Journal of Philosophical Investigations
دوره 18 (1403)
شماره 49 مقالات
شماره 49، زمستان 1403
شماره 48 مقالات
شماره 48 پاییز 1403
شماره 47 مقالات
ویژه‌نامه فلسفه کانت در قرن21 (تابستان1403)
شماره 46 مقالات
شماره 46، بهار 1403
دوره 17 (1402)
دوره 16 (1401)
دوره 15 (1400)
دوره 14 (1399)
دوره 13 (1398)
دوره 12 (1397)
دوره 11 (1396)
دوره 10 (1395)
دوره 9 (1394)
دوره 8 (1393)
دوره 7 (1392)
دوره 6 (1391)
دوره 5 (1390)
دوره 4 (1389)
دوره 3 (1388)
دوره 2 (1387)
دوره 1 (1386)
مقاله علمی- پژوهشی
رابطه عشق الهی و عشق به دیگری از دیدگاه سورن کی‌یرکگور
رابطه عشق الهی و عشق به دیگری از دیدگاه سورن کی‌یرکگور

مرضیه بیگدلی؛ بیژن عبدالکریمی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 1-12

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.59248.3644

چکیده
  این نوشتار از چرایی سخن کی­یرکگور در باب عشق نشأت می‌گیرد. کی­یرکگور، آغازگر جریان فلسفی اگزیستانسیالیسم و یکی از الهی‌دانان بزرگ قرن نوزدهم به شمار می‌آید. عشق، یکی از ارکان اساسی تفکر کی‌یرکگور ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
«یقین اخلاقی»؛ یک مفهوم، چند دیدگاه (ارزیابی دو رویکرد نسبی و مطلق در باب «یقین ‌اخلاقی» با تکیه بر در باب یقین ویتگنشتاین)
«یقین اخلاقی»؛ یک مفهوم، چند دیدگاه (ارزیابی دو رویکرد نسبی و مطلق در باب «یقین ‌اخلاقی» با تکیه بر در باب یقین ویتگنشتاین)

محمد سعید عبداللهی؛ محسن جوادی؛ محمد لگنهاوزن

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 13-29

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.58699.3609

چکیده
  یکی از مفاهیم اخلاقیِ مهمی که در سال‌های گذشته ذهن بسیاری از فیلسوفان را به خود مشغول داشته، مفهوم «یقین اخلاقی» است. این معنی که آیا گزاره‌های اخلاقی‌ای وجود دارند که آن چنان یقینی به بار‌آورند ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
رویکرد نظریه-برهانی به مفهوم پیامد منطقی، و نقد تارسکی به آن
رویکرد نظریه-برهانی به مفهوم پیامد منطقی، و نقد تارسکی به آن

حمید علایی نژاد؛ مرتضی حاج حسینی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 30-49

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.50993.3160

چکیده
  بنابر تعریف نظریه-برهانی از مفهوم پیامد منطقی، جملۀ  پیامد منطقی مجموعه مقدّمات  محسوب می‌شود اگر از  برهانی برای  وجود داشته باشد. تارسکی استدلال می‌کند که با افزایش هر تعداد قاعده به نظام‌های ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
نظریۀ فرهنگ بلوخ و داوکینز، براساس مؤلفه‌های برسازندۀ «انگاره‌ها» و «مم‌ها»
نظریۀ فرهنگ بلوخ و داوکینز، براساس مؤلفه‌های برسازندۀ «انگاره‌ها» و «مم‌ها»

سیدحسین هاشمی؛ علی اصغر مصلح

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 50-73

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.51102.3168

چکیده
  نظریۀ فرهنگ در نظام فکری بلوخ و داوکینز برمبنای دو انگارۀ «ماده‌باوری» و «تکامل‌نگری پویا» و با رویکرد «واگشت‌گرایی» تدوین می‌شود. این تشابه متافیزیکی و رویکردی سبب می‌شود که بررسی ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
واکاوی پژوهش‌های کاربرد واقعیت مجازی در آموزش و یادگیری مبتنی بر مفاهیم پساپدیدارشناسی
واکاوی پژوهش‌های کاربرد واقعیت مجازی در آموزش و یادگیری مبتنی بر مفاهیم پساپدیدارشناسی

بهنام رسولی؛ حمید احمدی هدایت

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 74-99

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.59465.3643

چکیده
  هدف پژوهش حاضر واکاوی پژوهش‌های کاربرد واقعیت مجازی در آموزش و یادگیری مبتنی بر مفاهیم پساپدیدارشناسی می‌باشد. برای دستیابی به این هدف از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده‌است. با ابتناء بر مهمترین مفاهیم ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
ارزیابی جان هیر از خداباوری کانت با توجه به شکاف اخلاقی
ارزیابی جان هیر از خداباوری کانت با توجه به شکاف اخلاقی

