دوره 18 (1403)
دوره 17 (1402)
دوره 16 (1401)
دوره 15 (1400)
دوره 14 (1399)
دوره 13 (1398)
دوره 12 (1397)
دوره 11 (1396)
دوره 10 (1395)
دوره 9 (1394)
دوره 8 (1393)
دوره 7 (1392)
دوره 6 (1391)
دوره 5 (1390)
دوره 4 (1389)
دوره 3 (1388)
دوره 2 (1387)
دوره 1 (1386)
تعداد مقالات: 24
نیچه؛ فیلسوفِ فرهنگ یا ضدفرهنگ؟
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 1-16
چکیده
عنوان مقالۀ حاضر به دقیق‌ترین شکل پروبلماتیک اصلی آن را بیان میکند. در همین راستا، این متن از کاربردهای مختلف فرهنگ (پرورش، فرهیختن، تمدن و غیره) نزد نیچه آغاز میکند. نیچه، از نخستین متون جدی‌اش، ... بیشتر
بررسی رفتار و رفتارگرایی در اندیشه ویتگنشتاین
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 17-29
چکیده
در نوشتار حاضر برآنیم تا به یکی از وجوه فلسفه ذهن، یعنی بحث از سرشت حالات ذهنی، از نگاه ویتگنشتاین بپردازیم. کم و بیش، موضع و ایستار ویتگنشتاین پیرامون این بحث را، به دیدگاه رفتارگرایی نزدیک دانستهاند. ... بیشتر
واکاوی تاثیر ابن رشد بر ابن میمون در چگونگی کاربرد عقل در شریعت
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 30-44
چکیده
نسبت میان عقل و شریعت یکی از بحث‌های مهم و مورد اختلاف اندیشمندان ادیان بوده است. پرسش اساسی این جستار عبارت است از «تاثیر ابن‌رشد بر ابن‌میمون در به‌کارگیری عقل در شریعت چگونه است؟» برخی از نکاتی ... بیشتر
ارزیابی نظریه تدئوس متز درباره معنای زندگی
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 45-63
چکیده
تدئوس متز از فیلسوفان تحلیلی با ارائه ویژگی‌‌های یک نظریه معنای زندگی، نظریه خود را با تکیه بر 1) تفکیک ساحات انسان به حیوانی و عقلانی 2) ارائه لذت و معنا به مثابه ملاک‌های متناسب با دو ساحت ... بیشتر
فلسفه هنر سیدحسین نصر از منظر هنرمند و مخاطب هنر امروزی
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 64-79
چکیده
بطور کلی دیدگاه نصر درباره هنر به لحاظ ایجابی واجد چند مولفه اساسی است. در این مقاله ابتدا این مولفهها را برشمرده و توصیف کرده ایم، مولفههایی نظیر پیوند با سنت، امر قدسی، حقیقت هستی، کاربرد در زندگی ... بیشتر
اکراسیا از منظر آلفرد ملی و مقایسه آن با دیدگاه ارسطو
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 80-96
چکیده
اکراسیا یا ضعف اخلاقی، از نظر ارسطو و بسیاری از معاصرین، از جمله آلفرد ملی، به معنای مخالفت عمدی، آگاهانه و ارادی فاعل با بهترین حکم خویش است که به دلیل ضعف اراده و نداشتن کنترل نفس فاعل رخ می دهد. از منظر ... بیشتر
تأملی در «فایده و ضرورت» معرفت‌شناختی بحث‌های «منشأ تصورات و مفاهیم»
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 97-114
چکیده
در دوره هیوم و بعد از آن، به‌واسطه برخی از آراء و دیدگاه‌های او این انگاره در ذهن و فکر برخی از اندیشمندان شکل گرفته است که تبیین نحوه پیدایش تصورات و مفاهیم یک راه و بلکه تنها راه برای احراز اعتبار ... بیشتر
بررسی تحقق صلح کانتی از رهگذر حاکمیت بین المللی قانون
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 115-129
چکیده
رویکرد پیشینی و جهانشهریِ کانت در پیدایش نظریههای حکومت و صلح جهانی و نیز شکلگیری نهادهای جهانی با رویکردِ حاکمیت بینالمللی قانون مانند سازمان ملل، موثر واقع شده است. دیدگاه وی پیرامون صلح جهانی ... بیشتر
زیست‌جهان؛ هوسرل و بازخوانی معنای فلسفه و وظیفه فیلسوف مدرن
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 130-146
چکیده
فلسفه نزد هوسرل علمی کلی، بنیادی و متقن درباره جهان است. او به دنبال تأسیس پدیدارشناسی استعلایی به مثابه فلسفهای کلی یا علمی متقن بود اما برای دست یافتن به چنین هدفی باید امکان یک معرفت ابژکتیو درباره ... بیشتر
عدالت به مثابه انصاف و آزادی وسیع اقتصادی: تأملی انتقادی در امکان آشتی دو سنت لیبرالیسم کلاسیک و والا
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 147-165
چکیده
جان رالز در استدلال بر اصول عدالت خویش دو اصل عدالت را با تقدمی رتبی از موقعیت نخستین استنتاج میکند. بر مبنای اصل اول، شهروندان برابر و آزاد در یک جامعه حقی برابر نسبت به وسیع‌ترین طرح از حقوق پایه دارند. ... بیشتر
تبیین و نقد رویکرد پارادایمی در اندیشه‌های تربیتی غرب
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 166-188
چکیده
انجام مؤثر فعالیتهای تربیتی مستلزم کسب نظریههای تربیتی است. در طول تاریخ از گذشته تا به امروز نظریههای متعددی در حوزه‌ی تعلیم و تربیت پدید آمده است. درک و فهم این نظریه‌ها کار ساده و آسانی نیست. ... بیشتر
