Journal of Philosophical Investigations
دوره 18 (1403)
دوره 17 (1402)
شماره 45 مقالات
شماره 45 زمستان 1402
شماره 44 مقالات
شماره 44 (پاییز 1402)
شماره 43 مقالات
سال ،17 شماره 43، تابستان 1402
شماره 42 مقالات
شماره 42 بهار 1402 (ویژه نامه عقلانیت نقاد )
دوره 16 (1401)
دوره 15 (1400)
دوره 14 (1399)
دوره 13 (1398)
دوره 12 (1397)
دوره 11 (1396)
دوره 10 (1395)
دوره 9 (1394)
دوره 8 (1393)
دوره 7 (1392)
دوره 6 (1391)
دوره 5 (1390)
دوره 4 (1389)
دوره 3 (1388)
دوره 2 (1387)
دوره 1 (1386)
مقاله علمی- پژوهشی
پراکسیس و بازتاب خودِ نابازنمودی در هستی‌شناسی بنیادین هیدگر
پراکسیس و بازتاب خودِ نابازنمودی در هستی‌شناسی بنیادین هیدگر

مهرداد احمدی؛ محمدرضا اسدی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 1-20

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.54444.3421

چکیده
  ارسطو عمل را وقتی به راستی عمل می‌دانست که برای خود عمل و نه غایتی مترتب بر آن انجام بگیرد. از این‌رو او میان عمل (پراکسیس) و تولید از این نظر که یکی خود، غایت خویش است و دیگری نه و با نظر محض هم از این جهت ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
بازخوانی نظریۀ شخصیت ملاصدرا از منظر نظریۀ شخصیت صفاتی آلپورت
بازخوانی نظریۀ شخصیت ملاصدرا از منظر نظریۀ شخصیت صفاتی آلپورت

مریم احمدی؛ سحر کاوندی؛ محسن جاهد؛ جواد صالحی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 21-44

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.54945.3454

چکیده
  انسان­شناسی در شاخۀ نوپای روانشناسی، ذیل عنوان «نظریه­های شخصیت» توانسته ­است در عرصۀ مطالعات رفتاری و ارتباط متقابل افراد کارآمد باشد. ضرورت تبیین و تحلیل ماهیت حقیقی انسان در حوزۀ «بود» ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
راه‌های وصول به حق تعالی در اندیشۀ ملاصدرا
راه‌های وصول به حق تعالی در اندیشۀ ملاصدرا

مختار ارحمی؛ سعید گراوند؛ منصور ایمانپور

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 45-62

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.52506.3288

چکیده
  در اندیشه ملاصدرا راه‌های وصول به حق‌تعالی عبارت‌اند از راه عمل و مجاهده، راه علم و معرفت و راه فیض و موهبت که هر یک از آن‌ها می‌تواند انسان را در سیر استکمالی خویش به سوی حق‌تعالی یاری کند. منظور از ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
توجیهِ تیغِ اُکام در چارچوبِ نظریۀ ساختارهای دیالکتیکیِ بِتس
توجیهِ تیغِ اُکام در چارچوبِ نظریۀ ساختارهای دیالکتیکیِ بِتس

سیدمحمدمهدی اعتمادالاسلالمی بختیاری

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 63-88

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.53882.3389

چکیده
  مطابق با تیغ اُکام، مفروضات نباید بیش از ضرورت افزوده شوند. اگرچه این تجویز اصلی همه‌­پذیر را پیش می‌­نهد، توجیه آن بحث برانگیز است. به سخن دقیق‌­تر، چه دلیلی داریم که تیغ اُکام راهنمای صدق باشد؟ ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
زبانمندی، صرفِ به ‌‌بیان ‌درآوردنِ تجربه‌ها نیست؛ (نسبت زبان و فهم نزد گادامر)
زبانمندی، صرفِ به ‌‌بیان ‌درآوردنِ تجربه‌ها نیست؛ (نسبت زبان و فهم نزد گادامر)

عبدالله امینی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 89-107

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.58041.3590

چکیده
  کانون بحث هرمنوتیک فلسفیِ گادامر مسئله فهم و به‌نحو دقیق‌تر، نحوۀ رخدادِ فهم در مواجهۀ ما با جهان همچون یک «متن» است. گادامر درصدد پدیدارشناسیِ فهم، بیان شرایطِ امکانِ فهم و چگونگیِ رخ‌ دادنِ ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
تحولات علم بر مبنای سه سیر فلسفی؛ نگاه ماهوی، اصالت وجود وحدت تشکیکی و وحدت شخصی
تحولات علم بر مبنای سه سیر فلسفی؛ نگاه ماهوی، اصالت وجود وحدت تشکیکی و وحدت شخصی

