه برانگیزترین مفاهیم فلسفی در تاریخ اندیشه است. فیلسوفان بسیاری کوشیده‌اند این مفهوم را تعریف و صورت بندی کنند. در این پژوهش به دنبال مفهوم زیبایی و تجربۀ زیباشناختی ... بیشتر مفهوم زیبایی یکی از مناقشه برانگیزترین مفاهیم فلسفی در تاریخ اندیشه است. فیلسوفان بسیاری کوشیده‌اند این مفهوم را تعریف و صورت بندی کنند. در این پژوهش به دنبال مفهوم زیبایی و تجربۀ زیباشناختی بودیم اما نمیخواستیم صرفا آن را از لابه لای متون فیلسوفان استخراج کنیم بلکه کوشیدیم به مفهوم زیبایی از خلال تجربۀ زیستۀ انسانها دست یابیم. برای چنین پژوهشی، مکان و معماری را انتخاب کردیم تا افراد ادراک و تجربه‌زیباشناختی شان را از زیبایی یک بنای خاص- در اینجا نقش جهان- توصیف کنند. بنابراین ما در این پژوهش در پی یافتن پاسخ این پرسش هستیم که معنای تجربۀ زیباشناختی مشارکت کنندگان از میدان نقش‌جهان چیست؟ برای یافتن پاسخ این پرسش از روش «پدیدارشناسی» بر اساس الگوی «ماکس ون منن» استفاده کردیم. این پژوهش از دو بخش نظری و میدانی تشکیل شده است. ابتدا مطالعات نظری مفصلی دربارۀ پیشینۀ پدیدارشناسی فلسفی، کاربرد آن در حوزههای مختلف از جمله مکان و معماری و پدیدارشناسی به عنوان روش پژوهش کیفی انجام دادیم. سپس در بخش میدانی به مشاهده و مصاحبۀ نیمه ساختار یافته و باز با 58 نفر مشارکت کننده پرداختیم. سپس گفت‌وگوها را خارج نویسی کردیم و بر اساس مبانی نظری تحقیق به طبقه‌بندی و تحلیل داده ها پرداختیم. در این مرحله به 30 مؤلفه دست یافتیم که سبب شکل گیری ادراک زیباشناختی مشارکت کنندگان از میدان نقش‌جهان می شود. در آخرین مرحله به جمع بندی و نتیجه گیری یافته های پژوهش پرداختیم. در نهایت به این نتیجه رسیدیم که تجربۀ زیباشناختی مشارکت کنندگان این پژوهش بر اساس تجربۀ زیسته شان در مکان مشخصی به نام نقش جهان دستِ کم به 16 مقولۀ اصلی وابسته است.

قصدیت و بازنمود در گفتگوی دریفوس و سرل

محمدحسین محمدعلی خلج؛ عطا حشمتی

دوره 11، شماره 20 ، شهریور 1396، ، صفحه 91-115

چکیده

گفتگوی دریفوس، به عنوان یکی از بزرگترین پدیدارشناسان آمریکایی و سرل، به عنوان یکی از بزرگترین فیلسوفان تحلیلی، تاریخی چهل ساله دارد. از نظر سرل پدیدارشناسی نابینا، سطحی و دچار خطاهای سیستماتیک است. ... بیشتر

مشاهده مقاله

جایگاه ابژة زیبایی‌شناختی در شعر از دیدگاه میکل دوفرن

فاطمه بنویدی

دوره 10، شماره 18 ( ویژه نامه پدیدارشناسی) ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 1-20

چکیده

شعر در فرهنگ‌های مختلف ویژگی‌های خاص خود را دارد و با رویکردهای گوناگونی به آن نگاه شده است. در مقالۀ حاضر با رویکرد پدیدارشناختی به شعر نگریسته‌ایم و از دیدگاه یکی از پدیدارشناسان فرانسوی، میکل دوفرن، ... بیشتر

زمانمندی آگاهی و تاریخمندی آگاهی: گذر هوسرل از پروژه استعلایی

علیرضا حسن پور

دوره 10، شماره 18 ( ویژه نامه پدیدارشناسی) ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 21-35