منطق، پیش‌منطق یا زیرمنطق: جستاری در باب پایة تحلیل
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 189-208
چکیده
بحران حاصل از منطق‌گرایی و نابسنده‌بودن پیشنهاده‌های آن برای پایة تحلیل امور یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های معرفت‌شناسی، به‌خصوص از اوایل قرن بیستم میلادی به این‌سو است. لوی‌برول با بررسی کارکردهای ... بیشتر
ماهیت فلسفه سینوی به چهار روایت معاصر
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 209-229
چکیده
طبق تفسیر متداول از تاریخ فلسفه اسلامی، ابن‌سینا در کنار فلاسفه‌ای چون شیخ اشراق و ملاصدرا به عنوان نمایندگان سه جریان عمده فلسفی جهان اسلام، یعنی فلسفه مشاء، اشراق و متعالیه شناخته می‌شوند. این مقاله ... بیشتر
اندراج به‌مثابه «تا» خوانش دلوزی از اصل اندراج محمول در مفهوم موضوع در فلسفه لایب‌نیتس و پیدایش مفهوم سوژه «تا»
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 230-248
چکیده
این مقاله با تمرکز بر اصل اندراج در فلسفه لایب‌نیتس و خوانش ژیل دلوز از آن بر این ادعا است که نقد فلسفیِ اندیشه لایب‌نیتس به شیوه نقد دلوزی منجر به بازآفرینی مفهوم «تا» و سوژه «تا» در اندیشه ... بیشتر
تحول هرمنوتیکی مفهوم پیشینی نزد هیدگر
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 249-267
چکیده
مراد از تحول هرمنوتیکی مفهوم پیشینی، تحلیل بنیادها و زمینه‌‌های عبور از رویکرد ریاضی مفهوم پیشینی و پایه‌گذاری فهم هرمنوتیکی آن در تفکر هیدگر است. بر اساس یک خوانش تفسیری میان این دو گونه مفهوم پیشینی ... بیشتر
واکاوی نگرش‌های فلسفی اخوان در «خوان هشتم»
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 268-288
چکیده
«خوان هشتم» اخوان ثالث، بازسازی فضای ایران باستان است و در آن توجّه ویژهای به فلسفه زردشت شعر شده است. اخوان در این شعر، به سرانجام زندگی و فلسفه اصالت وجود قهرمانان نگاهی متفاوت از نگاه معمول ... بیشتر
بررسی نحوه آشکارگی امر قدسی در مساجد اسلام و معابد هندوئیزم
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 289-318
چکیده
در دوره معاصر که علم تجربی، همه اطوار وجود را منحصر در طور حس نموده و به معنازدایی از جهانهستی و اشیا موجود در آن مشغولاست، آیا تامل در میراث معماری مقدس بجایمانده از تمدنهای سنتی میتواند ... بیشتر
مفهوم شر از دیدگاه ابن میمون و غزالی
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 319-336
چکیده
هدف از این مقاله، بررسی مسأله شر از دیدگاه ابن‌میمون در دین یهود و امام محمد غزالی در دین اسلام است. ابن‌میمون شر را صادره از خدا نمی‌داند؛ چون معتقد است که ضد وجود، فعلیت ندارد و همه شرور عدم هستند که ... بیشتر
تنوع ادیان و مساله دیگری دینی
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 337-353
چکیده
اهمیت تنوع ادیان، بعنوان واقعیتی عینی و انکارناپذیر مورد توجه است. لازمه چنین زیستی دستیابی به فهمی همدلانه از خودی و دیگری است. چنین فهمی بر بازشناسی متغیرهای مهمی چون اشتراکات و اختلافات انسانی، اخلاقی، ... بیشتر
سوبژکتیوته بدن‌مند اخلاقی: فوکو و لویناس
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 354-369
چکیده
فوکو و لویناس از برجسته‌ترین و مهم‌ترین متفکرانی هستند که بر ضرورت انتقاد بنیادی از سوبژکتیویسم عقلانی تأکید کرده‌اند. جریانی که به زعم این دو متفکر از زمان دکارت تا عصر حاضر، توانایی اخلاقی بدن را ... بیشتر
اگوی تجربی از دیدگاه برنتانو و هوسرل اول
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 370-385
چکیده
مسئله چیستی روان انسان که بازگوی هویت آدمی است از مباحث مهم فلسفه به شمار می‌‌‌‌آید. در مقاله حاضر روان انسان یا به عبارت بهتر اگو «ego» از منظر تجربه‌گرایی و به ویژه از منظر روانشناسی‌گرایی1 ... بیشتر
کانت و بی معنایی مابعدالطبیعه
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 386-403
چکیده
این قولِ کانت که «فاهمه بدون شهود بی‌محتوی است و شهود بدون فاهمه کور است» عبارتی کلیدی در فلسفه اوست. کانت در شرح این عبارت به گونهای سخن گفته است که عده‌ای از محققان معاصر مانند استراوسن، وارنوک، ... بیشتر
دربارۀ مسألۀ رابطۀ بدون مربوط
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399، صفحه 404-425
چکیده
یکی از مشکلات فراراهِ واقع‌گرایی ساختاری هستی‌شناختی حذف‌گرا مسألۀ رابطۀ بدون مربوط است: از یک‌سو، مطابقِ این نوع واقع‌گرایی، جهان صرفاً از ساختارها و روابط قوام یافته و تهی از اشیاء منفرد است، و ... بیشتر
شناسنامه علمی شماره 33 زمستان 99
دوره 14، شماره 33 ، بهمن 1399