علی بابایی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 108-129

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.53905.3419

چکیده
  ملاصدرا سه سیر فلسفی اصالت ماهیت (یا مبنای قوم) اصالت وجود وحدت تشکیکی و اصالت وجود وحدت شخصی را تجربه کرده‌است؛ این سه سیر چون حکمِ اصل و محورِ مباحثِ حکمت متعالیه را دارد به تحول در فروع و نتایج می­انجامد؛ ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
«اخلاق مراقبت»، شاخه‌ای از اخلاق فضیلت یا رویکردی مستقل در اخلاق؟ بررسی دیدگاه مایکل اسلوت و ویرجینیا هِلد
«اخلاق مراقبت»، شاخه‌ای از اخلاق فضیلت یا رویکردی مستقل در اخلاق؟ بررسی دیدگاه مایکل اسلوت و ویرجینیا هِلد

اسماعیل بیوکافی؛ احمد فاضلی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 130-149

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.54474.3429

چکیده
  نسبت اخلاق مراقبت و اخلاق فضیلت یکی از پرسش‌های پیش روی صاحب‌نظران اخلاق مراقبت است که پاسخ به آن ثمرات مهمی برای اخلاق مراقبت دارد. مایکل اسلوت و ویرجینیا هلد دو تن از صاحب‌نظران برجسته اخلاق مراقبت ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
حکمت زمین؛ جهانِ معنای نقاشی‌های مکتب شیراز-بهبهان از منظر فلسفۀ پدیدارشناسانه- هرمنوتیکی هانری کربن با رجوع به متون مزداییِ ایران باستان
حکمت زمین؛ جهانِ معنای نقاشی‌های مکتب شیراز-بهبهان از منظر فلسفۀ پدیدارشناسانه- هرمنوتیکی هانری کربن با رجوع به متون مزداییِ ایران باستان

منیره پنج‌تنی؛ مهدی محمدزاده

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 150-178

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.55014.3457

چکیده
  پژوهشِ حاضر کوشیده است به یاریِ رویکردِ پدیدارشناسانه-هرمنوتیکی هانری کربن به جهانِ معنایِ پنج نمونه از نقاشی‌های تمثیلی گلچین اشعار به تاریخ 801 ه.ق متعلق به مکتب شیراز-بهبهان راه‌یابد. سه پرسش اصلی ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
بررسی تطبیقی خاستگاه معرفت‌شناسی مفاهیم فلسفی از منظر هیوم و علامه طباطبایی
بررسی تطبیقی خاستگاه معرفت‌شناسی مفاهیم فلسفی از منظر هیوم و علامه طباطبایی

زهرا حاتمی نعمتی؛ حسین نوروزی؛ سید ابراهیم آقازاده

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 179-200

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.54889.3456

چکیده
  بررسی آثار و نوشته­های فلاسفه در خصوص منشاء پیدایش مفاهیم فلسفی و مقدم برآن منشاء مفاهیم و تصورات، گویای شکل­گیری و اهمیّت تدریجی و متأثر این مسئله از یکسری اندیشه­ها در هر دو جهان غرب و اسلام دارد. ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
نقدی بر خوانش غالب از ویتگنشتاینِ کریپکی
نقدی بر خوانش غالب از ویتگنشتاینِ کریپکی

علی حسینخانی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 201-221

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.52482.3285

چکیده
  در این مقاله، درباره تفسیر گروهی از فلاسفه، همچون هکر، بِیکر، مک‌داول و مک‌گین از استدلال و پاسخ شک‌گرایانة ویتگنشتاینِ کریپکی یا کریپکنشتاین بحث خواهیم کرد و نشان داده خواهد شد که بخشی از تفسیر این ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
رتوریک و نسبت آن با سیاست در اندیشه ارسطو
رتوریک و نسبت آن با سیاست در اندیشه ارسطو

فاطمه رایگانی؛ علی فتح طاهری؛ علی نقی باقرشاهی؛ میثم سفیدخوش

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 222-241

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.52677.3326

چکیده
  رتوریک که در ادبیات فلسفی ما به خطابه برگردانده شده است، به‌عنوان یکی از صناعات خمس که اقناعی اما غیریقینی است شناخته می‌شود و فلسفه‌ورزان آن را به‌عنوان صناعتی غیرفلسفی و غیرمعتبر کنار نهاده‌اند. ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
تبیین مفاهیم جوهر، صفت، حالت در فلسفۀ اسپینوزا با استفاده از آراء فلاسفۀ پیش از او (بر اساس تفسیر ولفسون)
تبیین مفاهیم جوهر، صفت، حالت در فلسفۀ اسپینوزا با استفاده از آراء فلاسفۀ پیش از او (بر اساس تفسیر ولفسون)

جواد ربیعی؛ یوسف نوظهور

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 242-260

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.55832.3496

چکیده
  سؤال اصلی‌ای که در این مقاله به آن می‌‏پردازیم چنین است: آیا می‏‌توان براساس آراء فلاسفۀ یونان و قرون وسطا و دکارت در باب جوهر و عرض و نظر آنان در باب خداوند و صفات او، تعریف اسپینوزا در کتاب اخلاق ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
کاربرد درمان حسد و ترس بر مبنای اخلاق اسلامی در معنادرمانی و درمان شناختی-رفتاری
کاربرد درمان حسد و ترس بر مبنای اخلاق اسلامی در معنادرمانی و درمان شناختی-رفتاری

فاطمه رحیمی نژاد؛ رهام شرف؛ لقمان ابراهیمی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 261-279

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.55857.3498

چکیده
  در اخلاق اسلامی توجه به بعد روحانی انسان و نقش رذایل اخلاقی در به مخاطره انداختن سلامت روان از اهمیت بسزایی برخوردار است. بر همین مبنا حکمای اسلامی برای درمان رذایل اخلاقی به تقسیم‌­بندی قوای وجودی ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
مابه‌ازای معقول‌‌های ثانی فلسفی از نظر ملاصدرا
مابه‌ازای معقول‌‌های ثانی فلسفی از نظر ملاصدرا

طیبه رضایی ره؛ بهرام علیزاده؛ محمود یوسف ثانی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 280-295

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.57819.3582

چکیده
  در آثار ملاصدرا دو نظر دربارۀ مابه‌ازای معقول‌های ثانی فلسفی آمده است. طبق نظر اول، معقول‌های ثانی فلسفی مابه‌ازای خارجی ندارند، بلکه صرفاً منشأ انتزاع دارند. طبق نظر دوم که آن را نظر نهایی ملاصدرا ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
بازخوانی کتاب «دگرگونی آرمان‌ها در معماری مدرن 1750-1950» اثر پیتر کالینز، بر اساس ساختارگشایی دریدا
بازخوانی کتاب «دگرگونی آرمان‌ها در معماری مدرن 1750-1950» اثر پیتر کالینز، بر اساس ساختارگشایی دریدا

حانیه زنده باد؛ محمد منصور فلامکی؛ عبدالکریم رشیدیان؛ شادی عزیزی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 296-311

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.53906.3391

چکیده
  کتاب دگرگونی آرمان‌ها در معماری مدرن‌ 1750-1950، اثر پیتر کالینز را می­توان به عنوان یکی از رفرنس‌های مهّم در تاریخ تئوری معماری نام برد که درآن کالینز تلاش می‌کند با بهره‌گیری از تفاوت آرای تاریخ کلاسیک ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
ظهور و بروز امر مطلق در اثر هنری توسط نبوغ در فلسفه هنر متقدم شلینگ
ظهور و بروز امر مطلق در اثر هنری توسط نبوغ در فلسفه هنر متقدم شلینگ

علی سلمانی؛ سپهر سلیمی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 312-329

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.55906.3499

چکیده
  شلینگ به­دنبال آگاهیِ تام روح انسان است، از طرفی روح آگاه محصول ذهنیتِ انسان است، فلذا در طبیعت روحی ناآگاه تدبیر امور می­کند. بنابراین گذار شلینگ از فلسفه ­طبیعت به ایده­آلیسم استعلبایی، در راستای ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
تأملی بر مدعای رورتی در خصوص دین: دین به مثابه توقف‌کننده گفتگو
تأملی بر مدعای رورتی در خصوص دین: دین به مثابه توقف‌کننده گفتگو

نبی الله سلیمانی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 330-353

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.53693.3377

چکیده
  رورتی مدعی است متافیزیک­دانان و عالمان دین با تفکیک حوزه عمومی(سیاست) از حوزه ‌خصوصی(دین) هم­رأی و متفق­القول­اند. درحالی­که متافیزیک­دانان درصدند این هدف را با کشف ذات عمومی و خصوصی دریابند، ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
یک تفسیر فرویدی-لکانی از فرایند شکل‌گیری متافیزیک افلاطون
یک تفسیر فرویدی-لکانی از فرایند شکل‌گیری متافیزیک افلاطون

علی سنایی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 354-371

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.56987.3555

چکیده
  در این مقاله به کارکرد تخیلی، نمادین و امر واقعی به عنوان مقولات اصلی اندیشة لکان پرداخته می­شود که با بسط منطقی روانکاوی فروید حاصل شده است و نهایتاً با استفاده از شبکة مفهومی فرویدی-لکانی، ریشه­های ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
واکاوی انتقادی دیدگاه توماس نیگل در باب پوچی زندگی
واکاوی انتقادی دیدگاه توماس نیگل در باب پوچی زندگی

وحید سهرابی فر

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 372-389

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.51591.3209

چکیده
  یکی از مهمترین چالش‌ها در بحث معنای زندگی، مسئله پوچی است. آیا زندگی بشر دارای بنیانی ارزشمند و هدفمند است یا چنین ویژگی‌ای در زندگی دست‌نیافتنی است؟ توماس نیگل یکی از متفکرانی است که با پاسخ منفی به ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
کمال آدمی و ارتباط آن با تعریف انسان از منظر ملاصدرا
کمال آدمی و ارتباط آن با تعریف انسان از منظر ملاصدرا

مرتضی شجاری

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 390-408

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.57241.3566

چکیده
  در فرهنگ اسلامی تعاریف گوناگونی از انسان بیان شده است؛ مانند: جوهر جسمانی دارای تکلیف، حیوان ناطق، روح مجرد، حیوان عاشق و حیّ متأله؛ اما ملاصدرا بر مبنای حرکت جوهری انسان را به «وجودی ثابت و سیّال» ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
تحلیلی بر دیدگاه فوکو در باب مناسبات مِتافلسفه و تجدد
تحلیلی بر دیدگاه فوکو در باب مناسبات مِتافلسفه و تجدد

مالک شجاعی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 409-424

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.58859.3616

چکیده
  میشل فوکو (1984-1926) فیلسوف پست مدرن فرانسوی در آثار مختلف خود به تامل در ماهیت فلسفه و مناسبات آن با تجدد پرداخته است. این مقاله با توجه به طرح مناقشات معاصر در باب سرشت و سرنوشت فلسفه که ذیل ادبیات «متافلسفه» ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
ارزیابی استدلال «بدیل‌های تصور نشده» از منظر رئالیسم انتقادی بسکار
ارزیابی استدلال «بدیل‌های تصور نشده» از منظر رئالیسم انتقادی بسکار

امیر شریفی پور؛ مصطفی تقوی؛ مریم پوست فروش

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 425-447

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.56603.3536

چکیده
  واقع­گرایی علمی همواره با انتقادات مستمری از سوی پادواقع­گرایان روبه­رو بوده است. استدلال «بدیل­های تصور نشده» کایل استنفورد را می­توان نسخه متأخر و دردسرساز این چالش­ها دانست. در این ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
ایدۀ زبان اندیشه در محکمۀ ویتگنشتاین
ایدۀ زبان اندیشه در محکمۀ ویتگنشتاین

حسین شقاقی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 448-466

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.56365.3526

چکیده
  ویتگنشتاین در کتاب تحقیقات فلسفی طیف وسیعی از نظریات کلاسیک و معاصر را در باب زبان مورد انتقاد قرار می­دهد. در اینجا سعی خواهیم کرد با معرفی­ای اجمالی از آنچه تحت عنوان نظریه «زبان اندیشه» (یا ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
نظام سیاسی مطلوب در فلسفه سیاسی کارل اشمیت
نظام سیاسی مطلوب در فلسفه سیاسی کارل اشمیت

مهدی صادقی آهنگر کلایی؛ سعید اسلامی؛ بهروز دیلم صالحی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 467-487

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.56825.3542

چکیده
  مسئله ماهیت دولت از جمله مهم‌ترین مسائل فلسفه سیاسی است و هر تفسیری از ماهیت دولت در نوع خود، تفسیری از غایات حکومت و بهترین شکل دولت است؛ از این‌رو، ضرورت اطاعت از دولت، مشروعیت سیاسی و آزادی را به دنبال ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
مسئله اخلاق در اثبات گرایی حقوقی نرم و سخت
مسئله اخلاق در اثبات گرایی حقوقی نرم و سخت

عطااله صالحی؛ مهدی بالوی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 488-506

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.59000.3627

چکیده
  قانون دلیل و راهنمای رفتار انسان است، ازاین‌رو یک‌ رویه اجتماعی هنجاری می‌باشد؛ اما یک هنجار بایستی واجد چه شرایطی باشد که به آن بگوییم قانون و نسبت آن با اخلاق چیست؟ آیا معیار قانون بودن، منشأ آن است ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
بررسی تمایزات معناداری زندگی و خوشبختی از دیدگاه تدئوس متز
بررسی تمایزات معناداری زندگی و خوشبختی از دیدگاه تدئوس متز

مهدی صانعی؛ عین الله خادمی؛ امیرحسین منصوری نوری؛ سید محسن حسینی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 507-528

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.52791.3336

چکیده
  تدئوس متز کوشیده است تا نشان دهد که معنای زندگی مانند اخلاق و خوشبختی، یکی از مقولات هنجاری زندگی می‌­باشد و بر تمایز معنای زندگی و خوشبختی تاکید دارد. با جستجو در آثار متز می‌­توان چند شاهد و دلیل ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
نقش انوار سانحه سهروردی در نظام فیض صدرایی
نقش انوار سانحه سهروردی در نظام فیض صدرایی

علی صداقت؛ حسن فتح‌زاده

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 529-549

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.53415.3362

چکیده
  در نظام فیض سهروردی، یکی از کلیدی­ترین مفاهیم، بحث انوار سانحه است. او با معرفی این انوار و نحوه اشراق آنها، و نقشی که در ایجاد ارباب ­انواع دارند، کثرت­های عرضی عقول را به نحو بدیعی توجیه کرد و نشان ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
زمان هایدگری در نمایشنامۀ «در انتظار گودو»
زمان هایدگری در نمایشنامۀ «در انتظار گودو»

محمود صوفیانی؛ حسین اصل عبداللهی؛ محمد فرهمند؛ ابراهیم دانش

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 550-577

https://doi.org/10.22034/jpiut.2022.53989.3397

چکیده
  مسئلۀ زمان همواره در طول تاریخ یکی از بزرگ‌ترین سؤالات فیلسوفان و دانشمندان حوزۀ فیزیک بوده است. بدون شک هر تفکر فلسفی به اشکال مختلف در آثار ادبی و هنری نمود پیدا می‌کند و در این میان نویسندگان و هنرمندانی ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
توضیح نسبت سوبژکتیویته هگلی با اجتماع انسانی و وضع سیاسی بر اساس «پدیدارشناسی روح»
توضیح نسبت سوبژکتیویته هگلی با اجتماع انسانی و وضع سیاسی بر اساس «پدیدارشناسی روح»

مصطفی عابدی جیغه

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 578-596

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.55625.3482

چکیده
  همان‌طور که هگل در پدیدارشناسی روح ادعا می­کند سوبژکتیویته به عنوان تقدیر تاریخ آگاهی درصدد است نشان دهد که چگونه روح می­کوشد به واسطه آگاهی یافتن از خود و آشتی دادن آگاهی با خودآگاهی، نسبتی دیالکتیکی ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
نظریه کلاسیک تبیین علّی زیر تیغ جان سرل
نظریه کلاسیک تبیین علّی زیر تیغ جان سرل

مهدی عبداللهی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 597-617

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.57069.3560

چکیده
  در خصوص تحلیل کنش ارادی دو نگرش کلی در فلسفه غرب وجود دارد: تبیین علّى و تبیین عقلانی غیرعلّی. دیدگاه نخست، نظریه کلاسیک و رایج در تاریخ فلسفه و اندیشه غربی بوده است، اما دسته دوم در قرن معاصر شکل گرفته ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
عشق‌ورزی در شهر مطلوب؛ تطبیق اندیشه افلاطون در «ضیافت» و سهروردی در «فی حقیقه العشق»
عشق‌ورزی در شهر مطلوب؛ تطبیق اندیشه افلاطون در «ضیافت» و سهروردی در «فی حقیقه العشق»

