دوره 18 (1403)
دوره 17 (1402)
دوره 16 (1401)
دوره 15 (1400)
دوره 14 (1399)
دوره 13 (1398)
دوره 12 (1397)
دوره 11 (1396)
دوره 10 (1395)
دوره 9 (1394)
دوره 8 (1393)
دوره 7 (1392)
دوره 6 (1391)
دوره 5 (1390)
دوره 4 (1389)
دوره 3 (1388)
دوره 2 (1387)
دوره 1 (1386)
تعداد مقالات: 884
انتقادات ویکو به تفکّر دکارتی، به منزله یکی از مهمترین سرآغازگاههای ظهور تفکّر تاریخی
دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 561-576
چکیده
خاستگاه اندیشه تاریخی ویکو به عنوان پیشگام متفکّران تاریخیاندیش طرح انتقادات از روش دکارتی است. تفکّر تاریخیاندیش، نحوۀ اندیشیدن را متأثر از شرایط زمانی و تاریخی میداند و به تاریخیبودن هرگونه ... بیشتربررسی تطبیقی مبانی نظری اشاعره و حکمت متعالیه در مورد خلق از عدم
دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 856-879
چکیده
از دیرباز چگونگی آفرینش و به تبع آن، نظریۀ «خلق از عدم» یکی از چالشهای اساسی میان فیلسوفان و متکلمان اسلامی است. تفسیرها و تبیینهای متعدد در این خصوص، بیشتر در شکل تقابل میان حدوث و قدم مورد ... بیشترفرایند تکامل در لامارکیسم و داروینیسم؛ شباهتها و تفاوتها
دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 577-593
چکیده
بنا بر عقیدۀ رایج، یکی از محورهای اصلی نظریۀ تکامل لامارک، وراثت ویژگیهای اکتسابی است و شواهد نقضی علیه آن وجود دارد که موجب ابطال آن است. مقالۀ حاضر توضیح میدهد که برخلاف تصور رایج، وراثت ویژگیهای ... بیشترتبیین، تحلیل و سنجش صورت نوعی در فلسفه ابنسینا و سهروردی
دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 880-902
چکیده
صورت نوعی چیست؟ و آیا آن جوهر است یا عرض؟ یکی از پرسشهای اساسی فلسفههای باستان و اسلامی است و پاسخ به آن، یکی از مهمترین و اولین دغدغههای فیلسوفان بوده و هست. در میان فیلسوفان دیدگاه ابنسینا (به ... بیشترهژمونی سکوت: خوانشی هگلی ـ لاکانی از رابطۀ سکوت و زبان در اندیشۀ مولوی
دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 594-609
چکیده
در مقالۀ حاضر میکوشیم در برخی از ابیات و اشعار مولوی رد چیزی را پیدا کنیم که آن را «هژمونی سکوت» مینامیم. طرفداران «هژمونی سکوت» زبان را خوار میشمارند و سکوت را بیاندازه ارج مینهند ... بیشتربررسی تطبیقی مفهوم خدا در کتاب اثولوجیا و رسائل فلسفی کندی
دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 903-926
چکیده
خدای فلسفی با مفاهیم و اصطلاحات فلسفی مانند «وجود»، «علت»، «فعل محض» تبیین میشود که در اثولوجیا علاوه بر آنها از «واحد محض»، و «نور» و «نااندیشیده بودن» نیز سخن گفته ... بیشترسوبژکتیویته و نبوغ به مثابه شرط امکان و امکان هنر زیبا در معماری (ساختار معمارانه) نظام فلسفه کانت
دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 610-625
چکیده
بحث این مقاله درباره هنر به مثابه هنر زیبا در معماری نظام کانت است. در اینجا نشان داده می شود که کانت در ابتدای کار خود تصور و تلقی واحدی از معماری نظام فلسفه خود همچون پیکره واحدی داشته است؛ پیکره واحدی ... بیشترفرشتگان و الهیات نجات در کتاب مقدس: رویکرد تفسیری آگوستین قدیس
دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 927-951
چکیده
فرشتگان در کتاب مقدس و به تبع آن در آموزه نجات، نقشی محوری برای آگوستین ایفا میکنند. او در آثارش در پی طراحی بنایی برای تبیین جایگاه وجودشناختی فرشتگان است تا آنها را عناصر مهم الهیات نجات معرفی کند. ... بیشترمقایسه آراء مارتین هایدگر و علی شریعتی در قبال تکنولوژی
دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 626-642
چکیده
مارتین هایدگر یکی از شاخصترین متفکران قرن بیستم است که نقدهای بنیادینی را متوجه سوبژکتیویسم مترتب بر جهان مدرن کرده است. هایدگر تاریخ 2500 ساله غرب را بهمثابه تجلیگاه عقلانیت متافیزیکی به مهمیز نقد ... بیشترجزئی و کلی در آثار افلاطون
دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 952-973
چکیده
از دیرباز مُثُل افلاطونی را ذواتی کلی و در برابر اشیاء جزئی شمردهاند، اما تحلیل اصطلاحات یونانی خلاف این عقیده را نشان میدهد. افلاطون کلماتی معادل «کلی» و «جزئی» ندارد، بلکه از «کل» ... بیشترآلن بدیو و هستیشناسی تفریقی در کانت
دوره 12، شماره 25 ، بهمن 1397، ، صفحه 231-252
چکیده
کانت را بیهیچ تردید باید از تأثیرگذارترین چهرهها در تاریخ فلسفه غرب دانست؛ طرح انقلاب کپرنیکی و نیز ارتباط درهمتنیدۀ سوژه و ابژه، تحولی شگرف را پدید آورد. نقد عقل محض از بااهمیتترین آثار ... بیشتربررسی مقایسهای و انتقادی مفهوم آزادی در اندیشه کانت و هایدگر
دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 643-657
چکیده
آزادی به یک معنا از مهمترین مفاهیم تاریخ فلسفه به شمار میرود که نقش بنیادین در اندیشه فلاسفه دارد؛ اما مانند بسیاری از مفاهیم دیگر، برای بقا در شرایط جدید نیازمند بازتوصیف است. بر این اساس مقاله حاضر ... بیشترگنگ بودن ارجاع و تعهد هستیشناختی در فلسفه کواین
دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 974-996
چکیده
در این مقاله به رابطة کلگرایی کواین و مسائل هستیشناختی پرداخته میشود. مسئله این است که تجربهگرایی در مقابل هویات مشاهده ناپذیر علمی چه موضعی میتوان اتخاذ کند. در ابتدا نقد کواین به راهحل کارناپ، ... بیشترکوندرا: عمل همچون مسألۀ رمان؛ خوانش آرنتی از رویکرد کوندرا به تاریخ رمان)
دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 658-677
چکیده
یکی از دغدغههای محوری هانا آرنت، مسألۀ ناممکنشدن عمل در جامعۀ بوروکراتیک مدرن است؛ میلان کوندرا نیز مسألۀ بنیادین رمان را عمل میداند. مقالۀ حاضر میکوشد خویشاوندی میان رویکرد آرنت و کوندرا ... بیشترقصدیت در فراسوی ایدهآلیسم و رئالیسم
دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 997-1026
چکیده
عزیمتگاه هوسرل برای برچیدن دوگانگی(سوبژه و ابژه) مندرج در سرشت سنت متافیزیک غرب ساختار استعلایی آگاهی است. از اینرو بنای ذاتی آگاهی قصدیت است. قصدیت فعل آگاهی و عملی عینیتساز است؛ یعنی با توسل بهمراحل ... بیشترنظام فلسفی پساکرونا از دریچه تقابل رئالیسم، لیبرالیسم و تئوری انتقادی؛ سناریوهای محکوم، پلتفرم و هریت
دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 678-695
چکیده
نظریه ها با دلالت های فلسفی و مبتنی بر ظرفیت های هستی شناسی، معرفت شناسی و روش شناختی خود می توانند در مسیر پر پیچ وخم آینده پژوهی جعبه ابزاری مناسب برای پژوهشگر باشند. باتوجه ... بیشترتعین ناقص و واقعگرایی ساختاری وجودی
دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 1027-1051
چکیده
تعین ناقص یکی از مهمترین برهانها علیه واقعگرایی علمی است، بنابراین واقعگرایان برای داشتن موضعی معقول باید به نحو مناسبی به آن پاسخ دهند. تعین ناقص خود بر دو نوع است، تعین ناقص کلگرا و تعین ناقص ... بیشترحرکت در مجردات بر پایه مبانی فلسفه اسلامی
دوره 12، شماره 25 ، بهمن 1397، ، صفحه 253-283
چکیده
از جمله موضوعات پیچیده در مباحث تغیر و حرکت، امکان حرکت (سیلان وجود جوهری یا عرضی شیء) در مجردات (چیزی که نه تنها جسم نیست، بدون وجود جسم و تعلق به آن نیز میتواند باقی بماند) است. آیا میتوان بر پایه ... بیشترواکاوی بنیانهای فلسفی «دیزاین» بهمثابه کنش تکنولوژیکی به کمک معانی مستتر در مفهوم بینامتنی «تخنه»
دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 696-711
چکیده
هدف: بهزعم بسیاری از نظریهپردازان مقولۀ «دیزاین»، ابهام در ماهیت و معنا، چالشهای فلسفی متعددی را متوجه این حوزه از دانش نموده است و ازآنجاییکه در غیابِ فهمِ کارکردِ بنیانهایِ فلسفیِ هر ... بیشتراز انگاره خدا در مابعدالطبیعه کلاسیک تا طرح جایگزین نیچه
دوره 15، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 1052-1074
چکیده
نیچه معتقد بود اهل مابعدالطبیعه، باورهای خود را راستین پنداشته و برای پندارهای خود حقیقتی عینی قائلاند. نیچه مدعی است همة ارزشها و باورهای آدمی از جمله باور به خدا، از چشمانداز خواست قدرت و بهمنظور ... بیشترآگامبن و دیرینهشناسی فلسفی
دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 712-729
چکیده
جورجو آگامبن فیلسوفی است که به دلیل تحلیلهای متفاوتش، مخصوصا از پدیدههای تاریخی_سیاسی، در زمره فیلسوفان مناقشهبرانگیز قرار گرفته است. به نظر میرسد که بسیاری از انتقاداتی که بر او وارد شده ناشی ... بیشتربررسی نقش عمل در استکمال عقل نظری در آراء مشائیان (کندی، فارابی و ابنسینا)
دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 730-743
چکیده
هدف: در این نوشتار آراء مشائیان نظیر کندی، فارابی و ابنسینا ذیل نقش عمل در استکمال عقل نظری است.روش پژوهش: روش این پژوهش بر اساس تحلیل منطقی است. اهمیت تحقیق به سببِ تبیین میان عمل و علم است که به نوعی ... بیشتربازشناسی تئوری پنجرههای شکسته در "سکونت" شهری مدرن؛ نشانهشناسی و نظریهپردازی داده بنیاد از فیلم"ایثار" آندری تارکوفسکی
دوره 16، شماره 39 ، شهریور 1401، ، صفحه 744-765
چکیده
هدف: مسئله اساسی پیشروی انسان شهرنشین امروز، زندگی در دنیایی نامتعادل و بیگانه است؛ دنیایی که بسیاری از بخشهای آن خارج از حوزه اختیار و عمل او شکل میگیرد. از آنجایی که دنیای اجتماعی تا حد زیادی ... بیشترترجمه ناپذیری نظریه های علمیِ با واژگان متفاوت
دوره 12، شماره 25 ، بهمن 1397، ، صفحه 285-305
چکیده
ایده جنجالی سنجشناپذیری در کارهای کوهن به مرور با ایده ترجمه ناپذیری معادل شد. برای این ایده دو شرح و استدلال متمایز قابل صورت بندی است. شرح اول از رویکرد بافتاریِ نظریِ او به معنا درمیآید و شرح دوم ... بیشترهستیشناسی کرانمندی در فلسفه هایدگر و فوکو
دوره 15، شماره 34 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 300-326