مرضیه رضاییان؛ نفیسه ساطع؛ مرضیه صادقی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 100-114

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.57224.3567

چکیده
  آنچه جان هیر با توجه به تعالیم کانت از شکاف اخلاقی تعبیر می‌کند، در عقل عملی و تمایز میان اراده‌ اخلاقی و میل انسان به عدم پیروی از آن است. او اولین گام برای پل زدن این شکاف را کمک از دو قاعده‌ امر مطلق ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
واکاوی انتقادی وضعیت انسان در رویکرد دوگانه کانت به فرهنگ
واکاوی انتقادی وضعیت انسان در رویکرد دوگانه کانت به فرهنگ

زهره سعیدی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 115-129

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.58081.3591

چکیده
  کانت در آثار خود انسان طبیعی و اخلاقی را از هم متمایز کرده و شکافی عمیق میان انسان طبیعی و انسان اخلاقی ترسیم کرده است. وی برای پر کردن این شکاف به انسان فرهنگی و نحوه رشد و پیشرفت فرهنگ و تمدن در طی تاریخ ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
افزوده‌ای بر منطق کوانتومیِ پاتنم
افزوده‌ای بر منطق کوانتومیِ پاتنم

احمد عبادی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 130-149

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.54209.3412

چکیده
  هیلاری پاتنم در آثارش از منطق کوانتومی دفاع می‌کند و اعتقاد دارد با توجه به مسائل به‌وجودآمده در مکانیک کوانتوم، منطق کلاسیک توان پاسخگویی به این مسائل را ندارد. از این‌رو، نیازمند یک طرح منطقیِ غیرکلاسیک ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
آگامبن و تحلیل ساختار قدرت
آگامبن و تحلیل ساختار قدرت

آزاد چیره؛ محمود صوفیانی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 150-170

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.59698.3652

چکیده
  در سنت فلسفه‌ سیاسی غرب، دو دیدگاه عام درباره‌ ماهیت قدرت وجود دارد، که می‌توان آن‌ها را رویکردهای استعلایی و درون‌ماندگار نامید. حاکمیت یا قدرت استعلایی، از بالا اعمال می‌شود و نوعی هستی و واقعیت ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
مرزهای مبهم مفهوم ’بازی‘؛ پاسخ به مناقشات مک‌گین در باب شباهت خانوادگی
مرزهای مبهم مفهوم ’بازی‘؛ پاسخ به مناقشات مک‌گین در باب شباهت خانوادگی

مینو حجت

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 171-189

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.59515.3646

چکیده
  کالین مک‌گین در کتاب خود، حقیقت از طریق تحلیل: بازی‌، نام‌، و فلسفه، سعی می‌کند به برداشت سنتی از تحلیل مفهومی جان تازه‌ای ببخشد. در نظر او، تعریف یک مفهوم عبارت است از بیان شروط لازم و کافی آن، و تعریف ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
نسبت خیال و والا در زیباشناسی کانت
نسبت خیال و والا در زیباشناسی کانت

هادی سالاری؛ علی سلمانی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 190-209

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.58669.3607

چکیده
  مفهوم والا دارای سابقه­ طولانی است که معمولا به یونان باز می‌­گردد؛ اما برخی اندیشمندان و فیلسوفان دوران جدید چالشی به وجود آوردند که والا را ذیل مباحث زیباشناسی قرار دهند. کانت نیز ناظر به فلسفه­ ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
سه مرتبه اضافه در علم بر مبنای سه سیر فلسفی؛ نگاه ماهوی، اصالت وجود وحدت تشکیکی و وحدت شخصی
سه مرتبه اضافه در علم بر مبنای سه سیر فلسفی؛ نگاه ماهوی، اصالت وجود وحدت تشکیکی و وحدت شخصی

مهدی سعادتمند؛ علی بابایی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 210-226

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.59162.3631

چکیده
  اهمیت شناخت نوع اضافه بین عالم و معلوم، تعیین جایگاه علم در رویکرد جهان شناختی و کارکرد معرفت‌شناسانه آن است. پرسش اینکه: با تغییر در مبانی فلسفی، نوع اضافه بین عالم و معلوم چه معنا و کارکردی می­‌یابد؟ ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
بررسی دیدگاه هایدگر درباره نیهیلیسم
بررسی دیدگاه هایدگر درباره نیهیلیسم

حجت اله سلطانی فر؛ رضا گندمی نصرآبادی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 227-245