روح اله عشریه؛ عباس بخشنده بالی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 618-633

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.54182.3409

چکیده
  عشق از معدود مباحث مشترکِ موثر در فلسفه‌‌،‌‌ هنر‌‌،‌‌ عرفان می‌باشد. می­توان باور داشت بزرگ‌ترین فیلسوف یونان که به جد و وسیع در مورد عشق سخن گفت افلاطون است. نگاه او نه تنها بر فلسفه جهان غرب‌‌،‌‌ ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
ردّ چشم اندازگرایی نویی
ردّ چشم اندازگرایی نویی

فراز عطار

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 634-655

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.56171.3515

چکیده
  بنا به چشم‌­اندازگرایی نویی، اعیان پایه­ای تجربه­ ادراکی ویژگی‌­های چشم‌­اندازی منظره، در تمایز با ویژگی‌های واقعی آن، هستند. این مفهوم از چشم­‌اندازگرایی قرابتی با آموزه‌­های نظریّه ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
مفهوم‌شناسیِ «نظام»؛ تفسیر هایدگر از دیدگاه شلینگ
مفهوم‌شناسیِ «نظام»؛ تفسیر هایدگر از دیدگاه شلینگ

الهام کریمی دورکی؛ محمد مشکات

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 656-676

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.57594.3573

چکیده
  نوشتار حاضر تفکر هایدگر دربارۀ مفهوم «نظام» در رسالۀ شلینگ با عنوان پژوهش‌های فلسفی در باب ذاتِ آزادی انسان (1809) را در نظر می‌آورد. رجوع متأملانۀ هایدگر به رسالۀ شلینگ، در قالب دو درسگفتار و تفسیر ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
ساخت‌گشایی از قدرت، مقاومت و سوبژکتیویته؛ تحلیلی تطبیقی از آراء هانا آرنت و میشل فوکو
ساخت‌گشایی از قدرت، مقاومت و سوبژکتیویته؛ تحلیلی تطبیقی از آراء هانا آرنت و میشل فوکو

بیان کریمی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 677-694

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.56090.3509

چکیده
  مقاله حاضر تلاش کرده است تا از طریق مواجهۀ اندیشۀ هانا آرنت و میشل فوکو به بازاندیشی و بازنگری رادیکال و ریشه‌­ای از مفاهیم قدرت، مقاومت و سوبژکتیویته بپردازد.  در وهلة نخست ممکن است تصور شود که اندیشۀ ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
توجیه پذیری تجربه حسی و تجربه دینی در نظام فکری آلستون؛ مناقشات و پاسخ ها
توجیه پذیری تجربه حسی و تجربه دینی در نظام فکری آلستون؛ مناقشات و پاسخ ها

معصومه محمودی؛ عبدالله صلواتی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 695-716

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.52266.3264

چکیده
  آلستون با تمایز دو دیدگاه توجیهی تجربه حسی؛ یعنی دیدگاه توجیهی مستقیم و غیر مستقیم بر این باور است که تجربه حسی متعلقات خودش را به صورت مستقیم توجیه می‌کند؛ یعنی در تجربه حسی ما مستقیما با عین خارجی در ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
تأملی در فلسفة تحلیلی و قاره‌ای؛ نهیلیسم، میراثی از عصر روشنگری
تأملی در فلسفة تحلیلی و قاره‌ای؛ نهیلیسم، میراثی از عصر روشنگری

حامد موانیه ای؛ محمد رعایت جهرمی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 717-735

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.56520.3532

چکیده
  در این نوشتار تلاش بر آن داریم تا با تأکید بر زمینه و زمانه‌ای که منجر به پیدایش دو نحلة تحلیلی و قاره‌ای گردید به بررسی خاستگاه‌های اصلی و بنیادیِ پیدایش آن‌ها در فلسفة کانت و چالش‌ها و نقاط ضعف و قوت ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
استقلال معرفت‌شناختی و وابستگی هستی‌شناختی اخلاق نسبت به دین
استقلال معرفت‌شناختی و وابستگی هستی‌شناختی اخلاق نسبت به دین