چکیده

در این مقاله از طریق شرح اجمالی نظر هوسرل دربارۀ زمان-آگاهی و به‌خصوص تمرکز بر سطح سوم زمانمندی، استدلال شده است که در واپسین تأملات وی درباب زمان که در دست‌نوشته‌های C منتشر شده است، چرخشی در پدیدارشناسی ... بیشتر

رابطه دیالکتیکی شرایط و مؤلفه های عینیّت در فلسفه هوسرل

محمود صوفیانی

دوره 10، شماره 18 ( ویژه نامه پدیدارشناسی) ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 63-93

چکیده

در این مقاله میکوشیم با نشاندادن شرایط عینیت و مؤلفههای بنیادی آن در پدیدارشناسی هوسرل رابطه دوسویه و دیالکتیکی آنها را آشکار کنیم. آگاهی استعلائی و ساختار قصدی آن اصلیترین شرط امکان عینیت ... بیشتر

جایگاه امر حسی در پدیدارشناسی هنر دوفرن

مسعود علیا

دوره 10، شماره 18 ( ویژه نامه پدیدارشناسی) ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 95-109

چکیده

میکل دوفرن، فیلسوف پدیدارشناس فرانسوی، در رشته‎‌ای از آثار خویش، به ویژه مهم‌ترین اثرش به نام پدیدارشناسی تجربه زیبایی‌شناسانه، توصیفی منظومه‌وار از تجربه زیبایی‌‌شناسانه به دست داده است. این ... بیشتر میکل دوفرن، فیلسوف پدیدارشناس فرانسوی، در رشته‎‌ای از آثار خویش، به ویژه مهم‌ترین اثرش به نام پدیدارشناسی تجربه زیبایی‌شناسانه، توصیفی منظومه‌وار از تجربه زیبایی‌‌شناسانه به دست داده است. این مقاله جهت‌گیری‌ای را بررسی می‌کند که به نظر می‌رسد مبنای پدیدارشناسی هنر او را تشکیل می‌دهد، و آن بر صدر نشاندن معنای اصیل و آغازین واژه استتیک/ زیبایی‌شناسی، یعنی ادراک حسی(aisthesis) به عنوان اصل لاینفک و جانشین‌ناپذیر تجربه زیبایی‌شناسانه است. دوفرن این کار را عمدتا با تفکیک میان اثر هنری و ابژه زیبایی‌شناسانه انجام می‌دهد. در این مقاله نشان داده شده است که این تفکیک نزد دوفرن چگونه به اصالت امر حسی در تجربه زیبایی‌شناسانه راه می‌برد. در عین حال، این نکته نیز شرح داده شده است که تاکید دوفرن بر حسیت و امر حسی در تجربه زیبایی‌شناسانه به معنای نفی یا دست کم گرفتن معنا یا عناصر شناختی در این تجربه نیست. با این حال، نزد دوفرن معنا یا عناصر شناختی تجربه زیبایی‌شناسانه در امر حسی درون‌ماندگارند و تنها در همین محمل آنی هستند که هستند. به عبارت دیگر، آنچه را "در" اثر هنری گفته می‌شود تنها "با" اثر هنری می‌توان گفت.واژگان کلیدی: تجربه زیبایی‌شناسانه، ابژه زیبایی‌شناسانه، اثر هنری، اجرا، امر حسی، پدیدارشناسی.

راه‌حل هگل برای دوگانگی ذهن و عینِ دکارتی

فرزاد حاجی میرزائی

دوره 9، شماره 16 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 61-78

چکیده

هدف از جستار کنونی بررسی راه حل هگل در برخورد با ثنویتِ ذهن و عین دکارتی است. معنای چنین دوگانگی‌ای این است که ما در امر شناخت با دو قلمرو جداگانه و کاملاً مباین با یکدیگر روبرو هستیم: قلمرو اندیشه‌ها، ... بیشتر