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.58890.3619

چکیده
  با گفتار نیچه «نیهیلیسم» به مسئله‌ای برای اندیشه‌ورزی‌های فلسفی بدل گردید. او که «نیهیلیسم» را «بی‌معنایی همه‌چیز» می‌خواند، با نقد تاریخ متافیزیک غرب، افلاطون‌گرایی و اخلاق مسیحی ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
تبیین دلیل شوربختی در «بنشی‌های اینیشیرین» مک‌دونا بر مبنای «وضع بشر» آرنت
تبیین دلیل شوربختی در «بنشی‌های اینیشیرین» مک‌دونا بر مبنای «وضع بشر» آرنت

نادر شایگانفر

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 246-258

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.58895.3618

چکیده
  بنشی‌های اینیشیرین اثر مارتین مک‌دونا (1970- ) است که در قالب یک فیلم تراژدی-کمدی سیاه به ما رخ می­‌نماید. در این فیلم علیرغم نمایش صحنه‌­های خیال­‌انگیز اولیه به ناگاه آن تصاویر زیبای جزیره به سیاهی ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
جایگاه انسان در قوس نزول و صعود در «اثولوجیا»
جایگاه انسان در قوس نزول و صعود در «اثولوجیا»

حسن عباسی حسین آبادی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 259-276

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.57352.3570

چکیده
  پرسش از حقیقت انسان چیست؟ و چه مؤلفه‌هایی دارد؟ در اثولوجیا مطرح شده است و به آن پاسخ داده است. براین اساس در این پژوهش به دنبال آنیم جایگاه انسان در قوس نزول و قوس صعود را بررسی کنیم و به این پرسش‌ها پاسخ ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
بررسی و تبیین «نیچۀ هایدگر» از دیدگاه جیانی واتیمو
بررسی و تبیین «نیچۀ هایدگر» از دیدگاه جیانی واتیمو

حسن غیبی پور؛ علی کرباسی‌ زاده؛ محمد جواد صافیان

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 277-296

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.51623.3212

چکیده
  از آنجا که تفسیر واتیمو از نیچه مستلزم بررسی دیدگاه هایدگر و دیلتای، به عنوان نقاط اصلی مورد نظر وی است، از این‌رو، در این مقاله در نظر داریم نخست، اشاره‌­ای به تفسیر هایدگر از نیچه، به‌­عنوان آخرین ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
موضع مکتب رواقی در خصوص «مرگ»
موضع مکتب رواقی در خصوص «مرگ»

حسن فتحی؛ مریم شاهمرادی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 297-312

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.60466.3707

چکیده
  مکتب رواقی در میان مکاتب دورۀ یونانی‌مآبی از جایگاه برجسته‌ای برخوردار بوده و به مدتِ بیش از پانصد سال ذیل همین عنوان در حیات یونانی و رومی تأثیرگذار بوده است. در میان آموزه‌های این مکتب آموزۀ موسوم ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
نسبت تجربۀ دینی با ابعاد دین
نسبت تجربۀ دینی با ابعاد دین

قدرت الله قربانی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 313-327

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.60329.3698

چکیده
  دین دارای ابعاد مختلفی از جمله ابعاد اعتقادی، اخلاقی، تجربی، مناسکی- عبادی، اسطوره­ای-روایی، اجتماعی و مادی است. تجربة دینی یکی از ابعاد دین است و هم بعنوان یک واقعیت مهم دینی دارای مناسبات مختلفی با ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
خودینه بودن به مثابۀ ائودایمونیا: بررسی نسبتِ خود-تعینی، خود-دگرگونی و اضطراب در هستی و زمان هیدگر
خودینه بودن به مثابۀ ائودایمونیا: بررسی نسبتِ خود-تعینی، خود-دگرگونی و اضطراب در هستی و زمان هیدگر

حسین کلباسی اشتری؛ مهرداد احمدی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 328-344

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.59092.3629

چکیده
  هیدگر با فهم وجود انسان به مثابۀ دازاین، یعنی موجودی که طرح وجود خود را افکنده و خود را زمان­مندانه بار می‌­آورد، موفق می­‌شود تا ازخود- تعینیِ نابازنمودی سخن بگوید. منظور از خود-تعینیِ بازنمودی ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
فلسفه وجودی عنصر خنده در تئاتر مولیر (مورد مطالعه، نمایش‌نامۀ خسیس)
فلسفه وجودی عنصر خنده در تئاتر مولیر (مورد مطالعه، نمایش‌نامۀ خسیس)

محمد محمدی‌آغداش؛ وحید نژاد محمد

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 345-362

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.58981.3624

چکیده
  مضمون فلسفی خنده در هنر‌های نمایشی، بخصوص در تئاتر کلاسیک فرانسوی زبان‌ ‌سده هفده میلادی، بیش از پیش به ژانر کُمیک گره خورده است. در این نوع ادبی ملایم، ولی طنزآمیز، که با انتقاد به قصد اصلاح عیوب رفتاری ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
ژیل دلوز و روایت رهایی سوژه‌ بر اساسِ کتاب «منطق احساس»
ژیل دلوز و روایت رهایی سوژه‌ بر اساسِ کتاب «منطق احساس»

داود معظمی گودرزی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 623-638

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.53842.3386

چکیده
  ژیل دلوز در کتاب «منطق احساس» که شرحی بر نقاشی‌های فرانسیس بیکن است به صراحت و مکرر از نقد روایت می‌گوید؛ اما حقیقت این است که او نه روایت به طور کلی که روایت فیگوراتیو و بازنمایانه را رد می‌کند ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
پیوند میل و آپاراتوس و درک نوینی از مفهوم رخداد در فلسفه دلوز و گاتاری
پیوند میل و آپاراتوس و درک نوینی از مفهوم رخداد در فلسفه دلوز و گاتاری

حامد موانیه ئی؛ علی‌نقی باقرشاهی؛ فاطمه موسوی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 379-398

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.59250.3637

چکیده
  در این مقاله می‌خواهیم به مفهوم میل در فلسفة دلوز و گاتاری پرداخته و از رهگذر آن به درک هستی‌شناسی دلوز نائل شویم. آن‌ها در صورت‌بندی مفهوم «میل» در پی پاسخ به مسئلة جهان آشوب‌ناک انسان معاصر ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
نسبت میان نظر و عمل در فلسفۀ افلاطون از منظر هیدگر و گادامر
نسبت میان نظر و عمل در فلسفۀ افلاطون از منظر هیدگر و گادامر

کاظم هانی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 399-417

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.59165.3635

چکیده
  هرچند ارسطو نخستین فیلسوفی است که حکمت نظری و حکمت عملی را از یکدیگر تفکیک می‌کند، اما قبل از او افلاطون نیز به جدایی یا عدم جدایی نظر و عمل توجه کرده است. در نظر افلاطون «فضیلت معرفت است»؛ یعنی خودشناسی ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
معیار سنجش فیلم بر مبنای نظر مارتین هایدگر در رسالۀ سرچشمۀ اثر هنری
معیار سنجش فیلم بر مبنای نظر مارتین هایدگر در رسالۀ سرچشمۀ اثر هنری

مهدی همایونی؛ اصغر فهیمی فر؛ حمید رضا محبوبی

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 418-438

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.56096.3510

چکیده
  مطابق نظر هایدگر، اثر هنری، آشکارکنندۀ حقیقت است. اما این آشکارگی نه در هر اثر هنری، بل در اثر هنری بزرگ! امکان­‌پذیر است. اما کدام اثر است که امکانِ پذیرفتن عنوان اثر هنری بزرگ را دارد؟ هایدگر خود در ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
تحقیقی پیرامون نگارش متون فلسفی به زبان فارسی در خطّه آذربایجان با تأکید بر قرن ششم تا هشتم قمری
تحقیقی پیرامون نگارش متون فلسفی به زبان فارسی در خطّه آذربایجان با تأکید بر قرن ششم تا هشتم قمری

میکائیل جمال پور

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 439-460

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.59442.3642

چکیده
  فلسفه اسلامی از زمان تأسیس و شکل‌گیریِ خود به‌وسیله فلاسفۀ متقدم به‌ویژه حکیم ابونصر فارابی، تحولات مختلف را تجربه کرده است که یکی از آن‌ها «تغییر مکان» است که معمولاً این تغییر جغرافیایی همراه ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
بررسی نقاط ضعف آموزش فلسفه اسلامی در حیطه آموزش آکادمیک
بررسی نقاط ضعف آموزش فلسفه اسلامی در حیطه آموزش آکادمیک

ابراهیم امرانی؛ رضا رسولی شربیانی؛ حسین زارع؛ غلامحسین خدری

دوره 18، شماره 46 ، اردیبهشت 1403، صفحه 461-482

https://doi.org/10.22034/jpiut.2024.59810.3660

چکیده
  پژوهش حاضر به بررسی نقاط ضعف آموزش فلسفه اسلامی در مقطع کارشناسی دانشگاه‌ها می‌پردازد. در این نوشتار با محوریت کتاب نهایه‌الحکمه، مباحثی از هستی‌شناسی، انسان‌شناسی، معرفت‌شناسی و خداشناسی بیان‌شده ...  بیشتر