رمضان مهدوی آزادبنی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 736-750

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.55053.3461

چکیده
  به طور سنتی اعتقاد بر این بود که اخلاق بر دین مبتنی است و بدون دین، اخلاق وجود ندارد. با گسترش انتقادات بر ضد دین در عصر جدید و ظهور نظریه‌های مختلف پیرامون منشاء دین که به دنبال خاستگاه انسانی برای دین ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
تحلیل و واکاوی جایگاه بعد عملی وجود انسان در دیدگاه فارابی و علامه محمدتقی جعفری تبریزی
تحلیل و واکاوی جایگاه بعد عملی وجود انسان در دیدگاه فارابی و علامه محمدتقی جعفری تبریزی

محمد مهدوی؛ مریم صمدیه؛ سیدحسین علیانسب

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 751-765

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.59018.3626

چکیده
  بعد عملی وجود انسان مرتبط با اعمال و افعال وی است؛ اعمال و افعالی که شکل‌­دهندۀ شخصیت وی هستند و با هدایت حکمت عملی می­‌توانند به عملی حکیمانه مبدل شوند و سبب سعادت انسان گردند. یافته‌های تحقیق که ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
تحلیلی بر ملاک ارزش اخلاقی از منظر کانت با تکیه بر آرای هِنسون و هِرمن
تحلیلی بر ملاک ارزش اخلاقی از منظر کانت با تکیه بر آرای هِنسون و هِرمن

علی اصغر هاشم ‌زاده

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 766-786

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.56859.3547

چکیده
  در باور کانت یک عمل تنها زمانی ارزش اخلاقی دارد که صرفاً به انگیزۀ انجام وظیفه و بدون دخالت هیچ‌گونه تمایل و منفعت شخصی انجام شود. وی با بیان مثال‌هایی در کتاب بنیاد، نشان می‌دهد که وجود تمایلات همسو ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
متافیزیک علم و فروبستگی توسعه در اندیشۀ داوری
متافیزیک علم و فروبستگی توسعه در اندیشۀ داوری

سید محمدرضا امیری طهرانی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 787-806

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.58871.3617

چکیده
  طرح غرب‌زدگی رضا داوری اردکانی راه برون‌‌رفت از توسعه‌نیافتگی را پیمودن مسیر توسعه می‌داند. توسعه‌نیافتگی گرچه عارضه‌ای است که از ناحیۀ تجدد گریبان‌گیر کشورهای غرب‌زده شده است، لیکن برای رهایی ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
مواجهه با «دیگری» و ظهور صلح بنیادین در نهادِ سوژه امپریالسیت از منظر امانوئل لویناس
مواجهه با «دیگری» و ظهور صلح بنیادین در نهادِ سوژه امپریالسیت از منظر امانوئل لویناس

حامده راستایی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 807-823

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.58737.3611

چکیده
  موضوع این تحقیق، بررسی و تحلیل صلح بنیادین است که در پرتو مواجهه با «دیگری» در نهاد سوژه امپریالیست رخ می‌دهد. لویناس سوژه‌ای را به نمایش می‌گذارد که در راستای بنیان بهشتی زمینی خواسته‌هایش را ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
ضرورت آموزش فلسفه برای کودکان و نقش آن در ارتقای تفکر خلاق و مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان
ضرورت آموزش فلسفه برای کودکان و نقش آن در ارتقای تفکر خلاق و مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان

حسین افلاکی فرد؛ محمد قلعه نوی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 824-840

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.55051.3460

چکیده
  یکی از اهداف اصلی برنامه آموزش فلسفه برای کودکان بهبود شرایط آموزش تفکر در سیستم‌های آموزشی است هدف این برنامه کمک به کودکان است که یاد بگیرند چگونه خودشان فکر کنند. فلسفه برای کودکان یک فعالیت آموزشی ...  بیشتر
مقاله علمی- پژوهشی
بررسی تطبیقی ازخودبیگانگی از نظرگاه علامه محمدتقی جعفری و مارتین هایدگر
بررسی تطبیقی ازخودبیگانگی از نظرگاه علامه محمدتقی جعفری و مارتین هایدگر

جلیل جلیلی؛ سعید نیازی

دوره 17، شماره 44 ، آذر 1402، صفحه 841-856

https://doi.org/10.22034/jpiut.2023.59312.3640

چکیده
  توجه به مسأله مرگِ اصالت و ازخودبیگانگی انسان، یکی از مهم‌ترین مسائلی است که انسان معاصر با آن درگیر است. غفلت از آن باعث‌‌‌ می‌شود که به تعبیر هایدگر، کویر هر روز گسترده‌‌‌‌‌تر گشته و شکاف بین خودبودگی ...  بیشتر