روش پژوهش هایدگر در کتاب وجود و زمان

حسین طریقت پور؛ محمد جواد صافیان

دوره 8، شماره 14 ، خرداد 1393، ، صفحه 71-92

چکیده

مارتین هایدگر موضوع فلسفه‌ی خود را وجود قرار می‌دهد و معتقد است این موضوع در تاریخ تفکر مورد غفلت قرار گرفته و باید توجه خود را به آن معطوف داشت . وی اساس تفکر خود را توجه به هستی و پرسش از وجود می‌داند ... بیشتر

صورت‌گرایی در اخلاق کانتی از نگاه شلر

علیرضا حسن پور

دوره 8، شماره 14 ، خرداد 1393، ، صفحه 149-163

چکیده

مسئله‌ی مورد بررسی در این مقاله عبارت از این است که آیا اندیشه‌ی اخلاقی کانت، چنان که شلر ادعا کرده است، صورت‌گرایانه است یا خیر. در اینجا پس از توضیح معنای صورت‌گرایی و پیشینه‌ی انتقاداتی که از این ... بیشتر مسئله‌ی مورد بررسی در این مقاله عبارت از این است که آیا اندیشه‌ی اخلاقی کانت، چنان که شلر ادعا کرده است، صورت‌گرایانه است یا خیر. در اینجا پس از توضیح معنای صورت‌گرایی و پیشینه‌ی انتقاداتی که از این منظر به تفکر کانت شده است، از طریق توضیح برخی از مفاهیم اصلی تفکر اخلاقی کانت، مانند خیر مطلق، تکلیف، امر مطلق و خودآیینی اراده، سعی کردیم نگرش صورت‌گرایانه‌ی او را در اخلاق نشان دهیم. گفته شده که توجه صرف کانت به صورت کلی قانون اخلاقی و چشم‌پوشی وی از ماده، محتوا، متعلَّق و غایت فعل حاکی از صورت‌گرایانه بودن تفکر اخلاقی اوست. سپس به نسبت صورت‌گرایی و غایت‌گرایی در اخلاق کانتی اشاره و گفته شده که بر اساس نظر برخی از مفسران، کانت با غایت فی نفسه تلقی کردن انسان، تا حدودی نگرش صورت‌گرایانه‌ی خود را تعدیل می‌کند؛ اما چون مفهوم غایت در نزد او مفهومی نظام‌بخش است نه قوام‌بخش، غایت‌گرایی او را نمی‌توان به معنای متداول، که صورتی از نتیجه‌گرایی است، تفسیر کرد و نگرش او هم چنان صوری باقی می‌ماند. سرانجام رویکرد شلر به اخلاق کانت و وجه اشتراک و اختلاف این دو بیان شده است. شلر با این نظر کانت که شالوده‌های اخلاق باید کلی، نامشروط و پیشین باشد و اخلاقی بودن فعل نمی‌تواند وابسته به نتیجه‌ی آن باشد موافق است، اما مخالف این نتیجه-گیری کانت است که «محتوای مادی» تجربه‌ی اخلاقی هیچ جایگاهی در تعیین اخلاقی بودن فعل ندارد و این اختلاف نظر مبتنی بر تفاوت نگاه پدیدارشناختی شلر و نگاه عقل‌گرایانه‌ی کانت در اخلاق است.

An Aesthetics of Nature Consequences of Merleau-Ponty’s embodied ontology

مارک وان دن

دوره 6، شماره 11 ، آبان 1391، ، صفحه 129-137

چکیده

In his courses on Nature, the French phenomenologist Maurice Merleau-Ponty clearly does not agree with Kant's antropocentrism. In particular the Kantian notion of the disinterestedness of aesthetic perception is untenable in an aesthetics of nature which is inspired by Merleau-Ponty's thought. Nature and human embodiment are seen as separated in this Kantian ... بیشتر

دوره 18 (1403)

دوره 17 (1402)

دوره 16 (1401)

دوره 15 (1400)

دوره 14 (1399)

دوره 13 (1398)

دوره 12 (1397)

دوره 11 (1396)

دوره 10 (1395)

دوره 9 (1394)

دوره 8 (1393)

دوره 7 (1392)

دوره 6 (1391)

دوره 5 (1390)

دوره 4 (1389)

دوره 3 (1388)

دوره 2 (1387)

دوره 1 (1386)

کلیدواژه‌ها = پدیدارشناسی

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده