دوره 18 (1403)
دوره 17 (1402)
دوره 16 (1401)
دوره 15 (1400)
دوره 14 (1399)
دوره 13 (1398)
دوره 12 (1397)
دوره 11 (1396)
دوره 10 (1395)
دوره 9 (1394)
دوره 8 (1393)
دوره 7 (1392)
دوره 6 (1391)
دوره 5 (1390)
دوره 4 (1389)
دوره 3 (1388)
دوره 2 (1387)
دوره 1 (1386)
تعداد مقالات: 21
انقلاب های علمی و پیشرفت: تأمّلی در فلسفه علم کوهن و بسکار
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 1-16
چکیده
تبیینِ پیشرفت علم، یکی از مباحثی است که همواره در فلسفه علم مورد توجّه بوده و روایتهای مختلفی در خصوص اینکه پیشرفت چه زمانی حاصل شده و چه معیارهایی برای پیشرونده بودن یک نظریه در نظر گرفته میشود، ... بیشتر
«دمکراسی شهرستان‌گرا»: تحلیل تطبیقی «دمکراسی شهرستان‌گرا» و «دمکراسی پایتخت‌گرا» در «فلسفه سیاست» تکویل
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 17-41
چکیده
چرا «دمکراسی»، چونان مفهومی فلسفی، فقط در برخی از جوامع نهادینه میشود و در جوامع مختلف نمودهای مختلفی می‌یابد؟ چرا «دمکراسی» در برخی از جوامع «از پایین به بالا» و «شهرستان‌محور» ... بیشتر
تحلیل عینیت علمی در مسأله ارزش‌باری علم
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 42-64
چکیده
تأثیر ارزش‌ها بر علم این واهمه را برای برخی فیلسوفان علم پدید آورده است که رسالت اصلی علم، یعنی عینیت خدشه‌دار شود. تلقی سنتی از عینیت ـ که در گرو عینیت متافیزیکی است ـ معمولاً مطابقت تصویر ذهنی با واقع ... بیشتر
بررسی دیدگاه امام محمد غزالی در باب نسبت اختیار و ضرورت علّی
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 65-80
چکیده
رابطه اختیار با قاعده فلسفی «جبر علّی و معلولی» از مسائلی است که محل نزاع میان اندیشمندان اسلامی، از حکما و متکلمان و اصولیان بوده است. مشهور حکمای اسلامی اختیار را در تعارض با این قانون عقلی و ضروری ... بیشتر
نقد و بررسی ابعاد انسان‌‌شناختی دعا از دیدگاه وینسنت برومر
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 81-96
چکیده
این پژوهش با روش تحلیلی و استنادی در پی تبیین اهم ابعاد انسان‌‌شناختی دعا از نظر وینسنت برومر است. انسان مستقل یکی از مؤلفههای اصلی دعا از نظر برومر است. اگرچه ایشان مباحث انسان‌‌شناختی دعا را از ... بیشتر
تبیین رابطۀ هنر و طبیعت در فلسفۀ شلینگ
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 97-114
چکیده
شلینگ به‌منظور دستیابی به بنیان مشترک «من» و طبیعت، با ابطال دوگانگی میان آن دو و اثبات عدم امکان تقلیل طبیعت به سلسلۀ علل و معلول‌های مکانیکی، به رویکرد جدیدی در فلسفۀ طبیعت دست می‌یابد. او ... بیشتر
هم‌سنجی قاعده بسیطالحقیقه و عبارت عرفانی «إن مسمی الله احدی بالذات کلٌ بالأسماء»
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 115-133
چکیده
قاعده بسیطالحقیقه، بیان کننده نسبت مصداق حقیقی آن یعنی خدا با عالم است. همسویی این نسبت در حکمت متعالیه و عرفان، همچنین تصریح ملاصدرا به دریافت شهودی عارفان از درونمایه این قاعده، اندیشه را به جستجوی ... بیشتر
امکانات قوه حاکمه تأملی در صورت‌بندی طبیعت حقوقی در نزد کانت
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 134-158
چکیده
شاید یکی از محوری‌ترین ایده‌های کانت که تمام دوره‌های کار پیگیر فکری او را به یکدیگر متصل میکند، ایده طبیعت به‌طور کل باشد. طبیعت به‌طور کل برای کانت معادل تمامیّت و کلیّت است. قاعده این ایده بنیادین ... بیشتر
رویکرد هرمنوتیکی به یادگیری کوانتومی
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 159-181
چکیده
این پژوهش با هدف تعیین مؤلفههای نظریه کوانتومی و با جستجو در داده‌های اولیه منابع گزینش شده بر اساس پاردایم کوانتومی و با روش پژوهش هرمنوتیک فلسفی، در پی این سوال بوده است که از دیدگاه ... بیشتر
آزادی مثبت و لیبرالیسم در فلسفه سیاسی کانت
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 182-202
چکیده
موضوع این مقاله تحلیل مفهوم آزادی به عنوان یکی از مسائل بنیادین اندیشه سیاسی در فلسفه کانت است. با توجه به گونهشناسی آیزایا برلین در مورد برداشتهای مختلف منفی و مثبت از آزادی در تاریخ فلسفه، در این ... بیشتر
مقایسه آرای دیونوسیوس مجعول و سهروردی درباره زیبایی
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 203-225
چکیده
نوشتههای دیونوسیوس مجعول آمیزهای از اندیشههای مسیحیت، فلسفه متاخر یونان و عمدتا فلسفه نوافلاطونی است که به دلیل تعالیگرایی او به آسانی با دین تلفیق شده است. شرح دیدگاه دیونوسیوس درباره ... بیشتر
نقد جماعت‌گرایانه از بحران اخلاقی مدرنیته: بررسی چگونگی ساخت یک جامعۀ اخلاقی در اندیشه مک اینتایر
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 226-247
چکیده
چگونگی ارتباط اخلاق و جامعه، همواره یکی از مهمترین پرسش‌های پیش‌رویِ اندیشمندان اجتماعی و فلاسفه بوده است. در آغاز دورۀ موسوم به روشنگری، اخلاقِ غایت‌مدار که دستاورد فلاسفۀ یونان باستان از جمله ... بیشتر
خوانش هگلی-لاکانیِ ژیژک از سوژه
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 248-267
چکیده
ژیژک در نظرگرفتن فلسفة هگل را همچون اوج سیستمسازی و ایدهآلیسم مطلق که درنهایت تنوع و چندگانگی واقعیت را در ایده و معرفت مطلق منحل میکند، نوعی داوری شتابزده درباب فلسفه او میداند. او بر این ... بیشتر
رابطه لذت و سعادت از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 268-292
چکیده
انسان‌ها از زمانی که پا به عرصه حیات می‌گذارند تا ابد با پدیده‌های لذّت و سعادت مواجه هستند. این دو مفهوم بسیار به هم نزدیک‌اند ولی تفاوت عمده باهم دارند و آن این که لذّت در موارد لحظه‌‌ای نیز به کار ... بیشتر
ویژگی های اگزیستانسیال بدن در پدیدارشناسی مرلوپونتی
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 293-316
چکیده
در این مقاله سعی داریم نشان دهیم که موریس مرلوپونتی به سان قدیس حامی بدن تحلیل پدیدارشناختی از بدن ارائه میدهد که نه از نوع روانشناختی است نه از نوع عقل گرایانه بلکه از سنخ اگزیستانسیالیستی است. ... بیشتر
نقش راجر اسکروتن در بسط زیبایی‌شناسی تحلیلی
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 317-339
چکیده
هدف اصلی این پژوهش، واکاوی اندیشههای راجر اسکروتن(1944-2020)، فیلسوف بریتانیایی، در قلمرو زیبایی‌شناسی تحلیلی است. اسکروتن به طور خاص از پروژه نقادی قوای عقلانی کانت، و بصیرت‌های ویتگنشتاین در قلمرو ... بیشتر
تاملی بر جایگاه جنسیت در هویت فرد: تشریح و نقد نظریه "ذات گرایی وحدت بخش" شارلوت ویت
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 340-357
چکیده
متافیزیک جنسیت شاخه‌ای از فلسفه فمینسیتی است که به چیستی مقوله جنسیت میپردازد. یکی از نظریه‌پردازان این حوزه شارلوت ویت است که در نظریه ذات‌گرایی وحدت‌بخش، مساله جنسیت را از بعدی متفاوت مورد توجه ... بیشتر
مطالعه تطبیقی آرای ژیل دلوز و نلسون گودمن در نقاشی و ادبیات مدرن با تمرکز بر مفهوم گریز از بازنمایی
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 358-378
چکیده
مدرنیسم گرایشی است ذهنی و فکری از سوی انسان مدرن. ذهنی که در مواجه با بحران‌های زندگی به تغییری تازه مبدل شد و جنبههای مختلف زندگی را به‌واسطه اثر هنری تجلی بخشید. عصر مدرن شروع یک تغییر اساسی بود و ... بیشتر
برهان حفره، جوهرگرایی خمینه ای و واقع گرایی وجودی
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 379-401
چکیده
برهان حفره، بعد از مقاله ارمن و نورتن(1987) به یکی از مباحث اصلی در فلسفه فضا-زمان تبدیل شده است که بر اساس آن نوع خاصی از جوهرگرایی (جوهرگرایی خمینه‌ای) قابل دفاع نخواهد بود؛ زیرا، به ناموجبیت رادیکال ... بیشتر
بررسی انتقادی نسبت هنر سوررئالیسم با حقیقت با توجه به آراء هایدگر
دوره 15، شماره 35 ، شهریور 1400، صفحه 402-420
چکیده
هنر سورئال، هنری است که بر اساس نظریه ناخودآگاه فروید، توسط آندره برتون و لویی آراگون پایه‌گذاری شد. هنرمندان این سبک هنری در پی آزادسازی ناخودآگاه فردی و خلق کار هنری با توجه به ناخودآگاه و رویا و ... بیشتر